Chcąc stworzyć akwarium rafowe niemal już po kilku tygodniach od jego założenia następuje etap pozyskiwania korali. W zależności czy je dostaniemy czy też dokonamy zakupów należy wiedzieć jak z nimi postępować już na samym początku, by nie doszło do żadnych błędów, które mogą kosztować nas niepotrzebny wydatek pieniędzy lub nawet jakieś problemy w zbiorniku. Nie odpowiednie wprowadzanie korali do akwarium może się skończyć nie tylko ich śmiercią i zatruciem wody w akwarium ale także wprowadzeniem do zbiornika nie chcianych organizmów. W tym artykule postaram się podpowiedzieć jak prawidłowo obchodzić się z nowo pozyskanymi koralami.
Pamiętajmy, że koralowce są zaliczane do świata zwierząt i należy je traktować jak zwierzęta (nie jak rośliny czy makroglony).
Zobacz także:
Koralowce - charakterystyka (kliknij, aby przejść)
Korale więc odczuwają stres i potrafią komunikować swoje niezadowolenie, lęk, nieodpowiednie warunki i to niemal od razu w przeciwieństwie np. do roślin. Gdy nadejdzie odpowiedni czas do umieszczania pierwszych koralowców w swoim zbiorniku można pozyskać je w postaci szczepek lub dorosłych osobników. Bardziej odporne korale nadają się do włożenia między 5 tygodniem a 3 miesiącem od wystartowania zbiornika. Duże, dorosłe, wykształcone korale w zależności od gatunku to koszt zwykle kilkuset złotych. Natomiast - szczepki (fragi) to odcięte części dorosłych korali, dostępne w cenach zazwyczaj kilkudziesięciu złotych za sztukę. Każdy zakupiony przez nas koral czy też odcięty fragment powinnny być pakowane przez sprzedawcę do osobnych worków. Ma to duże znaczenie, ponieważ korale wykształciły pewne mechanizmy życiowe. Mianowicie, gdy taki przykładowy koralowiec w naturze w wyniku wzrostu spotka się po pewnym czasie z innym gatunkiem korala, który rośnie sobie obok wtedy najczęściej dochodzi do odruchów obronnych lub ataku w formie chemicznej. Różne koralowce wykształciły różne zachowania. Te atakujące posiadają zdolność parzenia innych gatunków lub wydzielania różnych związków chemicznych, w tym niekiedy toksyn. Natomiast grupa najłagodniejsza wytwarza śluz, który ma głównie funkcje ochronne. Jeżeli różne gatunki korali zostaną zmieszane w jednym worku, wóczas w takich warunkach może dojść do uruchomienia tych mechanizmów. A ponieważ wody w takim woreczku nie jest zbyt dużo, wówczas koralowce mogą się wzajemnie wytruć. Dojść może także do wzajemnego uszkadzania mechanicznego w jedym zapakowanym woreczku, poprzez tarcie czy obijania się o siebie korali (zwłaszcza gdy są podstawki i korale o twardych szkieletach). Zatem korale zawsze należy pakować pojedynczo do foliowych worków.
Po rozpakowaniu należy zmierzyć temperaturę. Jasną sprawą jest chyba fakt, że najlepsze do transportu są styropianowe pudełka, które świetnie izolują swoją zawartość od temperatury otoczenia. Szczególnie destrukcyjna jest temperatura z wyższych zakresów. Należy unikać zamawiania korali w trakcie panujących upałów (chodzi o przesyłanie paczek). Jeżeli temperatura wewnątrz paczki będzie wynosić około 30°C, wówczas koral prawdopodobnie będzie już mocno przegrzany i zazwyczaj nie da się takiego egzemplarza odratować. Znacznie lepiej jest w przypadku skrajnie niższych temperatur. Wielokrotnie korale, które przebywały podczas przesyłania w temperaturze nawet 18-20°C odzyskiwały szybko swoje funkcje życiowe i dobrze się przyjmowały. W zimniejszych miesiącach należy poprosić lub dokupić u sprzedawcy tzw. heatpacka - czyli mały wkład grzejący, który umieszcza się w paczce.
