Zdjęcie: Marek Juszczak
Zdjęcie: Marcin Szkolnicki
Zdjęcie: Mateusz Kisiel
Zdjęcie: Marcin Surowiec
Zdjęcie: Javier Flores, Cycloseris sp. / Fungia fungites.
Nazwy rodzajowe / nazwy gatunkowe: rodzaj Fungia do roku 2015 szeregował ok. 30 gatunków. Następnie został on ograniczony tylko do jednego gatunku - Fungia fungites. Jednak zmiana ta nie została utrwalona w obrocie akwarystycznym i nadal wiele koralowców jest błędnie nazywanych jako fungia. Do bardzo podobnych korali można jeszcze zaliczyć pewne gatunki z rodzaju Cycloseris (również znajdujące się w rodzinie korali fungiowatych). Oba rodzaje w akwarystyce często są ze sobą mylone, gdyż mają bardzo podobny wygląd.
Nazwa polska: brak - w użyciu są nazwy łacińskie.
Ogólna charakterystyka: płaskie koralowce typu LPS.
Występowanie geograficzne: brak dokładnych danych - jednak uważa się, że oba rodzaje występują szeroko w Indo-Pacyfiku. Jednak niektóre gatunki mogą występować jedynie lokalnie na pewnych ograniczonych obszarach jak np. Cycloseris distortiona, który bytuje we wschodniej części Pacyfiku wokół Wysp Galapagos.
Opis: oba rodzaje korali zbudowane są z twardego szkieletu z węglanu wapnia oraz węglanu magnezu, na zewnątrz są obrośnięte miękką tkanką. Tworzą pojedyncze niskie okrągłe lub owalne i jednocześnie lekko wypukłe placki o jednej barwie, dwubarwne lub wielokolorowe. Często barwy są silnie skontrastowane i przez to bardzo atrakcyjne wizualnie. Środkowy otwór jest umieszczony centralnie i otoczony jest na całej powierzchni dysku wysuwanymi drobnymi mackami, które uaktywniają się gdy wyczują pokarm. Otwór gębowy najczęściej ma formę podłużnej szczeliny. Korale te cechują się symetrią promieniową i są symetryczne wzdłuż centralnej osi, poprowadzonej przez szczelinę gębową. Większość gatunków akwariowych tego typu koralowców posiada powierzchnię liniową stworzoną z prostych listewek, które promieniście rozchodzą się od szczeliny gębowej ku brzegom.
Oba rodzaje są silnie agresywne i nie tolerują innych korali wokół siebie. Preferują samotniczy tryb życia i gdy wyczują obecność innego koralowca (zwłaszcza innego gatunku) to wysuwają macki parzące i aplikują mu parzące nematocyty.
Fungia fungites w naturze prowadzi półosiadły tryb życia. Może być przytwierdzona do skał ale może się również odczepić i podryfować w inne miejsce. W akwariach raczej tego zjawiska nie zaobserwujemy, gdyż uniemożliwia to stały niezmienny ruch wody w akwarium. W naturze prądy wodne często ulegają zmianom np. z powodu kierunku wiatru lub pory przypływu / odpływu i tą właśnie okoliczność może wykorzystać koralowiec żeby zmienić swoje miejsce. Natomiast wiele gatunków z rodzaju Cycloseris prowadzi całkowicie wolny tryb życia. Korale wówczas nie są przytwierdzone na stałe do podłoża i mogą się przemieszczać poprzez dryfowanie. Przykładowo Cycloseris curvata zasiedla miękkie podłoża bentosowe zarówno w środowisku rafowym jak i międzyrafowym gdzie na podłożu znajduje się piasek lub błotniste podłoże z detrytusem organicznym. Dlatego koral prawie nieustannie zmienia swoje miejsce.
Rozmiar: Fungia favites w naturze osiąga do 30 cm średnicy, natomiast w akwariach do ok. 20 cm. Koralowce z rodzaju Cycloseris z reguły nie przekraczają 8-10 cm średnicy.
Wymagania: ogólne parametry wody powinny być mniej więcej takie jak w przypadku innych koralowców: optymalna temperatura wody 23-27°C, optymalne zasolenie 33-36‰, pH 8,0-8,4, nurt umiarkowanie średni / średni / umiarkowanie słaby. Koralowce te preferują oświetlenie umiarkowane (zwłaszcza Fungia fungites) ale formy dryfujące z rodzaju Cycloseris z racji, że żyją w płytkich nasłonecznionych wodach mogą się również przyzwyczaić stopniowo do mocniejszego oświetlenia. W akwariach formom luźno żyjącym należy wybierać osłonięte miejsca od prądu wody na płaskim podłożu (najlepiej na dnie). Omawiane korale fungiowate preferują płaskie powierzchnie - nie lubią gdy ich tkanka jest zaginana przez krzywiznę skał.
