Zdjęcie: Brian Curry
Nazwa gatunkowa: Ambystoma mexicanum.
Nazwa polska: najbardziej znaną nazwą jest aksolotl. W odniesieniu do tych zwierząt nazwy "aksolotl" używali pierwotnie Aztecy. Natomiast występują jeszcze inne funkcjonujące nazwy - aksolotl meksykański, salamandra meksykańska, ambystoma meksykańska.
Charakterystyka: endemiczny płaz wodny z podrzędu salamandrowatych.
Występowanie geograficzne: gatunek endemiczny występujący tylko w jednym miejscu - jeziora Xochimilco i Chalco w Meksyku (Ameryka Środkowa).
Wygląd: zwierzęta te można nabyć w różnych wariantach barwnych - białe leucystyczne, harlequiny, beżowe, złote, szare, szare nakrapiane, szare wchodzące niemal w kolor czarny i albinosy. Cechą charakterystyczną tych zwierząt są pierzaste skrzela, przypominające pióropusz indiański (są to po trzy pierzaste wyrostki z obu stron głowy). Ponadto budowa pyszczka powoduje, że zwierzę to wygląda jakby się nieustannie uśmiechało.
Rozmiar: 15-30 cm - zależny od linii genetycznej. Niektórzy hodowcy krzyżowali ze sobą małe osobniki, uzyskując w ten sposób mniejsze rozmiarowo aksolotle i odwrotnie. Ponadto rozmiar tych zwierząt jest zależny także od warunków hodowli - żywienia, litrażu i parametrów wody.
Długość życia: około 10 lat (są doniesienia o przekraczaniu nawet 15 lat u niektórych osobników).
Typ środowiska: zimne jeziora o specyficznych warunkach wodnych na wysokości 2300 m n.p.m. o małym ruchu wody. Gatunek w środowisku naturalnym jest na skraju wyginięcia.
Wymagane parametry wody: zalecane PH 7,4-7,8.
Temperatura: zalecana 16-20°C. Wytrzymują krótkotrwałe okresy spadku temperatury nawet do 2°C, natomiast bardzo źle znoszą temperatury powyżej 22°C i te wartości są dla nich bardziej niebezpieczne.
Zalecany minimalny litraż: minimum 100 l. dla jednego osobnika przy minimalnej długość akwarium 100 cm, ok. 200 l. dla 2-3 osobników przy min. długości akwarium 120 cm, ok. 300 litrów dla 4-5 osobników przy min. długości akwarium 150 cm. Aksolotle nadają się tylko do zbiorników jednogatunkowych (bez obsady rybnej), ponieważ na małe ryby będą polować, natomiast większe ryby mogą im zrobić krzywdę. Aksolotle pływają dosyć nieporadnie, stąd nie lubią zbyt silnego prądu wody.
Zachowanie: mało aktywne, powolne, poruszające się wręcz majestatycznie.
Dieta: mięsożerne. Są to drapieżniki. Można podawać siekane dżdżownice, kawałki filetów rybnych, stynkę, kiełża, lasonogi.
Dymorfizm płciowy: brak danych
Rozmnażanie: dosyć dobrze opanowane w niewoli przez hodowców.
Uwagi: Aksolotle potrafią regenerować utracone części ciała (skrzela, kończyny, ogon, fragmenty głowy), które po pewnym czasie im odrastają.
Tekst: Tommy Aquario, konsultacja: Emilia Szczepanek.