Zdjęcie: Patryk Ka, Apistogramma macmasteri, para (po prawej samiec).

Nazwa gatunkowa: Apistogramma macmasteri.

Nazwa polska: pielęgniczka Macmastera, rzadziej pielęgniczka czerwonogrzbieta (ta nazwa przyjmowana dosłownie bywa myląca, ponieważ jest kilka odmian barwnych, które czerwonego grzbietu nie posiada).

Występowanie geograficzne: w dorzecze rzeki Orinoko w Ameryce Południowej (Kolumbia, Wenezuela).

Wygląd: występuje kilka odmian barwnych. Odmiana standardowa jest żółta z czerwono znaczonym pyszczkiem i grzbietem, czerwień występuje również na płetwach. Na tułowiu występują czarne nieregularne plamy, który układają się w poziome linie.

Zdjęcie:  Maciej Szafraniec, Apistogramma macmasteri, samce odmiany "Red Mask".

Zdjęcie: Krzysiek Brykalski, Apistogramma macmasteri, samiec.

Rozmiar: do 8 samce i do 6 cm samice.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: rzeki i strumienie o spokojnym nurcie, z kawałkami drewna na dnie ale również w zarośniętych ciekach wodnych. Ryby te wymagają kryjówek i drobnego podłoża. Preferowane oświetlenie słabe - rozproszone. 

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6,4-6,9, GH 2-6°.

Temperatura: tolerowana 23-28°C, zalecana 25-26°C.

Zalecany minimalny litraż: 120 l. (dla jednego haremu - zwykle jest to układ 1+2 lub 1+3).

Zachowanie: ryby są agresywne zwykle tylko podczas opieki nad ikrą i młodymi, nadają się do akwariów towarzyskich o odpowiedniej aranżacji ale muszą mieć także zapewnioną przestrzeń.

Dieta: mięsożerne - w akwarium głównym ich posiłkiem powinien być pokarm mrożony i żywy, pokarmy suche są pobierane raczej niechętnie ale można stopniowo przyzwyczaić ryby do tego typu pożywienia.

Dymorfizm płciowy: dorosłe samce są większe od samic (patrz "Rozmiar"), występuje również różnica w ubarwieniu - samce posiadają mocniejszą kolorystykę i nieco dłuższe płetwy, tułów jest również nieco ciemniejszy u nich.

Rozmnażanie: samica składa ikrę w ilości około kilkudziesięciu sztuk w ukryciu (pod korzeniem, w jaskini, w łupinie kokosa). Ikrą zajmuje się samiczka i jest w tym czasie bardzo agresywna, natomiast samiec patroluje teren wokół miejsca lęgowego. Młode lęgną się po dwóch dniach a po następnych kilku zaczynają żerować. W tym czasie należy podawać im wylęg solowca.

Uwagi: brak.

Zdjęcie: Arabinda Pal, Stigmatogobius sadanundio.

Nazwa gatunkowa: Stigmatogobius sadanundio.

Nazwa polska: babka plamkowana.

Występowanie geograficzne: w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej (Indie, Sri Lanka, Myanma, Bangladesz, Tajlandia, Malezja, Indonezja).

Charakterystyka: zimnolubna ryba babkowata z Azji Wschodniej. 

Wygląd: tułów podłużny, jasny w ciemne punkty, występuje podwójna płetwa grzbietowa, płetwa ogonowa zaokrąglona.

Rozmiar: w naturze do 9 cm.

Długość życia: brak.

Typ środowiska: dolne słodkie odcinki rzek i przybrzeżne wody słonawe.

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 7-8, gH 9-20, wymagane zasolenie 2-3‰, w wodzie słodkiej gatunek ma mniejszą odporność.

Temperatura: tolerowana 20-26°C.

Zalecany minimalny litraż: 160 l. dla jednej dobranej pary.

Wystrój zbiornika: kamienie, korzenie, liczne kryjówki (groty, ceramiczne dzbany), podłoże piaszczyste lub żwirowe, oświetlenie umiarkowane i stłumione (w silnym oświetleniu ryby są płochliwe).

