Zdjęcie: Francesco Ungaro, typowa rafa koralowa
Jeżeli pojedynczy koralowiec jest rozpatrywany przez nas jako jeden żyjący organizm o charakterze osiadłym, podobnie jak pojedyncze drzewo rosnące na lądzie to rafę koralową można rozpatrywać analogicznie jako puszczę, w której rośnie wiele gatunków drzew w pewnym dużym skupisku na określonym obszarze. Rafa koralowa jest ekosystemem, w którym rosną w dużym skupisku różne gatunki koralowców.
Jakie warunki panują na rafach?
Aby ukształtowała się rafa koralowa muszą być spełnione pewne warunki. W danym akwenie muszą panować bardzo stabilne warunki wodne, gdyż koralowce są niezwykle wrażliwe na zmiany środowiskowe. W takich miejscach temperatura wody nigdy nie może spadać poniżej 18C i nie powinna być cieplejsza przez dłuższy okres niż 30C. Woda musi mieć charakter pełnosłony (zasolenie 32-37, pH 8,0-8,4) i być przejrzysta, gdyż bardzo ważną rolę dla koralowców pełni dostęp do światła słonecznego. Poza tym woda musi być czysta bez zanieczszczeń chemicznych czy komunalnych (to oczywiste) ale i bez zanieczyszczeń organicznych, gdyż nie może być ona zbyt bogata w skłądniki odżywcze (nawet pochodzenia naturalnego). Rafy powstają na głębokości zwykle od 0,5-50 m. (optymalnie 2-25 m.).
Przykładowo Zatoka Perska spełnia prawie wszystkie powyższe warunki, po za jednym - rzeki Tygrys i Eufrat niosą masę substancji organicznych co uniemożliwia egzystowanie rafy w północnej i środkowej części Zatoki Perskiej. Mimo to, należy pamiętać, że mechanizm tworzenia się rafy to proces, który w sposób naturalny trwa zwykle tysiące lat.
Gdzie są rafy koralowe?
Najbardziej znane rafy koralowe wykształciły się: u północno-wschodnich wybrzeży Australii (tzw. Wielka Rafa Koralowa o długości 2300 km). W Azji na wodach Indonezji, Tajlandii (np. Rafa Tubatacha), Filipin. Na Pacyfiku - Fidżi, Polinezja, Hawaje (USA). Na Morzu Czerwonym - Egipt, Arabia Saudyjska. W południowej części Zatoki Perskiej - Arabia Saudyjska, Iran. W Afryce - w okolicach Tanzanii (Zanzibaru), Mauritiusu i Madagaskaru w Afryce. Na Morzu Karaibskim - Kuba, Dominikana, Meksyk, Belize, Wenezuela oraz na Oceanie Indyjskim - głównie Sri Lanka.
Zdjęcie: Kevin C. Charpentier, rafa koralowa.
Znaczenie raf koralowych
Rafy koralowe zajmują ok. 0,1% dna morskiego a mimo to żyje na nich ok. 25% wszystkich gatunków zwierząt morskich. Od ok. 1960 roku rafy korale nieustannie zmniejszają swoją powierzchnię. Odpowiedzialne za to są zmiany klimatyczne i zanieczyszczenie środowiska związane z rozwojem cywilizacyjnym człowieka. Szacuje się, że w okolicach 1900 roku rafy pokrywały ok. 0,25% powierzchni dna morskiego. Inne szacunki wskazują, że w okolicach 2100 roku ich powierzchnia może się zmniejszyć do wartości 0,03-0,05% a to będzie oznaczać masowe wymieranie różnych gatunków zwierząt rafowych. Zamieranie raf wpłynie negatywnie również na lokalny klimat (zmienią się przepływy prądów wodnych), gospodarkę - wiele społeczeństw z nich żyjących zostanie pozbawiona źródła dochodu (turystyka, przemysł spożywczy itp.) oraz wpłynie na czystość środowiska, gdyż rafy koralowe konsumują spore ilości związków azotowych i fosforowych, które spływają do mórz i oceanów rzekami. Warto więc dojść do porozumienia ogólnoświatowego i globalnie wprowadzić pewne, obowiązujące wszystkich mechanizmy prawnej ochrony aby zachować to naturalne dziedzictwo dla przyszłych pokoleń. A jakie by to miały być akty prawne - to jest pole do szerszej dyskusji.
Tekt: Tommy Aquario
Zobacz także: