Zdjęcie: AN NA, nanokwarium - kostka z bojownikiem (Betta splendens).
Nanoakwarium to zbiornik akwariowy o najmniejszej możliwej pojemności, który jest w stanie utrzymać w swoim małym litrażu gatunki roślin lub zwierząt (ewentualnie oba). Przeważnie są to akwaria o pojemności 5-30 litrów. Jednakże w nanoakwarystyce można spotkać jeszcze mniejsze zbiorniki a czasem także i większe, gdyż niektóre środowiska postulują by przesunąć górną granicę pojemności do nawet 50 l.
Dla nanoakwariów można przyjąć (nieco sztywny) podział ze względu na rodzaj trzymanych w nich zwierząt:
dla ryb - minimum 20-25 l.
dla raczków miniaturowych - min. 25 l.
dla krewetek karłowatych - min. 10-15 l.
dla małych ślimaków wodnych - min. 5 l.
Nano akwarium może być zbiornikiem zarówno słodkowodnym jak i morskim a nawet pośrednim - słonawym. W akwarystyce morskiej czasami do nanoakwariów zalicza się zbiorniki, które mają pojemność nawet do 100 l. co stanowi błędną klasyfikację, gdyż większość środowisk akwarystycznych uważa jednak za górną granicę wartość 50-60 l.
Zdjęcie: Paweł Kopacz, nanoakwarium morskie.
Ponadto do nanoakwarystyki są przeznaczone zwyczajowo odpowiednie gatunki zwierząt - zwykle o małych rozmiarach, którym nie przeszkadzają w komforcie życiowym małe litraże i małe powierzchnie.
Ciekawy jest fakt, że wbrew pozorom małe akwaria są znacznie trudniejsze w prowadzeniu niż większe, ponieważ są bardzo niestabilne pod kątem parametrów wody a czasem również pod kątem biologicznym. Co prawda wygodniej i szybciej się je oporządza ze względu na ich mniejszy gabaryt ale ich prowadzenie wymaga większego doświadczenia oraz uwagi ze strony akwarysty. Dodatkowo w nanoakwariach należy również kłaść nacisk na estetykę, ponieważ zaniedbane malutkie zbiorniki wyglądają bardzo źle.
Zdjęcie: Paulina Kokitko, roślinne nanoakwarium 16 l. dla krewetek karłowatych.
Do nanoakwariów jest produkowany dedykowany sprzęt akwarystyczny o znacznej miniaturyzacji - grzałki, filtry, oświetlenie. Nanoakwaria są zbiornikami budżetowymi - dosyć tanimi w zakupie i w prowadzeniu. Pobierają mało energii i ich eksploatacja jest związana z małym zużyciem wody. Ryby w nanoakwariach są zwykle dobrze widoczne i akwarysta ze względu na małe rozmiary zbiornika jest w stanie wszędzie zajrzeć. Ten typ akwarystyki stał się bardzo popularny mniej więcej po 2010 roku, kiedy miniaturyzacja sprzętu akwariowego poszła znacznie do przodu i stał się on bardzo powszechny i tani. Najpopularniejszym kształtem zbiornika w nanoakwarystyce jest sześcian lub wysoki prostopadłościan, dlatego często można spotkać nazewnictwo typu - kostka nano dla takich akwariów. Najczęściej producenci oferują w sprzedaży gotowe zestawy nano z dobranym już sprzętem. W takich małych zbiornikach można trzymać niektóre gatunki ślimaków, krewetki karłowate, małe żabki wodne, miniraczki i tzw. mikrorybki (ryby o bardzo małych rozmiarach) i wyjątkowo pewne większe gatunki, jak np. bojowniki wspaniałe. Na polskim rynku pojawiły się dwie książki specjalistyczne, których tematyką jest nanoakwarystyka. Pierwszą jest tytuł tłumaczony z języka niemieckiego autorstwa Jorga Vierke (link poniżej). Natomiast druga, znacznie lepsza to pozycja Rafała Maciaszka i Pawła Zarzyńskiego (link poniżej).
Zobacz także: