Chitony to słonowodne mięczaki o owalnym, lekko wypukłym pancerzyku, który składa się z ośmiu ruchomych, zachodzących na siebie płytek. W krajach hiszpańskojęzycznych Ameryki są nazywane morskimi karaluchami. Ciekawostką jest także to, że nazwa "chitynowy pancerzyk" funkcjonująca w akwarystyce pochodzi właśnie od tych zwierząt.

Chiton, widok od spodu.

Zwykle są to zwierzęta rozdzielnopłciowe. Przywierają do twardych powierzchni, wytwarzając podciśnienie pod pancerzem dlatego bardzo ciężko jest oderwać te organizmy od powierzchni. Przemieszczają się bardzo wolno. W przypadku oderwania od podłoża niektóre gatunki potrafią się zwijać w kulkę. Żywią się głównie glonami, które zdrapują długimi tarkami. Jednak wiele z nich żywi się także gąbkami i koralowcami. Należy obserwować osobniki zamieszkujące akwarium czy przypadkiem nie uszkadzają korali. Dla pewności w obawie o koralowce lepiej chitony pousuwać. Natomiast w akwariach skalnych będą to zwierzęta pożyteczne, ponieważ będą ograniczać glony. Mogą się one nadmiernie mnożyć w dobrych warunkach. W akwariach najczęściej spotyka się gatunki w rozmiarze 0.5-4 cm, w naturze największe chitony osiągają nawet 43 cm długości pancerza. Duże chitony laicy mogą mylić ze skorupami żółwi.

Zdjęcie: Pablo A. Arias Cid, wyspa Isabel - Pacyfik Wschodni, Meksyk.

Natomiast akwaryści często zwierzęta te mylą ze ślimakami (chodzi o małe chitony akwariowe). Tymczasem rozróżnienie jest bardzo łatwe - wystarczy odczyścić muszle - jeżeli jest ona płytkowata oznacza to, że mamy do czynienia z chitonem.

Zdjęcie: Matt Knoth, Tonicella lineata - chiton liniowy, CC BY 2.0