Wiele gatunków ryb trzymanych w akwariach wymaga do rozrodu zasymulowania pory deszczowej. W środowisku naturalnym ich strategia rozrodu polega na masowym przystąpieniu do tarła w porze częstych i intensywnych opadów deszczu.
Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ pora deszczowa wiąże się z gwałtownymi zmianami w środowisku naturalnym (zwłaszcza o charakterze wodnym). Nagle dopływ wody do zbiorników wodnych staje się większy przez co zwiększa się powierzchnia zasilonych deszczem akwenów. Ryby zyskują nowe terytoria do rozrodu a podaż pokarmu staje się większa, gdyż więcej wody w środowisku oznacza, że po porze deszczowej zwiększa się ilość insektów i jednocześnie ich larw. Zatem wykluty wtedy narybek ma dużo większe szanse przeżycia, bo przecież ma większy dostęp do pokarmu.
Z dobrodziejstwa pory deszczowej korzystają głównie ryby kąsaczowate i zbrojnikowate np. z Ameryki Południowej ale także niektóre ryby pielęgnicowate z centralnej Afryki. Natomiast gatunki z Południowo-Wschodniej Azji są w mniejszym stopniu zależne od pory deszczowej, gdyż ta raczej tam nie występuje w formie okresowej a ciągłej. Lasy Tajlandii, Indonezji i Malezji mają w tym zakresie nieco inny charakter i tam deszcze padają równomiernie niemal przez cały czas - stąd lasy te nazywa się lasami deszczowymi. Jest to spowodowane m.in. specyfiką tamtejszego klimatu.
Wracając jednak do naszej pory deszczowej warto wspomnieć, że chcąc rozmnażać ryby akwariowe, których rozród jest zależny od niej - należy to zjawisko w miarę dobrze odwzorować w akwarium. Wbrew pozorom nie jest to aż takie trudne. Wystarczy uświadomić sobie - jak zmieniają się warunki podczas pory deszczowej np. w Ameryce Środkowej czy w Ameryce Południowej.
Woda i temperatura...
Takie warunki wodne łatwo odwzorować w akwariach podmianą wody na świeżą wodę o chłodniejszej temperaturze, gdyż padający tam deszcz ma niższą temperaturę niż woda w tamtejszych stawach, rzekach, strumieniach, jeziorach. W tym celu dokonujemy dużej podmiany 20-30% na zimniejszą wodę, która jednorazowo obniży nam temperaturę w zbiorniku o ok. 2-3°C. Jeżeli jest to możliwe - można w tym czasie wyłączyć grzałkę w akwarium o ile da się zapewnić dolną zalecaną granicę temperaturową dla danego gatunku. Pora deszczowa jest zjawiskiem rozciągniętym w czasie i deszcze z reguły padają przez wiele dni a nawet tygodni. Dlatego też taką podmianę można dokonywać nawet co 2-3 dni, pilnując zakresów temperaturowych wody. Często ryby mogą zareagować tarłem dopiero po trzeciej, czwartej czy piątej podmianie. Należy pamiętać, że woda deszczowa zwykle jest miękka. Dlatego warto przygotować wodę do podmiany o nieco innych parametrach, czyli o nieco mniejszej twardości i mniejszym pH. W tym celu do mieszanki świeżej wody można użyć wody destylowanej lub wody z filtra RO.
Światło...
Następną ważną rzeczą jest oświetlenie. W trakcie gdy padają deszcze w naturze to jest wówczas pochmurno. Zatem należy ograniczyć oświetlenie w zbiorniku. Jeżeli jest możliwość wyłączenia pewnych sekcji oświetleniowych w lampie to można ograniczyć ilość światła nawet o 2/3 a w niektórych przypadkach nawet całkowicie wyłączyć oświetlenie nawet na kilka godzin w ciągu dnia i wówczas oświetlać zbiornik tylko światłem dziennym.
Ciekawą kwestią jest imitacja burzy w akwarystyce. Jak wiadomo w porze deszczowej burzom towarzyszą wyładowania atmosferyczne. Niektóre gatunki można dodatkowo stymulować do rozrodu imitując błyskawice w akwariach. Część nowszych lamp posiada już funkcję imitowania wyładowań atmosferycznych (błysków). Jeżeli lampa jest pozbawiona takich efektów to można zastosować zamiennie dodatkową lampę stroboskopową.
