Zdjęcie: Platax orbicularis (plataks pospolity).
Zdjęcie: Liné1, Platax pinnatus (plataks indyjski), CC BY 2.5
Nazwa gatunkowa i nazwa polska: Platax orbicularis (plataks pospolity), Platax pinnatus (plataks indyjski).
Występowanie geograficzne: plataks pospolity: Indo-Pacyfik, Ocean Indyjski - także w Morzu Czerwonym i Zatoce Perskiej, duże skupiska wokół Indii i Cejlonu, także w Zachodnim Pacyfiku - w wodach Indonezji, północnej Australii, Mikronezji. Zanotowano również plataksa pospolitego w okolicach Florydy (w Zatoce Meksykańskiej) co ma prawdopodobnie związek z wypuszczaniem tych ryb do środowiska naturalnego przez akwarystów. Plataks indyjski spotykany jest głównie w Oceanie Indyjskim wraz z mniejszymi akwenami przybocznymi.
Wygląd: młode osobniki posiadają bardzo wydłużone płetwy - grzbietową i odbytową (prawie jak słodkowodny żaglowiec skalar), dorosłe osobniki kształtem przypominają słodkowodne dyskowce. Oba gatunki różnią się nieco ubarwieniem - jednak ich rozróżnianie bywa trudne, ponieważ istnieje kilka odmian barwnych każdego z gatunków, gdzie występują różnice w kolorystyce tułowia, umiejscowieniu i nasyceniu kolorem pasów na ciele itp. Natomiast młode plataksy pospolite są barwy rdzawej lub brązowej, natomiast młode plataksy indyjskie są jednolicie czarne z pomarańczowym obrysem płetw. Wraz z wiekiem ryby jaśnieją / blakną i zmieniają również swój kształt.
Rozmiar: do około 60 cm w naturze, w akwariach do ok. 35 cm.
Długość życia: brak danych.
Typ środowiska: młode osobniki żyją w wodach lekko słonawych, wśród namorzynowców na głębokości zwykle 1-4 m. w zasoleniu ok. 4-8‰., natomiast dorosłe migrują między wodami słonawymi a pełno słonymi w bliskich odległościach od brzegów zwykle na głębokości 4-30 m. (przypływają nawet okresowo na rafy koralowe). Dorosłe osobniki żyją w zasoleniu 18-36‰. Ryby te są spotykane także na gruzowiskach skalnych, na odsłoniętych piaszczystych terytoriach, w środowiskach o mulistym dnie, na glonowiskach oraz w płytkich lagunach.
Wymagane parametry wody: KH 8-12, pH 7,7-8.4, zasolenie zmienne 4-36‰ w zależności od wieku ryb. Im starsze tym więcej przebywają w wodach silnie słonawych i słonych. Młode ryby są bardziej słodko lubne. Są to więc ryby dwu środowiskowe.
Temperatura: zalecana 24-26°C
Zalecany minimalny litraż: ok. 720 l. dla jednego dorosłego osobnika w akwarium wielogatunkowym. Młodsze (mniejsze) osobniki mogą czasowo przebywać w grupie kilku sztuk w mniejszym litrażu.
Zachowanie: młode ryby żyją w dużych skupiskach w ilości 20-40 szt. wśród plątaniny namorzynowców, natomiast dorosłe spotykane są głównie pojedynczo lub w niewielkich grupach po ok. 4-6 osobników. Ryby są uważane za bezkonfliktowe, nie szukają zwady, w przypadku zagrożenia wolą odpłynąć, nie są terytorialne. Wymagają wielkich przestrzeni do pływania.
Dieta: wszystkożerne - gatunek ten żywi się drobnym bezkręgowcami, glonami oraz małymi rybkami (duże egzemplarze).
Dymorfizm płciowy: brak danych.
Rozmnażanie: brak danych, gatunek nie rozmnaża się w niewoli.
Uwagi: gatunek jest trudny w utrzymaniu akwariowym.
Zdjęcie: Adam Marcin Kowalski, Platax sp., młody osobnik.