Atlas ryb słodkowodnych tropikalnych
Zdjęcie: Corey Buff, Mikrogeophagus altispinosus.
Nazwa gatunkowa: Mikrogeophagus altispinosus.
Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: pielęgniczka boliwijska.
Charakterystyka: słodkowodna ryba z rodziny pielęgnicowatych.
Występowanie geograficzne: dorzecze rzek Guapore i Mamore w Ameryce Południowej (Ameryka Południowa).
Wygląd: ciało jasne (białawe) z naleciałościami jasnego beżu lub jasnej szarości. U niektórych odmian da się zauważyć delikatne pręgi na tułowiu. Po środku ciała występuje czarna plamka (słabo lub mocno zaznaczona), płetwy przezroczyste, obrzeżone kolorem różowym lub czerwonym, oczy duże.
Rozmiar: do ok. 8 cm.
Długość życia: maksymalnie kilka lat.
Typ środowiska: rzeki i strumienie o wolnym przepływie, położone na terenie leśnym.
Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6-8, zalecane pH 6,5-7,5.
Temperatura: tolerowana 21-25°C, zalecana 22-24°C.
Zalecany minimalny litraż: 80 l. (dla jednej pary).
Zachowanie: lekko płochliwe, mimo to nadają się do akwariów towarzyskich, odporne na różne parametry wody, podczas okresu rozmnażania nieco agresywne wobec intruzów, wymagają piaszczystego dna. Są to ryby z charakterem, które dobierają się w monogamiczne, trwałe pary. Są terytorialne - trudno utrzymać w zgodzie dwie pary w jednym zbiorniku - wówczas zazwyczaj dochodzi między nimi do bójek o terytorium.
Dieta: wszystkożerne z przewagą pokarmów mięsnych - chętnie pobierają pokarm sztuczny suchy, mrożony oraz żywy.
Dymorfizm płciowy: dorosłe samce zazwyczaj są nieco większe, bardziej kolorowe i smukłe, mają także nieco wydłużone płetwey (tylko dorosłe osobniki), natomiast samice są bardziej zaokrąglone w partiach brzusznych.
Rozmnażanie: łatwe, samica składa jaja (zwykle kilkadziesiąt sztuk) do wcześniej przygotowanego miejsca - na oczyszczony płaski kamień lub do wykopanego dołka w piasku. Rodzice wspólnie opiekują się ikrą, wylęg następuje po 2-3 dniach. początkowo rodzice opiekują się również młodym wylęgiem, gdy młode zaczynają pływać - w przypadku oddalenia się któregoś z maluchów, jedno z rodziców natychmiast chwyta je i przenosi w pysku do grupy. Po pewnym czasie ryby jednak przestają opiekować się potomstwem.
Uwagi: gatunek ten jest bardzo wrażliwy na tzw. starą wodę - wymaga cyklicznych podmian wody na świeżą.
Zdjęcie: Abraham Vidal, Panatodon buchholzi
Nazwa gatunkowa: Panatodon buchholzi.
Charakterystyka: słodkowodna ryba z rodziny motylowcowatych.
Nazwa polska: motylowiec afrykański.
Występowanie geograficzne: Zachodnia i Centralna Afryka (zwłaszcza Kongo, Kamerun, Nigeria), głównie w dorzeczu rzek Niger i Zambezi.
Wygląd: specyficzny wygląd - weloniaste płetwy, duzę płetwy piersiowe przypominajace skrzydła (stąd nazwa polska), płetwy brzuszne długie i nitkowate. Ubarwienie kamuflujące będące mieszaniną beżu, brązu, białego i niekiedy czarnego koloru. Istnieją dwie główne formy kolorystyczne z dominującym kolorem brązowym lub szarym.
Rozmiar: do 15 cm w naturze, w akwariach zwykle mniejszy.
Długość życia: brak danych.
Typ środowiska: gęsto zarośnięte (na tafli) wody stojące lub bardzo wolno płynące.
