Nicienie na szybie akwarium
Nicienie i wiciowce - to pojęcia, które w akwarystyce brzmią groźnie. Jednak te organizmy są groźne tylko w przypadku, gdy ryby posiadają je w swoich jelitach a to odnosi się jedynie do pewnych nielicznych gatunków, które żyją pasożytniczo w ciele ryb...
Najczęściej takie zakażenia objawiają się u ryb ich ogólnym złym stanem zdrowia, zapadniętym wklęsłym brzuchem oraz nieprawidłową konsystencją kału. Jeżeli nie ma takich objawów u ryb a nicienie lub wiciowce są zauważalne w zbiorniku to zwykle mamy do czynienia z niegroźnymi gatunkami, ponieważ tych organizmów jest ogromna różnorodność i większość z nich nie jest groźna. Często dochodzi do plagi nicieni w akwarium co objawia się obecnością cieniutkich jak włos białych robaków, których długość jest bardzo zróżnicowana. Zwykle pojawiają się one na szybach (gatunki pełzające) lub pływają ruchem wężowatym w toni wodnej (gatunki pływające). Natomiast wiciowce w akwariach pojawiają się znacznie rzadziej.
Wiciowce i nicienie są przez akwarystów często ze sobą mylone, tymczasem występują w ich budowie znaczne różnice, które dostrzec można nawet bez mikroskopu. Wiciowce to organizmy jednokomórkowe o owalnym (obłym) kształcie, posiadają zazwyczaj jedną wić (włosowaty ogonek). Ich wielkość to zwykle 0,2-3 mm. Natomiast nicienie cechują się wyglądem cienkim i podłużnym w kolorze białym o wielkości 1-20 mm. Są to organizmy rozdzielnopłciowe (występują samce i samice).
Uproszczony rysunek przedstawiający nicienia (z lewej) i wiciowca (z prawej).
Obecność obu tych typów zwierząt związana jest z nadmiernym namnożeniem w wyniku zaistnienia dla nich korzystnych warunków rozwojowych i pokarmowych. Wiciowce oraz nicienie występują w każdym akwarium, jednak dostrzega się je zwykle w sytuacji, kiedy nadmiernie się rozplenią. Ma to miejsce zwykle w zbiornikach, w których jest niezbyt czysto (spore ilości detrytusu, odchodów, mułu, gnijących liści). Organizmy te mnożą się także w akwariach, w których akwaryści przekarmiają ryby sypiąc spore ilości pokarmu. Wszystkie te czynniki są związane z dużą podażą pokarmu, którym żywią się te zwierzęta. Ograniczenie ich liczby zazwyczaj wiążę się z zastosowaniem cyklicznego odmulania dna, ograniczenia karmienia i zmniejszenia obsady (w przerybionych akwariach). Przy konsekwentnych pracach związanych z czyszczeniem można się ich pozbyć (nawet 99% populacji) w ciągu maksimum dwóch tygodni przez co staną się one niewidoczne w zbiorniku. Nie zaleca się do ich zwalczania (form wolno żyjących) zastosowania żadnej chemii akwariowej, gdyż co prawda pewne preparaty (jak np. do zwalczania ślimaków) zabijają te stworzenia - jednak nie da się całkowicie zniszczyć całej ich populacji. Pewne osobniki i tak przeżyją więc będzie to "walka z wiatrakami".