Tempo wzrostu: wolne.
Stopień trudności utrzymania: średnio-trudny w uprawie.
Odżywianie: gdy korale te wyczują pokarm w akwarium uaktywniają się i wysuwają polipy. Macki tych korali zbiorczo tworzą efekt płomieni (płonącego korala). Podczas karmienia należy zrobić w zbiorniku pauzę filtracyjną - na czas ok. 30-60 minut. Wówczas należy wyłączyć pompę obiegową, filtry (jeżeli istnieją) i odpieniacz aby sprzęty te nie wyłapały pokarmu nim nakarmią się korale. Uważa się, że omawiane organizmy są typowymi koralami mięsożernymi. Dokarmianie jest konieczne ze względu na dużą żarłoczność tych zwierząt. Od czasu do czasu korale te wymagają nieco grubszego pokarmu - solowca, lasonoga, wodzienia. Akwaryści często donoszą, że są w stanie skonsumować nawet jeszcze większy pokarm - np. kryla lub małego wieloszczeta. Zaleca się także systematyczne dozowanie zawiesiny z zooplanktonu (zwłaszcza mniejszym egzemplarzom). Ponadto koralowce te są wyposażone w algi symbiotyczne - zooksantele, dzięki którym mogą się dodatkowo odżywiać dzięki światłu. Zalicza się je do koralowców fotosyntezujących. Bardzo atrakcyjnie świecą w świetle aktynicznym. Wiele gatunków, które żyją w zamulonych płytkich słonych lagunach i zatokach ma bardzo ciekawy mechanizm odżywiania jak np. Cycloseris cyclolites. Koral najpierw pompuje się do maksimum nawet czterokrotnie zwiększając objętość po czym szybko wiotczeje co powoduje jego niewielki podskok, dzięki któremu stwarza się zawirowanie wodne i wzburzają się wtedy osady organiczne dookoła niego wraz z zooplanktonem. W ten sposób koral żeruje podprowadzając sobie pokarm pod mordkę. Badania wykazały, że może również w ten sposób się oczyścić z osadów, które się na nim osadziły. Taki mechanizm dotyczy koralowców wolno żyjących (nie przytwierdzonych do powierzchni). Zmiana ich ciężaru z pomocą wody powoduje, że mogą się one unosić w wodzie i dryfować do innych miejsc żerowania. Jest to bardzo ciekawa strategia życiowa wśród koralowców ukształtowana ewolucyjnie wykorzystująca nisze środowiskową.
Rozmnażanie: w naturze rozród korali fungiowatych odbywa się głównie poprzez masową produkcję gamet w okresie rozrodczym, który jest wspólny dla tego samego gatunku na danym obszarze. Pojedyncze osobniki są rozdzielnopłciowe i produkują gamety żeńskie lub męskie (w wielu tysiącach sztuk) ale występuje również sposób rozrodu, w którym poszczególne osobniki są hermafrodytami i produkują jednocześnie gamety męskie i żeńskie. Do zapłodnienia dochodzi w toni wodnej. Zarodki formują się w planule - orzęsione larwy, które następnie przez kilka tygodni żyją planktonicznie. Docelowo osiadają one na powierzchniach i przemieniają się z czasem w postać korala.
Akwaryści sztucznie namnażają te koralowce poprzez mechaniczny podział korala na więcej osobników. Do tego celu najczęściej używa się narzędzi warsztatowych - toporki, młotki, przecinaki, nożyce hydrauliczne. Specjaliści zalecają aby dzielić dysk korala symetrycznie na dwie równe części tnąc przez szczelinę gębową. Wówczas otrzymane w ten sposób dwa osobniki będą się regenerować i utworzą dwa oddzielne żywe organizmy. Będzie to rozmnożenie poprzez "kopiowanie". Takie bliźniacze osobniki nigdy nie będą się wzajemnie parzyć.
Uwagi: korale tego typu wymagają nieco uwagi i systematycznej kontroli oraz ręcznego karmienia dlatego nie poleca się ich mało doświadczonym akwarystom.