Wystrój zbiornika: tafla wody powinna być pokryta roślinnością, akwarium szczelnie przykryte, zbiornik powinien być możliwie gęsto obsadzony roślinnością.
Wymagane parametry wody: pH 6-7,5 - zalecana jest jednak kwaśna woda.
Temperatura: tolerowana 24-29°C.
Zalecany minimalny litraż: absolutne minimum to 240 l. dla jednego osobnika (min. 120 cm długości zbiornika), dwie sztuki wymagają większego zbiornika - min. 150-160 cm długości.
Zachowanie: są to ryby terytorialne, które są agresywne w stosunku do wszystkich innych gatunków prowadzących przypowierzchniowy tryb życia jak. np. pstrążenice, szczupieńczyki itp. Motylowce są agresywne również względem siebie. W zbyt małych zbiornikach może dochodzić do walk między nimi. Są natomiast obojętne w stosunku do gatunków żyjących w toni wodnej i na dnie. Mogą wyskakiwać ze zbiornika - zwłaszcza gdy nad nim będą przelatywać muchy lub komary. Aktywne są bardziej po zmroku i wtedy zaczynają intensywnie żerować. Pobierają tylko pokarm pływający po powierzchni. Polują na narybek i inne małe gatunki ryb - np. neony, razbory itp. Lubią ciepłą wodę w zbiorniku - dobrze znoszą wysokie temperatury - krótkotrwale nawet 30-31°C.
Dieta: mięsożerne - główny pokarm powinny stanowić pokarmy żywe i mrożone (owady, larwy, drobne bezkręgowce wodne).
Dymorfizm płciowy: samiec mniejszy o ok. 1/4 a nawet 1/3 od samicy, którą da się również odróżnić po bardziej zaokrąglonych partiach brzusznych.
Rozmnażanie: ryby łatwo przystępują do tarła, które odbywa się po zmroku. Ikra jest ciemna i lekka - pływa po powierzchni wody. Wylęg z jaj następuje w trzeciej lub czwartej dobie (przy temp. ok. 25°C). Rodzice nie opiekują się ani ikrą ani narybkiem.
Uwagi: z pozoru ryby są dosyć powolne i spokojne, często trwają w zawieszeniu (bez ruchu) tuż pod powierzchnią wody, jednak w trakcie polowania na owady lub narybek działają szybko i zdecydowanie.
Zdjęcie: Kymberlee Head, Panatodon buchholzi.
Nazwa gatunkowa: Gyrinocheilus aymonieri.
Nazwa polska: glonojad syjamski.
Występowanie geograficzne: Półwysep Indochiński w Azji (Tajlandia, Wietnam, Laos, Kambodża). najliczniej występuje w dorzeczu rzeki Mekong.
Wygląd: ciało podłużne, nieco wygrzbiecone, otwór gębowy w kształcie okrągłej przyssawki skierowanej do dołu, występuje wzór na tułowiu o układzie kropek lub kresek układających się w wyraźną linie u młodych osobników, u starszych egzemplarzy układ tej linii zanika i wówczas dominuja kropki i kreski, kolorystyka odmian podstawowych - szara, beżowa lub brązowa.
Rozmiar: do 25-28 cm w naturze, w akwariach karłacieje i jest znacznie mniejszy 15-17 cm.
Długość życia: brak danych.
Typ środowiska: jeziora oraz rzeki o umiarkowanym prądzie wody.
Wystrój zbiornika: tafla wody powinna być pokryta roślinnością, akwarium szczelnie przykryte, zbiornik powinien być możliwie gęsto obsadzony roślinnością.
Wymagane parametry wody: pH 6-8.
Temperatura: tolerowana 24-27°C.
Zalecany minimalny litraż: min. to 240 l. dla jednego osobnika (min. 120 cm długości zbiornika), dla kilku sztuk odpowiednio większy zbiornik. