Zdjęcie: Feliks Dyrdymała, Montipora capricornis (odmiana zielona).
Zdjęcie: Sławomir Paprocki, Montipora capricornis (odmiana zielona).
Zdjęcie: Maniek Maniek, Montipora capricornis (odmiana fioletowo-szara).
Zdjęcie: Donald Matthews, Montipora caprocornis, (odmiana ruda).
Nazwa polska: montipora talerzowa.
Ogólna charakterystyka: twardy koralowiec typu SPS o bardzo małych polipach.
Występowanie geograficzne: Indo-Pacyfik od wód Morza Czerwonego aż po Hawaje. Gatunek ten jest bardzo pospolity w naturze ale jednocześnie demonstruje liczne odmiany, które mogą się lokalnie od siebie różnić nieco wyglądem - kształtem, kolorami, strukturą i wielkością.
Opis: ten twardy koral zbudowany jest ze szkieletu z węglanu wapnia oraz węglanu magnezu. Akwariowe egzemplarze Montipora capricornis rosną w formie talerzy równolegle do źródła światła (poziomo). Pokrojem przypominają hubę rosnącą na drzewach. Poziome dyski są często nieco nieregularne ale prawie zawsze zaokrąglone i mogą mieć różną kolorystykę w zależności od odmiany. Akwaryści najczęściej wybierają odmianę zieloną, pomarańczową, czerwoną, rudą, fioletową. Korale w barwie brązowej, szarej czy beżowej odznaczają się najmniejszą popularnością. Dyski te rozrastają się tworząc formy o różnych średnicach. Pomiędzy tymi talerzami często schronienia szukają inne organizmy - np. małe ryby.
Rozmiar: w akwariach talerze w zależności od odmian mogą osiągać średnicę 10-30 cm (w naturze są nieco większe).
Wymagania: korale te są dosyć wymagające. Nie nadają się do świeżych akwariów. Specjaliści zalecają aby wprowadzać je tylko do w miarę dojrzałych biologicznie systemów (akwariów funkcjonujących minimum 9-12 miesięcy). Wprowadzenie pierwszych korali powinien poprzedzać okres minimum 3-4 miesięcy, w którym testy wody potwierdzą stabilność parametrów wody (bez większych odchyłów od wyznaczonej normy). Jest to o tyle istotne, gdyż korale te są w pewnym stopniu wrażliwe na wszelkie wahania i niestabilności warunków. Ogólne parametry wody powinny być następujące: optymalna temperatura wody 24-26°C, optymalne zasolenie 34-36‰, pH 8,1-8,4. Organizmy te preferują nurt wody umiarkowanie mocny lub nawet silny oraz silne oświetlenie - zalecane są specjalistyczne markowe lampy rafowe (czas świecenia 10-12 godzin na dobę). Powierzchnia talerzy ustawia się prostopadle do źródła światła (lampy akwariowej). Stąd nie zaleca się umieszczania tych korali w górnych i środkowych partiach zbiornika, ponieważ będą zasłaniać światło koralom rosnącym poniżej. Montipory nadają się do zasłonięcia dna w akwariach prowadzonych na tzw. gołym szkle (bez podłoża). Koralowiec nie lubi kwaśnej wody i nie toleruje organiki w wodzie - zarówno poziom azotanów jak i fosforanów powinien być w minimalnych ilościach w okolicy lekko powyżej wartości zerowych. Korale te preferują wodę przejrzystą, bez zapylenia cząstkami organicznymi dlatego konieczna jest bardzo dobra filtracja mechaniczna. Wymagane jest systematyczne dozowanie różnych suplementów oraz wapnia i magnezu, gdyż spore ilości korale te wyciągają z wody (zaleca się prowadzenie akwarium np. na metodzie Ballinga z automatycznym dozowaniem płynów). Korale te należy osadzać na twardych i stabilnych powierzchniach. W trakcie prac pielęgnacyjnych należy również uważać na dyski, które można połamać podczas nie uważnych ruchów rękami w zbiorniku.
Uwaga - korale Montipora capricornis są agresywne i parzą się wzajemnie nawet w obrębie poszczególnych odmian jak np. odmiana zielona z czerwoną.
Tempo wzrostu: wolne.
Stopień trudności utrzymania: średnio-trudny / trudny - jednak gatunek jest nieco prostszy w utrzymaniu niż gatunki z rodzaju Akropora. Polecane są dla akwarystów, którzy chcą rozpocząć hodowle korali typu SPS.
Odżywianie: korale te odżywiają za pomocą drobnych wysuwanych polipów, które wyciągają substancje odżywcze z wody. W naturze pora karmienia odbywa się głównie nocą. Przy silnym oświetleniu zapotrzebowanie dobowe na pokarm u tych korali się zwiększa i wówczas powinny one być regularnie dokarmiane. Zaleca się dozowanie fitoplanktonu co drugi lub trzeci dzień (w tym czasie pompy filtrujące i odpieniacz powinny być wyłączone). W takim przypadku wystarczający czas karmienia to ok. 30 minut. Można stosować również sztuczne fluidy i inne pokarmy w płynach w formie odżywek. Organizmy te są wyposażone w algi symbiotyczne - zooksantele, dzięki którym odżywiają się one dodatkowo dzięki światłu. Zalicza się je do koralowców fotosyntezujących. Bardzo atrakcyjnie świecą w świetle aktynicznym.
Rozmnażanie: rozmnażają się na różne sposoby: przez samopodział podłużny lub płciowo z zapłodnieniem zewnętrznym - poszczególne korale produkują w okresie rozrodu żeńskie komórki jajowe lub męskie nasienie. Do zapłodnienia dochodzi w toni wodnej. Tworzą się wówczas planule (orzęsione larwy), które po kilku tygodniach osadzając się na powierzchni tworzą zaczątek nowego koralowca. W akwariach gatunek Montipora capricornis namnaża się poprzez mechaniczny podział talerza na mniejsze fragmenty. Wystarczy odciąć kawałek o wielkości 3x3 cm i przykleić go za pomocą kleju do podstawki lub skałki (kleimy powierzchnię miejsca ułamania / cięcia). Z czasem koral przyrośnie i rozpocznie swój wzrost. Nie trzeba tego kawałka poziomować - będzie to robił samoczynnie wraz ze wzrostem. Z czasem uformuje się z takiego fragmentu nowy osobnik, który będzie żyć swoim życiem. Można również odcinać całe talerze od matecznika i przyklejać je do nowych obiektów. Jednak w tym przypadku należy taki talerz wypoziomować aby jego powierzchnia znajdowała się prostopadle do źródła światła (w przypadku braku wypoziomowania dużego talerza - osobnik będzie dużo energii wkładał w prawidłowe wykształcenie poziomej postawy). Aby praca została wykonana poprawnie, konieczne jest wybranie wystarczająco dużego fragmentu skały, który będzie w stanie utrzymać poziomo przyklejony talerz.
Uwagi: korale te polecane są dla doświadczonych akwarystów morskich, którzy mają już doświadczenia w utrzymywaniu korali LPS. W przypadku sukcesów w utrzymaniu tego gatunku można zaczynać już swoją przygodę z hodowaniem bardziej wymagających Akropor.