Zdjęcie: zakładanie nanoakwarium, Olaf Dylong.
Wiele osób zaczynających swoje morskie hobby stawia akwaria o małych litrażach. Zbiorniki te zazwyczaj mają pojemność 40-65 l. i nazywane są nanoakwariami. Trudniej się je prowadzi niż większe litraże, ponieważ znacznie ciężej jest utrzymać w nich optymalne wartości parametrów wody, jednakże są one znacznie tańsze w zakupie oraz utrzymaniu i to głównie przyciąga początkujących. W poniższym tekście postaramy się wskazać jak skompletować sprzęt do takiego zbiornika i na co zwrócić uwagę?
1. Zbiornik:
Najczęściej wybiera się małe zbiorniki w formie kostek jak np. 30x30x35 cm (31,5 l.) lub 35x35x40 (49 l.) ale równie dobrze sprawdzi się zbiornik o tradycyjnym podłużnym, poziomym kształcie 60x30x35 (63 l.). Oczywiście czym większy litraż tym lepiej dla zwierząt i jednocześnie tym lepiej dla parametrów wody, gdyż będą one bardziej odporne na wahania.
Zdjęcie: Piotr Ek, mały zbiornik o pojemności 70 l.
2. Filtracja:
Tak mały zbiornik najlepiej jest oprzeć na filtracji poprzez filtr kaskadowy. Nie zajmuje on miejsca w zbiorniku i ma otwartą komorę filtracyjną (podobnie jak sump). Dodatkowo łatwo w nim umieszczać media filtracyjne, zmieniać włókninę, wymieniać pochłaniacze. Do nanoakwariów te rodzaje filtrów wydają się być najbardziej odpowiednim wyborem.
3. Oświetlenie:
Tutaj kwestia jest dyskusyjna. Większość osób będzie polecało oświetlenie typu led. Małych lamp ledowych jest mnóstwo rodzajów i można na pewno kupić sobie coś ciekawego. Można wybrać również lampę opartą na świetlówkach T5 w układzie 2x24W. Pamiętać należy o tym, że jeżeli lampa jest mocowana do dwóch naprzeciwległych szyb (tzw. belka) to powinna być ona dobrana pod długość zbiornika. W przypadku mocowania do jednej szyby (na tzw. pałąku) lampa nie powinna być dłuższa niż długość zbiornika. W przypadku chęci zastosowania mocniejszego światła można nabyć np. dwie osobne belki lub dwie osobne lampki na pałąku.
Zobacz także:
4. Cyrkulacja:
W nanozbiorniku część cyrkulacji przejmuje kaskada. Jednak mimo tego i tak należy zaopatrzyć się w cyrkulator. W tak małych litrażach z reguły wystarczy jeden. Ciężko określić jaką moc powinien mieć taki cyrkulator, ponieważ wiele zależy od innych czynników - jak ustawienie i ilość skały oraz moc kaskady. Uważa się, że siła takiego cyrkulatora powinna oscylować mniej więcej w okolicach 1000 l/h w małych nanoakwariach (30-50 l.) i do ok. 2000 l/h w większych nanozbiornikach (50-65 l.). Najlepiej, żeby cyrkulator miał regulację mocy wyrzutu strumienia wody. Wówczas można sobie ręcznie ustawić pożądaną moc.
Zobacz także:
5. Ogrzewanie:
Z reguły temperatura wody w akwariach morskich ustawiana jest na 25°C. Przyjmuje się, że grzałka powinna być o mocy podobnej jak wartość litrażu zbiornika, w którym ma się ona znajdować. Najprościej nabyć grzałkę z termostatem o takiej mocy ile wynosi litraż nanoakwarium ale jeżeli jest to nie możliwe to wówczas wybiera się najbliższą wartość. Przykładowo dla 30 l. - 25 W, dla 40 l.- 50 W, dla 63 l. - może to być 50 W lub 75 W. Warto dołożyć odrobinę więcej pieniędzy i kupić grzałkę z termostatem ustawionym na stałą temperaturę 25°C. Często zdarza się, że grzałki z regulowanym termostatem psują się lub rozregulowują. Grzałka o stałym ustawieniu termostatu powinna być bardziej odporna na tego typu zdarzenia.
6. Skała:
Do wyboru jest kilka opcji. Można użyć skały suchej, żywej (ożywionej), ceramicznej itp. Każda z nich ma swoje zalety jak i wady. Posiadają one również różne ceny. Do nanoakwarium wystarczy kupić kilka kg takiej skały. Więcej informacji o skałach w akwarium morskim można znaleźć w linkach poniżej.
Zdjęcie: Krystian Dolecki.
7. Podłoże:
W akwariach słonowodnych jako podłoże wykorzystuje się tzw. żywy piasek lub grys aragonitowy. Zwykle do nanoakwarium wystarczy 4-5 kg takiego podłoża. Wszystko zależy od tego jakie zwierzęta będą trzymane w zbiorniku. Małe babki kopiące wymagają np. drobnoziarnistego piasku. Jednak podłoże w tak małych litrażach jest bardzo kłopotliwe w utrzymaniu. Najczęściej zbiera ono detrytus, resztki organiczne itp. wpływając negatywnie na parametry wody. Najlepiej jest w tak małych zbiornikach zrezygnować z podłoża i trzymać skały na gołym szkle. Wcale nie musi wyglądać to sztucznie, ponieważ można dno zasłonić koralami, np. xenią czy discosomami itp.
8. Media filtracyjne:
Do kaskady koniecznie trzeba będzie dokompletować jakieś media filtracyjne. Na pewno konieczna będzie włóknina filtracyjna. Media są bardzo różne i mają różną skuteczność. Wszystko zależy od tego ile chcemy na ten cel przeznaczyć pieniędzy. Zaleca się aby w kaskadach stosować tylko jeden rodzaj takiego medium i nie mieszać ze sobą kilku ich rodzajów. Wybór np. może stanowić różnego rodzaju ceramika, spieki itp. a nwet pokruszona żywa skała.
9. Pokarm:
W zależności od tego co będziemy trzymać w nanoakwarium to pokarmy dobieramy sobie właśnie pod mieszkańców tego zbiornika. Pokarmy sztuczne najlepiej kupować w formie granulatów lub tonących płatków. Z uwagi na to, że mieszkańcy nanozbiornika nie mają zbyt dużych rozmiarów to też pokarmy te nie powinny być zbyt duże - granulaty powinny być raczej w rozmiarze S. Większość zwierząt morskich żywi się w akwariach morskich mrożonkami, więc również konieczny będzie zakup drobnego solowca i dafnii w formie mrożonych kostek. W przypadku posiadania zwierząt roślinożernych - należy zadbać o ten rodzaj pokarmu w diecie (np. sparzona sałata, suszona pokrzywa, algi nori, spirulina, chlorella itp.).
10. Zwierzęta:
W nanoakwarium raczej nie ma zbyt dużego wyboru zwierząt. Jednak można trzymać całkiem ciekawe i kolorowe organizmy. Z ryb raczej nie będzie można mieć więcej niż 1-3 egzemplarzy. Może to być para pteropogonów lub para błazenków albo para małych garbików. Jeżeli wybór padnie na błazenki czy pterapogony to można się pokusić o jeszcze jedną dodatkową rybkę - np. gobiodona. Można również wybrać inny wariant i pokusić się o małe stadko piżamek - np. 5-6 sztuk w większym nanoakwarium. Obsadę można uzupełnić niewielkim / niewielkimi ślimakami i krewetką / krewetkami. Niestety inne zwierzęta jak jeżowce, rozgwiazdy czy wężowidła będą nieodpowiednie do tak małych litrażów ze względu na swoją zbyt dużą wielkość lub wysokie wymagania stabilnych parametrów i dużych litraży.
Z korali najbardziej odpowiednie będą te najprostsze w utrzymaniu na start - tzw. koralowce miękkie - xenia, sarcoptyhon, lobophyton, discosomy, sinularia itp. Przy hodowli błazenków warto nastawić się na hodowlę ukwiałów i rezygnację z korali. Można również prowadzić zielone nanoakwarium z makroglonami lub z samą skałą. Opcji w tym wypadku jest kilka.
11. Pozostałe:
Oczywiście do kupienia jest cała masa akcesoriów i sprzętów potrzebnych do obsługi zbiornika. Są to solomierz, termometr, testy do badania wody (m. in. PH, twardość, NO3, PO4), sól rafowa do sporządzania wody, niektóre podstawowe leki i preparaty, siatka do łowienia ryb, wężyk i wiaderko do aklimatyzacji ryb i podmian wody, podstawki pod korale, mata pod zbiornika, pęseta, manipulator, odmulacz, szyba nakrywowa lub siatka itp.
Więcej o tym jak postawić swój pierwszy zbiornik słonowodny w poniższym linku:
Zobacz także:
Tekst: Tommy Aquario, Maniek Maniek.