Nazwa polska: potocznie używa się nazwy spolszczonej - "akropora" lub skrótowo - "akra".
Występowanie geograficzne: Sto kilkadziesiąt gatunków zamieszkuje Indo-Pacyfik, natomiast jedynie kilka gatunków zamieszkuje wody Atlantyku. Być może te wartości zmienią się w przyszłości, gdy zostaną oznaczone już odkryte ale nie opisane jeszcze naukowo gatunki. Poza tym obecnie rafy Atlantyku są mniej poznane i zbadane niż rafy Pacyfiku.
Ogólna charakterystyka: twardy koralowiec typu SPS o małych polipach.
Opis: koral zbudowany jest z twardego szkieletu z węglanu wapnia oraz węglanu magnezu, posiada zazwyczaj małe polipy (najczęściej o wielkości 2-3 mm), które są wysuwane ze szkieletu. W zasadzie spośród wszystkich gatunków Acropora można wyróżnić trzy główne formy:
1. formę zwartą - krzaczastą, często ma pokrój kulisty, gałązki są ciasno obok siebie. Przykładem jest tutaj Acropora sarmentosa lub Acropora samoensis.
2. formę luźną - o dużych prześwitach i długich gałęziach (np. Acropora cervicornis).
3. formę talerzową lub dywanową płożącą się po dnie - zwykle takie akropory są niższe. Przykład stanowi Acropora hyacinthus, która nadal ma formę palczastą ale rośnie jednocześnie w talerz o średnicy nawet ponad 1 m.
Grafika: Tommy Aquario, 1- forma zwarta krzaczasta, 2 - forma luźna przerzedzona, 3 - forma płożąca się po dnie.
Najwięcej akropor w akwarystyce rośnie w kształt krzewu. Zazwyczaj gałązki niezależnie od formy rosną ku górze (do światła) i są spiczaste na końcach lub zaokrąglone. Niektóre gatunki posiadają gałązki o koralikowatym pokroju.
Rodzaj Acropora jest tak bardzo zróżnicowany, że nie sposób w jednym opisie omówić dokłanie wygląd i strukture poszczególnych gatunków. W powyższym opisie zajęto się jedynie najbardziej typowymi z wyglądu gatunkami Acropor. Istnieją także gatunki o koralikowatych palcach (np. Acropora globiceps), u których palce mają kuliste zgrubienia.
W zależności od specyfiki gatunki Acropora mogą być także bardzo gęstymi krzakami lub znacznie przerzedzonymi z wyraźnymi prześwitami - w obu schronienia szukają inne organizmy, np. małe ryby.
Zdjęcie: Albert Kok, Acropora cervicornis.
Kolorystyka jest bardzo różnorodna w zależności od cech danego gatunku jak i od wyglądu lokalnie występujących odmian. Rozróżnia się Acropory, które są bardziej aktywne w nocy i te, które są bardziej aktywne w ciągu dnia (widać to po porze wystawiania drobnych polipów).
