Czy warto posiadać apteczkę akwarystyczną?
Pytanie z pozoru proste nasuwa nam dwa typy odpowiedzi. Jedni akwaryści uważają, że jej nie potrzebują, ponieważ mają tzw. zamknięte obsady ryb. Oznacza to, że nie dokupują nowych ryb, nie wprowadzają żadnych innych organizmów do zbiornika, nie przynoszą nowych roślin i nie karmią żywym pokarmem. Zatem na logikę po co leki, skoro akwarium jest dobrze odizolowane od innych potencjalnie zainfekowanych ryb? Natomiast inna grupa akwarystów uważa, że apteczka akwarystyczna nie zależnie od tego jak prowadzi się własny zbiornik powinna być stałym elementem wyposażenia dodatkowego. I kto tu ma rację?
Oczywiście racja jest po stronie osób, które są zwolennikami apteczki, ponieważ nie wszystkie choroby są związane z infekcjami przychodzącymi z zewnątrz. Wiele patogenów towarzyszy rybom na co dzień w ich normalnej egzystencji, natomiast uaktywniają się one dopiero podczas sytuacji, gdzie spada naturalna odporność ryb. Czasem może to być nawet w wyniku czynnika losowego. Przykładowo - może się tak zdarzyć w momencie, gdy w weekend uszkodzeniu ulegnie grzałka w zbiorniku, a nie ma w tym przypadku zapasowego sprzętu. Wówczas w akwarium może się obniżyć temperatura wody poza optymalne wartości. Może dojść wtedy do przechłodzenia i podziębienia ryb. Wówczas zostaje obniżona ich naturalna odporność co może spowodować pojawienie się u nich pleśniawki. W takiej sytuacji może się okazać, że zdarzenie całkiem niezależne od akwarysty może być przyczyną stanu chorobowego w akwarium. Oczywiście po weekendzie można zakupić nową grzałkę ale również potrzebny być może będzie lek na zmiany chorobowe. Chorób związanych z obniżeniem odporności lub nieprawidłowymi warunkami sanitarnymi w zbiorniku a nawet nie właściwymi warunkami hodowli jest bardzo dużo.
Podobna sytuacja zachodzi nie tylko u ryb ale u innych organizmów żywych w tym także u ludzi. Jeżeli w zimny i deszczowy jesienny dzień nagle zaczniemy kaszleć to będzie to zapewne przeziębienie, które jest związane z warunkami zewnętrznymi (podwyższona wilgotność, zimno) jak i z obniżeniem poziomu odporności, które często następuje u ludzi w okresie jesienno-zimowym. Nie leczone przeziębienie może doprowadzić do zapalenia oskrzeli lub nawet zapalenia płuc, które jest już bardzo groźne dla zdrowia człowieka. Analogiczny mechanizm następuje u ryb. Dlatego warto posiadać apteczkę, dzięki której możemy zareagować w postaci próby zwalczenia objawów chorobowych czy nawet wyeliminowania konkretnej infekcji.
Co powinno się znaleźć w apteczce?
Oczywiście kompletacja apteczki zależy od samego akwarysty. Jednak zasadne wydaje się skompletowanie najtańszych, sprawdzonych i skutecznych środków leczniczych, które są dostępne bez recepty w aptekach lub sklepach zoologicznych. Niewielkie właściwości lecznicze posiada sól kuchenna. W przypadku delikatnych zmian skórnych niekiedy potrafi zdziałać dosyć dobre efekty. Sól stosuje się do krótkotrwałych kąpieli (5 /10 /15 /20 /30 /40 minutowych). Z reguły nie zaleca się aby kąpiel lecznicza z dodatkiem soli trwała dłużej niż 60 minut. Pamiętać należy aby stosować tylko i wyłącznie sól niejodowaną. Warto mieć sól zarówno kamienną jak i morską. Każda z nich ma nieco inne działanie. Podawane naprzemiennie w trakcie kuracji dobrze się uzupełniają swoim działaniem. Natomiast do odkażania bardzo przydatny jest nadmanganian potasu oraz jodyna (czasem nawet woda utleniona). Ponadto bardzo dobre właściwości lecznicze na dosyć szerokie spektrum chorób posiadają błękit metylowy, zieleń malachitowa oraz fiolet gencjanowy. Wszystkie te preparaty (najczęściej rozróżniane przez akwarystów właśnie poprzez kolor) można nabyć w sklepach zoologiczno-akwarystycznych w dosyć przystępnej cenie. W zależności od firmy produkującej te preparaty - mają one różne nazwy własne. Jako lek na skaleczenia, ugryzienia, otarcia skóry itp. znakomicie sprawdza się rivanol i czasem nadmanganian potasu. Czasem niezbędna może się okazać trypaflawina. Dostępne są również preparaty uspokajające z dodatkiem ziół czy innych roślin jak np. aloes. Tego typu preparaty przydatne są do aklimatyzacji nowo nabytych ryb lub zwierząt a także tych, które doznały ran w wyniku walki ze sobą. Apteczkę można wyposażyć również w preparat witaminowy w formie kompleksu (jednego preparatu). Po za typowymi lekami niezbędne mogą być także przybory do leczenia. Czasem zajdzie konieczność wyciągnięcia z pyska ryby jakiegoś kawałka jedzenia, który się zaklinował lub też będzie potrzeba usunięcia drzazgi z jej ciała. Mała precyzyjna penseta, malutkie precyzyjne nożyczki, lupa, drewniane wykałaczki, gaziki, lignina i płatki kosmetyczne to przedmioty, które ułatwią nam tego typu zabiegi. Bardzo wygodna w zastosowaniu jest mała plastikowa tacka służąca do wykonywania zabiegów. Do tego celu znakomicie nadaje się plastikowa podstawka pod doniczkę, którą można nabyć za kilka złotych w każdym markecie budowlanym czy ogrodniczym. Przyda się również spryskiwacz do kwiatów (napełniany wodą akwariową), którym spryskuje się akwariowego pacjenta podczas różnego rodzaju zabiegów poza akwarium. Czasem - przy precyzyjnym dawkowaniu leków w proszkach konieczna będzie także waga jubilerska do odmierzania leku.
Tekst: "Pazur" Kowalski.