Nazwa gatunkowa: Astronotus ocellatus.
Charakterystyka: słodkowodna ryba z rodziny pielęgnicowatych.
Nazwa polska: pielęgnica pawiooka, często nazywana jest także "oskar" (nazwa przejęta od jednej z odmian tego gatunku).
Występowanie geograficzne: dorzecze Amazonki w Ameryce południowej (Peru, Kolumbia, Brazylia).
Wygląd: ryby są masywne i krępe. Pysk jest dosyć duży, służący do łapania małych i średnich ryb. Istnieje wiele wariantów kolorystycznych tego gatunku z bardzo ciekawymi wzorami na ciele. Wyhodowano również formę albinotyczną.
Rozmiar: w naturze ponad 40 cm, w akwariach zwykle 26-30 cm.
Długość życia: maksymalnie 10-14 lat.
Typ środowiska: rzeki wolno płynące głównie przez zalesione tereny, gdzie woda podmywa ich korzenie. Często właśnie takie korzeniowiska o dnie piaszczysto-mulistym są siedliskiem dla tego gatunku.
Wymagane parametry wody: pH 6-7,5.
Temperatura: tolerowana 22-28°C.
Zalecany minimalny litraż: absolutne minimum to 450 l. dla jednej pary, większość hodowców zaleca jednak w tym przypadku ok. 600 l. Ryby trzymane w zbyt małych litrażach nie prawidłowo rozwijają się anatomicznie.
Zachowanie: agresywne i drapieżne. Ryby te zaleca się trzymać w jednej parze lub stadzie w większych litrażach (powyżej 1000 l.). Przekopują podłoże i w ten sposób dewastują rośliny. najbardziej odpowiednia aranżacją będą stanowić korzenie i piasek na dnie. Wszelkie inne mniejsze towarzystwo ryb będzie traktowane jako pokarm. Pielęgnice te aktywnie polują nawet na ryby ławicowe. Za towarzystwo mogą się nadawać jedynie silne i duże ryby (sumowate lub zbrojnikowate).
Dymorfizm płciowy: trudny do odróżnienia - w okresie tarła jednak możliwy po różnicach kształtu brodawki płciowej. Aby posiadać dobrana parę należy kupić kilka sztuk młodych ryb. Para dobierze się z tej grupki po przekroczeniu 10-12 cm wielkości. Niedobrane osobniki należy odłowić, ponieważ zostaną one zdominowane.
Rozmnażanie: ryby chętnie przystępują do tarła. Pobudza je podmiana wody, podwyższenie temperatury i wzmożone karmienie. Para wybiera sobie odpowiednie miejsce o twardej powierzchni (kamień, korzeń), który najpierw dokładnie oczyszcza. Ikra jest składana w ilości 1000-2000 sztuk. Następnie jest doglądana przez rodziców i po wykluciu młode są również pod opieką dorosłych. W tym czasie ryby są bardzo agresywne i wytrwale bronią swojego potomstwa.
Uwagi: Pielęgnice te odznaczają się wysokim stopniem inteligencji w porównaniu do innych gatunków ryb. Mimo, że mają drapieżny instynkt to często ich ruchy czy zachowania wygląda na przemyślane i odpowiednio zaplanowane. Po za tym rozpoznają ludzkie twarze.
Zdjęcia: Tommy Aquario.