Czarne wody to potoczna nazwa typu określonego wodnego środowiska naturalnego, które można znaleźć zarówno w Ameryce, Azji, Afryce czy nawet w Europie. Mimo, że akweny z tych kontynentów a nawet konkretnych krain geograficznych mogą się między sobą różnić to można zauważyć ich pewne cechy wspólne.
Zdjęcie: Andrea Borda - jeden z przykładów akwarium w typie czarnych wód.
Zwykle są one zlokalizowane w terenie nizinnym i silnie zalesionym. Te dwa czynniki determinują nam już specyfikę takich zbiorników, ponieważ teren płaski (nizinny) powoduje że woda ma charakter głównie stojący (stawy, rozlewiska) lub bardzo wolno płynący (strumienie lub leniwie płynące rzeki). Z reguły nie są to zbiorniki głębokie - nierzadko mają po kilkadziesiąt centymetrów głębokości, a w najgłębszych miejscach zwykle może to być 2-3 m. Zalesiony teren jest miejscem, w którym spora ilość liści opada wprost do wody. Ta sytuacja powoduje, że garbniki przechodzące z materiału roślinnego zabarwiają wodę na ciemny kolor. Może mieć ona zabarwienie żółtawe, bursztynowe a nawet lekko brązowe. Posiada jednocześnie niską przejrzystość. Nie da się zobaczyć dna przy głębokości np. ok. 1 m. a w niektórych przypadkach (większej koncentracji garbników) przejrzystość może być ograniczona nawet do 50-60 cm. Niska przejrzystość powoduje, że ryby zamieszkujące czarne wody żyją w niższym natężeniu światła, ponieważ jest ono podwójnie filtrowane - najpierw przez korony drzew a następnie przez ciemną barwę wody. Osłabione promienie słońca mają wyraźne trudności z przebijaniem się przez toń wodną co oznacza, że zbyt mocne oświetlenie zbiorników akwariowych czarnej wody będzie powodować, że ryby będą bardzo płochliwe. Preferowane a nawet konieczne jest oświetlenie stłumione a nawet punktowe. Ciekawostką jest fakt, że wiele gatunków ryb z czarnych wód wytworzyła w drodze ewolucji neonowe barwy mieniące się w słabym świetle - jest to m.in. neon Innesa. W takiej kolorystyce w herbacianej wodzie osobniki tego gatunku są bardziej dla siebie widoczne.
Zdjęcie: Alek Halczuk, zakładanie zbiornika czarnych wód. Podstawowe materiały - drewno i piasek.
Na dnie czarnych wód zwykle występuje drobny piasek. Na terenach nizinnych kamień czy żwir są obecne dosyć rzadko. W akwariach tego typu kamienia z reguły się nie stosuje, ponieważ materiał ten będzie podnosił twardość wody co jest nie pożądane. W naturze dno może być pokryte kawałkami drewna i gałęzi, może zawierać także spore ilości detrytusu - gnijących i rozpadających się liści. Ilości drewna oraz liści, które zostaną wykorzystane w akwarium zależą jednak od decyzji akwarysty. Mogą to być spore ilości lub jedynie symboliczne - kwestia gustu. Najczęściej dostosowuje się je do konkretnych gatunków. Niektóre pielęgniczki z rodzaju Apistogramma wymagają wręcz kopców z gałęzi i sporej warstwy liści by w miarę dobrze czuć się w zbiorniku. Inne gatunki przesiewające piasek wymagają natomiast sporych połaci odkrytego piaszczystego podłoża.
Zakładanie zbiornika czarnych wód.
Środowisko czarnych wód z reguły pozbawione jest roślin podwodnych. Ma to związek z tym, ze woda jest sterylna, kwaśna i bardzo miękka oraz ma niską zawartość składników pokarmowych, których wymagają rośliny a przy okazji występuje mała ilość światła co utrudnia im proces fotosyntezy. Jednak nie przeszkadza to w tym, by akwaria te mogły zawierać rośliny ale trzeba mieć na uwadze, że roślinność będzie trudna w utrzymaniu. Z reguły w takiej sytuacji najlepiej sprawdzają się rośliny pływające - pistia, limnobium, salwinia.
Czarne płytkie wody Ameryki Południowej (aranżacja akwariowa)
Takie akwaria najlepiej opierać o filtracje w kombinacji gąbek różnej gradacji, ceramiki oraz granulatu torfowego (w przypadku dużych zbiorników) natomiast małe akwaria przy braku miejsca na wkłady - przede wszystkim o gąbki. Przy organizowaniu filtracji należy zwrócic uwagę na to, aby wloty do filtra były umiejscowione na dużej wysokości żeby nie zaciągać detrytusu, gdyż będzie to powodować zapychanie się filtra. Kluczowe znaczenie ma także woda, która powinna być kwaśna o bardzo niskich twardościach. Typowe zbiorniki czarnych wód mają PH zwykle w granicach 4,5-6,5 i twardości w zakresie 0-4. Takich wartości nie uda się osiągnąć za pomocą wody kranowej. Przy udziale wody wodociągowej można co prawda uzyskać odpowiednią barwę toni jak i stworzyć odpowiednią aranżację jednak nie właściwy skład takiej wody spowoduje, że gatunki ryb z czarnych wód zaczną dosyć szybko chorować i w ciągu kilku miesięcy mogą paść. Przy tym nie ma mowy o ich rozmnażaniu. Dlatego bez wody RO, sprzętu pomiarowego (PH metru), testów kropelkowych do twardości wody i środków zakwaszających wodę (np. kwas solny lub preparaty PH minus) nie da się stworzyć odpowiednich warunków wodnych do egzystencji ryb z tzw. czarnych wód.
Zdjęcie: Scott Fellman, klasyczne czarne wody (drewno, gałązki, liście, detrytus, ciemna woda).