Ustnik rafowy, zwany także motylkiem czarnopręgim zamieszkuje głównie Ocean Indyjski oraz zachodnie krańce Pacyfiku. Można go spotkać w Morzu Czerwonym, przy wschodnim wybrzeżu Afryki, w Zatoce Perskiej, przy Wybrzeżach Indii, w wodach Indonezji i Tajlandii aż po południową Japonię. W Australii jest obecny z wyjątkiem - południowego wybrzeża.
Ryba ta ma bardzo ciekawy kształt z charakterystycznie wydłużoną płetwą grzbietową. Dorasta do 25 cm. W akwariach młode osobniki dorastają do 18-20 cm. Gatunek ten nie zyskał większej popularności w akwarystyce morskiej z uwagi na podgryzanie korali zarówno miękkich jak i twardych. Również w oceanariach jest zazwyczaj trzymany w typowych skalniakach pozbawionych korali.
Bardzo młode osobniki często są spotykane w charakterze czyścicieli większych ryb. Następnie młode ryby po osiągnięciu kilkunasto-centymetrowej wielkości są spotykane w grupach, gdzie kurczowo się razem trzymają i wspólnie przemierzają skalne terytoria. Zwykle ustniki te spotyka się na głębokościach od 15 do 75 metrów. Ryby lubią pływać dosyć szybko całą grupą w jednym kierunku, co bardzo widowiskowo wygląda w naturze. Głównie spotkać je można w osłoniętych lagunach czy na łagodnie opadających stokach skalnych. Gatunek ten także żeruje głównie w środowiskach skalnych. Po osiągnięciu dorosłości ustniki te są zwykle spotykane w parach. Wówczas stają się agresywne w stosunku do innych osobników swojego gatunku.
Są wszystko żerne, żywiąc się lasonogami, krylem, koralami, drobnymi wieloszczetami, algami, drobnymi mięczakami i zooplanktonem, oraz uzupełniająco pokarmem roślinnym. Można je przyzwyczaić także do pokarmów suchych.
Metoda rozróżniania płci jest nie znana, gatunek nie jest rozmnażany w warunkach akwariowych. W naturze podczas tarła jaja są uwalniane do toni wodnej i po około jednej dobie wykluwają się z nich larwy, które unoszą się swobodnie w wodzie tak samo jak plankton. Stan ten trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Ustniki rafowe z uwagi na swoją ruchliwość nadają się tylko do dużych akwariów. Jedną sztukę można hodować już w 720 litrach z innymi mniejszymi gatunkami. Natomiast małe kilku sztukowe stado wymaga minimum 2000 litrów. Tworząc stado tych ryb, należy zestawiać ze sobą tylko małe sztuki. Gdy ryby podrosną i zaczną się pierwsze symptomy agresji, wówczas należy odłowić nękane osobniki i znaleźć im nowe akwaria, ponieważ z czasem ryby te mogą być bardzo pouszkadzane. Z osobników, które zostaną być może utworzy się para, która będzie się tolerować, choć nie jest to normą.
Jest to ryba dosyć odporna, jeżeli została sprowadzona do sprzedawcy w dobrej kondycji. W większości przypadków cieżko jest połączyć ją w jednym zbiorniku z pokolcami i innymi ustnikami, z którymi zazwyczaj dochodzić do cieżkich zatargów. Jako towarzystwo zaleca się raczej mniejsze gatunki, które zwykle nie przyciągają uwagi tych ustników i zazwyczaj są traktowane obojętnie. Ogólnie ryby te są dosyć powszechne w Oceanie Indyjskim, ale są przy tym dosyć słabo poznane przez akwarystów. Należy jeszcze wspomnieć, że gatunek ten jest często mylony z innym ustnikiem - Heniochus diphreutes, który ma znacznie krótszą płetwę grzbietową.
Zdjęcia: Tommy Aquario