Zdjęcie: Karol Dębkowski, glony hodowane na preparacie micro w akwarium typu Malawi.
Większość akwarystów zwalcza glony, jednak są sytuacje, w których robi się wszystko, żeby glony w zbiorniku dobrze rosły...
Pomijając przypadki, kiedy glony mają być pokarmem dla zwierząt akwariowych istnieją jeszcze przykłady kiedy to algi hoduje się w zbiorniku w celu ozdobnym. Taka sytuacja ma miejsce często w zbiornikach biotopowych, które mają odwzorować porost glonów odpowiadający podwodnemu danemu stanowisku lub też w akwariach typu Malawi, Tanganika czy Wiktoria, gdzie glony również są naturalnym składnikiem podwodnego krajobrazu. Takie akwaria pozbawione glonów wyglądają sterylnie i nie oddają realizmu. Nie ma więc się co dziwić, że wielu akwarystów wyczekuje alg w swoim zbiorniku, a gdy te się pojawią stara się je zachować a nawet namnożyć.
Czy hodowla glonów w zbiorniku ozdobnym jest możliwa?
Otóż - jest, jednak nie zawsze mamy prawo wyboru co do gatunku glonów jak i ich kolorystyki. Są akwaryści, którzy woleli by glony pędzelkowate czy pierzaste ale są i tacy, którzy wolą algi o strukturze gładkiej. Również kolory mogą tu być różne - zwykle pojawiają się glony o barwie zielonej, brązowej, szarej czy fioletowej. W zależności od tego jakie glony nam się pojawią w akwarium - tzn. jakie glony znajdą dla siebie najlepsze warunki rozwoju to właśnie definiuje nam jaki gatunek i jego forma zdominują nasz zbiornik. Przy zastosowaniu kilku dodatkowych zabiegów mamy szansę na rozrost tych organizmów.
Co na początek?
Najpierw, po założeniu zbiornika czekamy na pojawienie się glonów. Zwykle w dojrzewających zbiornikach często na początku pojawiają się okrzemki. Te glony akurat zwykle nie są zbyt trwałe i najczęściej w ciągu trzech miesięcy od założenia zbiornika zanikają, chyba że będziemy wykonywać częste i w miarę duże podmiany wody w zbiorniku (minimum raz w tygodniu). Warto więc zaczekać na inne glony. Gdy zbiornik będzie już biologicznie ustabilizowany, w miarę dojrzały i minie kilka miesięcy od jego zasiedlenia wówczas można przejść do hodowli glonów o ile są one już w zbiorniku. Jeżeli mamy do czynienia z glonami zielonymi - oznacza to zwykle, że wytwarzają one chlorofil, który powstaje przy udziale światła słonecznego. Zatem w takim przypadku, aby glony się bardziej namnożyły zaleca się wydłużenie ilości godzin oświetlania zbiornika (np. z 10 godzin do 12) lub podniesienie intensywności oświetlenia. W przypadku glonów o kolorze szarym lub brązowym ma to zwykle mniejsze znaczenie. Ponadto wzmocnienie kondycji glonów zazwyczaj potęgują częste i obfite podmiany wody - chodzi tu o kranówkę, gdyż taka woda zawiera dużo mikro i makroelementów, którymi glony się żywią. Zwykle po podmianach wody glony mają się nieco lepiej niż zazwyczaj. Warto wziąć to pod uwagę.
Dawkowanie nawozów...
Po za wyżej wymienionymi sposobami można zastosować środki bardziej inwazyjne. Dwie najbardziej kompleksowe mikstury nawozowe, używane do nawożenia roślin akwariowych to tzw. mikro i makro. Obie stanowią dobrą pożywkę dla glonów - jednak są pewne ograniczenia, ponieważ istnieją gatunki zwierząt, które niezbyt dobrze znoszą nawożenie zbiorników tym sposobem. Są to np. niektóre krewetki, kraby i delikatniejsze gatunki ryb - jak np. ryby zamieszkujące wody o bardzo niskim pH (paletki, dyskowce) lub ryby uważane powszechnie za delikatne i wrażliwe na niewłaściwe dla nich warunki wodne jak np. pielęgniczki Ramireza. Często na sztuczne nawozy w wodzie źle reagują ryby z odłowu. Jednak w przypadku ryb hodowlanych, tych bardziej odpornych, które tolerują sztuczne nawozy w wodzie - można zacząć od podawania 1 ml makro i 1 ml mikro preparatu na 10 l. wody w akwarium na dobę. Nie są to duże dawki ale mimo to przy ich aplikowaniu należy obserwować zbiornik. Jeżeli w ciągu tygodnia glony się nieco rozrosną a ich kolorystyka stanie się bardziej intensywna, oznaczać to będzie że wprowadzane dawki działają i skarmiają się nimi nasze glony. W przypadku braku efektu po 7 dniach dozowania można zwiększyć dawkę o 1 ml / 10 l. wody w akwarium. I w kolejnym tygodniu podobnie aż do uzyskania efektu. Nieco inaczej dozuje się nawozy w akwariach przerybionych i zbiornikach typu Malawi, Tanganika i Wiktoria. Tutaj nie zaleca się podawania preparatu makro, gdyż podaż związków fosforu, potasu i azotu jest bardzo duża w tych zbiornikach i zwykle tych pierwiastków tam nie brakuje zatem makro najczęściej jest zbędne. Zwykle zaleca się podanie jedynie preparatu mikro w podobnm dawkowaniu i terminach jak powyżej.
Zdjęcia: Karol Dębkowski, efekty zastosowania preparatu mikro w akwarium typu Malawi.
Uwagi
Uwaga nigdy nie dozujemy nawozów na oko! Może to doprowadzić do przenawożenia zbiornika a w konsekwencji do eksplozji glonów i to tych o formach nie dekoracyjnych jak np. algi glutowate itp. Dlatego nie wolno doprowadzać do wprowadzania zbyt dużych dawek nawozowych. Każdy zbiornik ma nieco inną specyfikę. W jednym 1 ml/10 l wody spowoduje piękny rozrost glonów a inne akwarium może nie zareagować nawet na dawkę 5 ml/10 l. wody akwariowej. Wszelkie nadmiary środków nawozowych z akwarium najłatwiej jest usuwać za pomocą podmian wody. Jeżeli w zbiorniku po użyciu nawozów zadzieje się coś niedobrego - wówczas należy wykonać dużą i szybką (nawet 30% objętości) podmianę wody, aby usunąć część preparatu nawozowego. Pamiętajmy, że nawozy podajemy z rozwagą i nie czekamy na szybkie efekty. W zbiornikach, w których nie ma roślin - a więc organizmów które mogą skonsumować część nawozów łatwiej jest o błędy w tym zakresie. Każdy zbiornik jednak należy stale monitorować i obserwować wszelkie zmiany.