Zdjęcie: Anna Maria Łabęcka, Mya arenaria.
Nazwa gatunkowa: Mya arenaria.
Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: małgiew piaskołaz.
Występowanie geograficzne: gatunek kosmopolityczny spotykany w wielu miejscach świata. Występuje powszechnie w Ameryce Północnej i Europie - w Morzu Bałtyckim, w Morzu Północnym, w Morzu Norweskim, w północnej części Morza Czarnego, punktowo w Morzu Śródziemnym.
Muszla: dwu częściowa eliptyczna, gruba ale jednocześnie krucha. U małych małżów jest ciemna, u dorosłych staje się śnieżnobiała. Rozmiar zależny jest od warunków środowiskowych - w Morzu Bałtyckim do ok. 6-7 cm, w Morzu Północnym do 10 cm, w innych akwenach o optymalnych warunkach temperaturowych i pełnym zasoleniu nawet do 15 cm.
Ciało: żółtawe lub beżowe. Obie połówki muszli nie dolegają do siebie idealnie i tworzą szczelinę, przez którą małż wyciąga długi syfon, który może być nawet trzy razy dłuższy niż długość jego muszli.
Długość życia: brak danych.
Typ środowiska: przeważnie okolice wybrzeży na głębokości 0,5-50 m o dnie piaszczystym lub mulisto-piaszczystym.
Wymagane parametry wody: toleruje niskie zasolenie stąd obecny jest w Bałtyku - zakres tolerowanych wartości zasolenia to ok. 4-37‰. Wytrzymuje duże deficyty tlenu.
Temperatura: zalecana stała z przedziału 16-26°C (w naturze wytrzymuje znacznie niższą temperaturę - nawet długotrwałe spadki w okolicy 0°C).
Zalecany minimalny litraż: 100 l. - ważną kwestią jest dobór obsady. Małż powinien mieć towarzystwo charakteryzujące się mało dynamicznymi ruchami. Jego ciągłe naruszanie może doprowadzić do śmierci głodowej (zwierzę będzie cały czas zamknięte w muszli i nie będzie żerować). Najlepiej więc trzymać go w obecności ryb czy innych zwierząt, które zostawią go w spokoju. Ponadto pozostała obsada w akwarium nie powinna być zbyt liczna.
Zachowanie: potrafi się przemieszczać i zagrzebywać w miękkim dnie (w naturze może się zakopać na głębokość nawet 50 cm). Preferuje piaszczyste dno, wybiera miejsca o odpowiednim dla siebie przepływie wody, dzięki któremu wychwytuje plankton z wody.
Dieta: żywi się planktonem - fitoplanktonem oraz zooplanktonem a także martwą materią organiczną unoszącą się w wodzie. Posiada zdolność filtracji materii organicznej całkowicie rozpuszczonej w wodzie. Konieczne jest zakupienie fitoplanktonu w sklepie akwarystycznym bądź uruchomienie własnej hodowli. Wskazane także sporządzanie sztucznej zawiesiny z silnie sproszkowanego pokarmu dla ryb akwariowych czy sproszkowanych glonów (np. spirulina lub chlorella). Należy karmić te małże pipetą minimum 5-6 razy dziennie, wkraplając pokarm kilka centymetrów od małża tak aby się on nie zamknął. Największa szansa na udane skarmianie jest w akwariach, w których filtracja oparta jest o inne rozwiązanie niż odpieniacz, ponieważ ten skutecznie usuwa fitoplankton oraz zawiesinę z wody. W trakcie karmienia najlepiej wyłączać na pewien czas pompę obiegową w zbiorniku.
Rozmnażanie: brak doniesień o rozrodzie w akwariach, gdyż nie jest zbyt wartościowym akwarystycznie gatunkiem. W Morzu Bałtyckim mnoży się tworząc plagę, która jednak nie ma negatywnego oddziaływania na środowisko. Do rozrodu (w naturze) konieczna jest minimalna temperatura wody na poziomie 10-12°C. Gatunek ten tworzą osobniki rozdzielnopłciowe, które osiągają dojrzałość płciową w wieku ok. 4 lat. W zależności od miejsca występowania rozradza się raz lub dwa w ciągu roku. Samica produkuje liczbę od 120 tysięcy do nawet 3 milionów jaj. Początkowo przybiera postać pelagicznej larwy (typu trochofora), trwa to 24-36 godzin, następnie przemienia się w larwę typu veliger, dryfującą w toni wodnej 2-6 tygodni (czas zależny od temperatury wody). Po tym okresie młode osobniki opadają na dno i odtąd prowadzą już przydenny tryb życia.
Uwagi: uważa się gatunek przywędrował do Morza Bałtyckiego w XIII wieku - być może samoistnie poprzez prądy oceaniczne lub z pomocą człowieka (poprzez zawleczenie okrętami Wikingów).
Mya arenaria muszle, Morze Bałtyckie.