Garbniki...
W trakcie pory deszczowej, gdy wzbierają rzeki, strumienie czy jeziora to zwykle nie są one w stanie pomieścić dodatkowych ilości wody w swoim naturalnym korycie czy niecce i najczęściej występują one wtedy ze swoich naturalnych brzegów zalewając zalesione okoliczne obszary. Tam gdzie jest las są opadłe liście na podłożu, korzenie i obumarłe konary. Gdy woda zalewa te elementy to jednocześnie wypłukuje z nich garbniki. Zatem symulując porę deszczową należy wzbogacić wodę w akwarium w garbniki. Można zakupić w tym celu gotowy preparat lub sporządzić go własnoręcznie. Więcej o tym w linku poniżej:
Cyrkulacja...
Dodatkowe masy wód w zbiornikach naturalnych, które funkcjonują w trakcie pory deszczowej zwykle powodują zwiększoną cyrkulację wody. Leniwe strumienie nagle stają się większe i prąd wody w nich nieco się zwiększa. Większe stawy, bagna, jeziora również mają większą cyrkulację wody, gdyż deszcz uderzający o taflę dodatkowo natlenia wodę i ją miesza.
Co można w tym zakresie zrobić w akwarium? Można zastosować dodatkowy napowietrzacz wody, można dołożyć nieduży falownik lub niewielki filtr wewnętrzny, który dodatkowo wymusi większy obieg wody. Można również uruchomić deszczownicę, która chyba najlepiej odwzoruje padający deszcz. Rozwiązań jest tu wiele jednak należy pamiętać, że ruch wody powinien być nieznacznie zwiększony! W żadnym wypadku nie należy nagle stwarzać w akwarium rwącego potoku, bo nie o to tutaj chodzi.
Ciśnienie atmosferyczne...
Zwykle burzom towarzyszą spadki ciśnienia, na które ryby również reagują. Warto więc wykorzystać ten atut i zsynchronizować porę deszczową w akwarium razem z okresem deszczowym, który będzie mieć miejsce na zewnątrz w naszym regionie zamieszkania. Im wyższy spadek ciśnienia tym lepiej. Zawodowi hodowcy tę sztuczkę niemal zawsze stosują w swoich hodowlach, gdyż jest ona dobrym stymulatorem tarła.
Przygotowanie do tarła...
Warto również nieco oszukać naturę i przygotować wcześniej tarlaki do rozrodu, czyli do pory deszczowej w naszym akwarium. W tym celu przed symulowaną porą deszczową w zbiorniku należy podkarmić ryby dobrym pokarmem w celu wzmocnienia kondycji samców i wykształcenia u samic możliwości odnośnie produkcji ikry. Jako karmy należy używać pożywienia zbliżonego do naturalnego lub typowo naturalnego. Dlatego lepiej jest zrezygnować ze sztucznej karmy i podawać swoim podopiecznym np. pokarm żywy o dużej zawartości białka (ryby wszystkożerne i mięsożerne) oraz pokarm roślinny oraz glony (ryby roślinożerne).
Na koniec wspomnę jeszcze o rzeczach oczywistych, a więc o tym co wpływa na prawidłowy rozród ryb odbywających tarło w porze deszczowej. Wiadomo, że akwarium musi mieć odpowiedni litraż, aranżację i najlepiej aby był to zbiornik jednogatunkowy. Zaleca się żeby był to specjalny zbiornik tarliskowy lub biotopowy.
Zobacz także:
Ryby przeznaczone do rozrodu powinny być zdrowe w dobrej kondycji. W trakcie rozrodu nie należy ryb stresować - wkładaniem rąk do zbiornika, częstymi i uporczywymi obserwacjami itp. Ryby powinny mieć zapewniony spokój i bezstresowe otoczenie. Dobre wyniki przynoszą również "hodowle beczkowe", w których również można zasymulować porę deszczową. Więc w tym temacie w linku poniżej:
Tekst: Tommy Aquario.