Gdy kupujemy korale osobiście w sklepie akwarystycznym lub u hodowcy wówczas odchodzi nam cały stres związany z przesyłką. Najwiekszy wybór korali jest jednak w sklepach internetowych. Po otrzymaniu korali aklimatyzujemy je w domu do temperatury 25°C, lub do takiej jaką posiadamy w swoim akwarium ogólnym. Najlepsza jest metoda aklimatyzacji kropelkowej. Można do niej użyć zwykłego silikonowego wężyka, który zawiązuje się w supeł. Dzięki temu ograniczymy jego przepływ do porządanego kropelkownia. Można również użyć zestawu do kroplówek dostępnego za niewielkie pieniądze w aptece. Proces aklimatyzacji ma za zadanie stopniowe przyzwyczajenie korali do swojej wody morskiej. Należy mieć na uwadze, że woda z zakupionym koralem może mieć nieco inne parametry niż ta z naszego zbiornika. Stopniowa adaptacja pozwoli uniknąć szoku związanego z nagłą zmianą parametrów wody. Kiedyś dokonałem prostego eksperymentu z prostym koralem - Sinularią. Miałem dwa egzemplarze podobnej wielkości. Jednemu z nich zrobiłem dwu godzinną aklimatyzacje kropelkową, drugiego odrazu umieściłem w zbiorniku. Różnica była kolosalna. Koral aklimatyzowany otworzył się kilka godzin później w zbiorniku i wysunął swoje polipy. Natomiast ten bez aklimatyzacji ciężko zniósł szok związany z nagłą zmiana parametrów i nie otwierał się przez dwie kolejne doby. Następnie kilka dni jeszcze odchorowywał całą tą sytuację i w pewnym momencie myślałem nawet, że go stracę. To obrazuje jak ważny jest proces aklimatyzacji. Aklimatyzacja kropelkowa powinna trwać 1-3 godzin.
Po aklimatyzacji należy dokonać dezynfekcji naszych korali. Są do tego dedykowane specjalne preparaty. Korale mogą być nosicielami różnych patogennych organizmów, niekiedy drapieżnych, które mogą później być szkodnikami w naszym akwarium morskim. Są to niektóre małe wirki, dzikie asteriny, ślimaki osiadłe, ślimaki nagoskrzelne, wieloszczety, bakterie itp. Oczywiście taki preparat nie zawsze będzie w 100 % skuteczny, ale jednak warto taką czynność zawsze przeprowadzić nawet gdyby miał on wyeliminować 90 % patogenów.
Zdjęcie: Przemek Kabała, Sarcopyhon spp. z wirkami wymagający dipowania.
Po aklimatyzacji i dezynfekcji, można umieszczać nasze korale w zbiorniku, zwracając uwagę na to, aby się one ze sobą nie stykały. Duże korale (jeżeli jest taka możliwość) warto najpierw wypróbować / przymierzyć w wybranych przez nas lokalizacjach. Jeśli takie miejsce okaże się po kilku dniach odpowiednie i koral będzie się czuł tam dobrze wówczas można go przymocować do skały już na stałe za pomocą kleju, igły, gumki recepturki lub innego wygodnego dla nas sposobu.
Natomiast fragi dobrze jest umieścić na nowych podstawkach, ponieważ te które otrzymaliśmy mogą być źródłem patogenów (zwłaszcza od obcych akwarystów). Mniejsze szczepki na podstawkach warto umieścić gdzieś z przodu zbiornika w celu ich łatwiejszej obserwacji.
Kliknij, aby przejść do artykułu o podstawkach pod korale
Gdy jakaś szczepka się odklei i zniknie należy jej poszukać w zbiorniku. Niekiedy potrafi ona zaczepić się gdzieś o skałę i się przyjąć, ale w skrajnych przypadkach może obumrzeć i być źródłem toksycznych substancji w wodzie. Jest to szczególnie niebezpieczne w małych zbiornikach o wielkości do około 150 litrów. Wówczas w razie nie znalezienia zguby - warto użyć węgla aktywowanego w akwarium, który w takiej sytuacji jest w stanie wyłapać ewentualne toksyny. Wszytkie nowo nabyte korale bacznie oberwujemy (codziennie) w pierwszym lub w dwóch pierwszych tygodniach od zakupu.
Zdjęcie: Krzysztof Ciecieręga, martwy koral - źródło niebezpiecznych substancji w wodzie.
Zobacz także:
Tekst: Tommy Aquario.