Zachowanie: babki te dosyć dobrze pływają w toni wodnej (nie jak większość babkowatych jedynie po dnie). Duże dorosłe samce nie tolerują się wzajemnie, babki dobierają się w tolerujące się pary (z grupy ryb). Wówczas osobniki nie dobrane należy wyłowić ze zbiornika. Babki te nie tolerują również innych ryb babkowatych. Dobrana para z reguły cyklicznie wyciera się w zbiorniku.

Dieta: prawdopodobnie wszystkożerne ze znacznym udziałem pokarmów mięsnych. Żywią się narybkiem, ikrą, bezkręgowcami, w tym larwami komarów. W akwariach można podawać mrożonki - np. wodzień, solowca. Można dokarmiać sztucznym pokarmem suchym oraz spiruliną w płatkach.

Dymorfizm płciowy: samce białosrebrzyste lub szarosrebrzyste, samice bardziej żółtawe lub opalizujące na żółto. Samce posiadają dłuższą pierwszą płetwę grzbietową. Samice nieco pełniejsze w partii brzusznej.

Rozmnażanie: ryby wycierają się często w akwariach. Dobrana para w grocie często odbywa tarło, ikra jest przyklejana do ścianek lub sklepienia. Ziaren ikry może być nawet kilkaset sztuk. Oboje rodzice zajmują się ikrą jak i świeżo wyklutym wylęgiem, bronią również terytorium gdzie jest gniazdo. Narybek jednak w warunkach akwariowych trudno odchować i zazwyczaj bez ingerencji akwarysty narybek wymiera. W przypadku zauważenia ikry należy podnieść temperaturę w zbiorniku do ok. 26°C. Ponadto - gdy narybek zacznie żerować należy go systematycznie karmić - np. wylęgiem solowca.

Uwagi: brak.

Zdjęcie: Adam Myjak, Dicrossus filamentosus, samica.

Nazwa gatunkowa: Dicrossus filamentosus.

Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: pielęgniczka kratkowana.

Występowanie geograficzne: w dorzeczu rzek Rio Negro oraz Orinoko w Ameryce Południowej (wschodnia Kolumbia, Wenezuela, północna Brazylia).

Wygląd: ryby są jasne (kremowe), na tułowiu występują dwa rzędy kwadratowych ciemnych plam.

Rozmiar: do 8,5 cm samce i do 6 cm samice.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: rzeki i strumienie o spokojnym nurcie, z kawałkami drewna na dnie ale również w zarośniętych ciekach wodnych. Ryby te wymagają kryjówek i drobnego podłoża. Preferowane oświetlenie słabe - rozproszone. 

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 4,0-5,5, GH 1-6°.

Temperatura: tolerowana 23-29°C, zalecana 25-27°C.

Zalecany minimalny litraż: 160 l. (dla jednego haremu - zwykle jest to układ 1+2 lub 1+3).

Zachowanie: ryby są agresywne w obrębie swojego gatunku - czasem dochodzi do nieporozumień między samcem a jego samiczkami oraz między samicami dlatego należy odpowiednio zaaranżować zbiornik wydzielając strefy dla poszczególnych ryb i organizując dużo kryjówek. Ryby ciężko utrzymać w zbiornikach towarzyskich dlatego zaleca się trzymanie ich w zbiornikach jednogatunkowych.

Dieta: mięsożerne - w akwarium głównym ich posiłkiem powinien być pokarm mrożony i żywy, pokarmy suche są pobierane raczej niechętnie.

Dymorfizm płciowy: dorosłe samce są znacznie większe od samic (patrz "Rozmiar"), występuje również różnica w ubarwieniu - samce posiadają bardziej kolorowe i nieco dłuższe płetwy, tułów jest również nieco ciemniejszy u nich. Samice są jaśniejsze, wzór kratkowany jest bardziej rozmazany. 