Rozmiar: w akwariach zwykle formują się krzaki o wysokości 25-50 cm. W naturze są znacznie większe. Grubość gałązek gatunków akwariowych oscyluje zwykle w granicach 0,6-1,2 cm. W naturze spotyka się krzaki o wysokości około 1,2 m. i średnicy nawet 1,5 m (u pewnych gatunków)
Wymagania: korale te są bardzo wrażliwe i bardzo wymagające. Nie nadają się do świeżych akwariów. Specjaliści zalecają aby wprowadzać je tylko do w miarę dojrzałych biologicznie systemów (akwariów funkcjonujących minimum 12-18 miesięcy). Wprowadzenie pierwszych Acropor powinien poprzedzać okres minimum 3-4 miesięcy, w którym testy wody potwierdzą stabilność parametrów wody (bez większych odchyłów od wyznaczonej normy). Jest to o tyle istotne, gdyż korale te są bardzo wrażliwe na wszelkie wahania i niestabilności warunków. Ogólne parametry wody powinny być następujące: optymalna temperatura wody 25-26,5°C, optymalne zasolenie 34-36‰, pH 8,1-8,4, kH 8-9,5, nurt wody umiarkowany do silnego, silne oświetlenie (osiągane stopniowo od umiarkowanego). Zalecane się używanie specjalistycznych markowych lamp rafowych (czas świecenia 10-12 godzin na dobę). Akropory nie lubią kwaśnej wody i nie toleruą organiki w wodzie - zarówno poziom azotanów jak i fosforanów powinien być w minimalnych ilościach w okolicy lekko powyżej wartości zerowych. Akropory nie tolerują także zapylonej wody - musi być w miarę krystaliczna i przejrzysta (konieczna bardzo dobra filtracja mechaniczna). Korale te wymagają dozowania systematycznego różnych suplementów (w tym aminokwasów) oraz wapnia i magnezu, gdyż spore ilości wyciągają tych związków z wody (zaleca się prowadzenie akwarium np. na metodzie Ballinga z automatycznym dozowaniem płynów). Koralowce te należy osadzać na twardych skałach. W trakcie prac pielęgnacyjnych należy również uważać na twarde gałązki tych korali, którymi można się nawet skaleczyć. Czasami dochodzić może także do przypadkowego odłamania kawałka koralowca przy nie uważnych ruchach rękami w zbiorniku. Wtedy najlepiej z odłamanych kawałków zrobić szczepki.
Zdjęcia: Kerryn Johns, Acropora samoensis, CC BY 4.0
Tempo wzrostu: bardzo wolne. W najlepszych warunkach u specjalistów z doświadczeniem koral z 5 cm szczepki może osiągnąć wysokość krzaka o wysokości 30 cm w szybkim czasie ok. 2,5 roku.
Stopień trudności utrzymania: bardzo trudny - Akropory są polecane jedynie tylko dla wieloletnich doświadczonych akwarystów morskich, którzy mają już doświadczenia w utrzymywaniu korali LPS i potrafią zadbać o stałe i stabilne - powtarzalne parametry wody.
Odżywianie: korale te odżywiają się za pomocą drobnych wysuwanych polipów, które wyciągają substancje odżywcze z wody. Dla lepszej kondycji i większych przyrostów zaleca się dozowanie fitoplanktonu co drugi lub trzeci dzień (w tym czasie pompy filtrujące i odpieniacz powinny być wyłączone). W takim przypadku wystarczający czas karmienia to 30 minut. Można stosować również sztuczne fluidy i inne pokarmy w płynach w formie odżywek. Aminokwasy można podawać raz na 7-14 dni. Akropory są wyposażone w algi symbiotyczne - zooksantele, dzięki którym odżywiają się one dzięki światłu. Zalicza się je do koralowców fotosyntezujących. Bardzo atrakcyjnie świecą w świetle aktynicznym. W dobrze oświetlonych akwariach będą w ten sposób również dodatkowo się odżywiać. Stan koralowca mozna określić po jego barwie - czym jest ona wyraźniejsza i bardziej fluorescencyjna tym koral jest w leszej kondycji.
Rozmnażanie: rozmnażają się na różne sposoby: przez samopodział podłużny lub płciowo z zapłodnieniem zewnętrznym. W naturze w synchronizowanej porze rozrodu poszczególne korale produkują żeńskie komórki jajowe lub męskie nasienie. Do zapłodnienia dochodzi w toni wodnej. Tworzą się wówczas planule (orzęsione larwy), które pływają planktonicznie przez okres kilku tygodni po czym osadzają się na powierzchni tworząc zaczątek nowego koralowca. W akwariach akropory namnaża się poprzez mechaniczny podział krzaka - najczęściej na małe szczepki. Wystarczy odciąć jedną gałązkę (nawet o wielkości 5 cm) i przykleić do skałki lub podstawki. Z czasem uformuje się z niej nowy osobnik, który będzie żyć swoim życiem.
Uwagi: gatunki z rodzaju Acropora są czasami mylone z gatunkami z rodzaju Anacropora - opis różnic znajduje się w linku poniżej: