Pęcherz pławny to narząd występujący u większości ryb (pozbawione są go np. rekiny). Tworzy go elastyczna, cienka i nieprzepuszczalna błona, która wypełniona jest gazem (mieszaniną azotu, tlenu i dwutlenku węgla). Pęcherz pławny bywa dobrze widoczny u niektórych ryb, które są pozbawione pigmentu jak np. przezroczka indyjska czy sumik szklisty. Narząd ten może być jedno, dwu lub trzykomorowy. Pełni funkcję hydrostatyczne. Jego zadaniem jest umożliwienie rybom dostosowania się do zmiany ciśnień poprzez wpływ na głębokość zanurzenia.
Typowym symptomem zapalenia pęcherza pławnego jest nienaturalne zachowanie ryb, polegające na braku utrzymania równowagi w toni wodnej. Pęcherz pławny nie spełnia wówczas w pełni swojej funkcji a ryba nie jest wstanie się utrzymać w pionie usiłując wrócić do równowagi. Innymi słowy jej "pływalność" jest nie naturalna.
Najczęstszą przyczyną zapalenia pęcherza pławnego u ryb akwariowych jest skarmianie ich dużą ilością pokarmów suchych, zwłaszcza o słabej jakości. Taka karma pęczniej w żołądku i stwarza nacisk na pęcherz, w którym zwiększa się ciśnienie. W tej sytuacji stosuje się głównie leczenie objawowe. Najlepiej odseparować chorego osobnika do małego zbiornika leczniczego i zastosować głodówkę w celu oczyszczenia przewodu pokarmowego. Następnie zmienić dietę i wprowadzić probiotyki do żywienia. Ruch wody ograniczyć w akwarium do minimum, aby nie męczyć dodatkowo ryby. Następnie należy podnieść temperaturę wody o kilka stopni. Czasami pomaga tetracyklina podana do pokarmu (o ile rybka jeszcze normalnie żeruje) lub do wody. Podobne objawy pokazuje rybia gruźlica. Istnieją również przypadki zapaleń tego pęcherza, które nie mają związku z nieodpowiednią dietę. W każdym przypadku należy szukać przyczyny złego stanu swoich podopiecznych.
Uwaga: w tekście nie ma zamieszczonego dawkowania leków, ponieważ każdy gatunek ma inną tolerancję na dany lek, który w zbyt dużym stężeniu jest tak naprawdę trucizną. Delikatne gatunki jak np. niektóre pielęgniczki amerykańskie wymagają mniejszego dawkowania w przeciwieństwie do ryb bardziej odpornych jak np. gupiki. Po za tym inne dawkowanie stosuje się dla ryb małych, inne dla średnich i jeszcze inne dla dużych. Nie można również stosować takich samych stężeń leków dla ryb dorosłych i młodych, a zwłaszcza narybku. Dlatego informacje na temat stosowania jak i dawkowania konkretnych leków należy zasięgnąć u weterynarza lub z ulotki dołączonej do danego leku.