Rozmnażanie: samica składa ikrę w ilości około kilkudziesięciu sztuk na kamieniu, na korzeniu lub na płaskich liściach (kryptokoryny, żabienice). Ikrą zajmuje się samiczka i jest w tym czasie bardzo agresywna, natomiast samiec patroluje teren wokół miejsca lęgowego. Młode lęgną się po dwóch dniach a po następnych kilku zaczynają żerować. W tym czasie należy podawać im wylęg solowca. Samica często przenosi młode w różne miejsca. 

Uwagi: gatunek polecany bardziej doświadczonym akwarystom, gdyż jest wrażliwy na jakość wody. Wymaga częstych podmian i odpowiedniej korekcji wody przy udziale filtra RO.

Zdjęcie: Susan Hardwick, Gobioides broussonnetti.

Zdjęcie: Jimmy Owen, Gobioides broussonnetti.

Nazwa gatunkowa: Gobioides broussonnetti.

Nazwa polska: baba smocza.

Występowanie geograficzne: wybrzeża zachodniego Atlantyku od USA (Karoliny Południowej) aż po Rio Grande do Sul w Brazyli.,

Charakterystyka: duża ryba babkowata z Ameryki. 

Wygląd: ryba niezwykle brzydka, wyglądająca jak potwór. Tułów bardzo długi, bardzo długa ząbkowana płetwa grzbietowa (jak u smoka), płetwa odbytowa również długa, oczy bardzo małe (ryby maja bardzo słaby wzrok), pysk duży, pełen zębów. Ryby kształtem przypominają węgorza. Dorosłe osobniki są szare lub szaro-brązowe w ciemniejsze plamki ale opalizują na niebiesko lub fioletowo. Podbrzusze jest u nich jasne.

Rozmiar: w naturze nawet do 60 cm (pojedyncze osobniki z niektórych populacji) ale zwykle jest to przedział 25-38 cm.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: przybrzeżne wody słonawe (morza lub oceanu) o dnie błotnistym lub mulistym oraz dolne (słodkie) odcinki rzek o umiarkowanym oświetleniu lub nawet zacienione.

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6,8-8,4, wymagane zasolenie 4-16‰, w wodzie słodkiej gatunek ma mniejszą odporność.

Temperatura: tolerowana 14-32°C, zalecana 20-26°C.

Zalecany minimalny litraż: 240 l. dla jednego egzemplarza.

Wystrój zbiornika: kamienie, drewno, liczne kryjówki, podłoże piaszczyste lub żwirowe, warto zamontować mały cyrkulator, który zwiększy nieco nurt wody.

Zachowanie: ryby wymagają piasku na dnie w akwariach, często się w nim zagrzebują. Lubią kryjówki np. groty z kamieni, gliniane dzbany itp. Bardziej aktywne są w słabszym oświetleniu i po zmroku. Dorosłe osobniki walczą między sobą o terytoria dlatego nalży trzymać w zbiorniku tylko jedna rybę z tego gatunku. W stosunku do innych ryb babki te są neutralne, nie ganiają za rybami i ich nie atakują ale ze względu na ich słaby wzrok zawsze przegrywają konkurencję o pokarm z innymi zwierzętami akwariowymi stąd babki smocze w akwariach towarzyskich najczęściej głodują.

Dieta: wszystkożerne - w naturze glony, padlina, mięczaki. W akwariach można podawać krewetki, kryla, lasonoga, wodzień, solowca, makroglony, sparzony szpinak, roszponkę, pokrzywę. Można dokarmiać sztucznym pokarmem suchym oraz spiruliną w płatkach ale najczęściej taki typ pokarmu będzie wymagał przyzwyczajenia i należy podawać go wprost pod pysk.

Dymorfizm płciowy: różnica w budowie narządów płciowych - samce mają zwykle długie i spiczaste brodawki płciowe, natomiast samice krótkie i tępo zakończone o żółtym kolorze.

Rozmnażanie: brak danych. Gatunek bardzo pospolity w środowisku naturalnym do tego stopnia, że nie jest praktycznie trzymany w akwariach i nie ma sensu jego rozmnażanie. Wszystkie oferowane osobniki w sprzedaży pochodzą z odłowu.

Uwagi: ryby jedynie dla osób doświadczonych lub specjalistów.