Zdjęcie: Own work, Pacifastacus leniusculus, CC BY-SA 3.0
Nazwa gatunkowa: Pacifastacus leniusculus.
Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: rak sygnałowy.
Występowanie geograficzne: pierwotnie w Ameryce Północnej w USA w stanach północno-zachodnich (Washington, Montana, Idaho, Oregon) i w południowo-zachodniej Kanadzie. Obecny także w sporej części Europy, zwłaszcza na terenie gdzie panuje klimat umiarkowany, w tym także w Polsce - bardzo dobrze zadomowił się na terenie Warmii i Mazur i jest traktowany jako obcy gatunek inwazyjny.
Wygląd: szczypce są duże, od spodu intensywnie czerwone. Pancerz może płynnie przechodzić ubarwieniem od oliwkowozielonego przez beżowy aż do ciemnego brązu. U nasady szczypiec znajduje się biała lub jasnoniebieska plama (sygnałowa), która u samic jest zazwyczaj mocniejsza. Jest dobrze widoczna pod wodą - stąd polska nazwa tego raka.
Rozmiar: do 20 cm w idealnych warunkach środowiskowych. Przeważnie jednak do 16 cm.
Długość życia: do 20 lat.
Typ środowiska: słodkie, dobrze natlenione wody w jeziorach, strumieniach i rzekach. Preferuje zbiorniki o twardszym, zbitym dnie, w którym może kopać trwałe konstrukcje (jamy, tunele).
Wymagane parametry wody: bez znaczenia. Przystosowuje się do wód lekko kwaśnych, obojętnych jak i zasadowych z dowolną twardością. Znosi także zasolenie - w naturze spotykany także w wodach słonawych o zasoleniu do 21‰.
Temperatura: optymalna w okresie letnim 19-21°C. Aktywny także w niższych temperaturach zwłaszcza wiosną i jesienią.
Zalecany minimalny litraż: brak danych (raki te nie są trzymane w akwariach).
Zachowanie: aktywny w dzień i w nocy, potrafi opuszczać zbiorniki wodne i migrować do innych pokonując przeszkody lądowe.
Dieta: wszystkożerny - zjada roślinność wodną: moczarkę, rogatka, ramienicę, rdest wodny, różnego rodzaju glony (nitkowate, wstęgowate itp.) a także niektóre słodkie owoce wpadające do zbiorników wodnych z drzew blisko rosnących. Z pokarmów mięsnych: larwy wodne, małe organizmy wodne, mięczaki oraz padlina - np. ryby. Żywi się również gnijącymi szczątkami z detrytusu.
Dymorfizm płciowy: samce posiadają większe szczypce, natomiast samice mają szerszy odwłok. Samce są nieco większe od samic.
Rozmnażanie: podobne jak u raka szlachetnego. Okres godowy odbywa się późnym latem (na początku września) i jest to najwcześniejszy okres spośród wszystkich gatunków raków zamieszkujących tereny Polski. Tarło odbywa się w głębszych partiach wody i jest ono dosyć brutalne tak jak u większości raków. Samiec chwyta samicę za jej szczypce i rzuca ją na grzbiet. W trakcie tej czynności może nawet odciąć jej niektóre odnóża. Kopulacja trwa nawet kilka godzin. Zapłodnione jaja, których może być 500-600 szt. są trzymane przez samicę pod odwłokiem aż do wiosny kiedy to wykluwają się z nich młode raczki. Wyklute młode raki sygnałowe uzyskują przewagę na innymi gatunkami wyklutych wiosną gatunków raków, ponieważ są lepiej rozwinięte i liczniejsze.
Uwaga: jest to jeden z gatunków raków inwazyjnych, którego przetrzymywanie, hodowla oraz wykorzystywanie (w tym sprzedaż i zbywanie) na terytorium Polski i Unii Europejskiej zostało ograniczone aktami prawnymi. Ograniczenia zostały nałożone w związku z wypieraniem przez ten gatunek rodzimego raka europejskiego - raka szlachetnego. Odłowionych osobników ze zbiorników naturalnych nie wolno ponowne wprowadzać do wód (raki muszą być uśmiercone). Ponadto rak sygnałowy jest nosicielem dżumy raczej, która jest groźną chorobą dla pozostałych gatunków rodzimych raków.
Zobacz także:
Artykuł o rakach żyjących w Polsce (kliknij aby przejść)
Tekst: Tommy Aquario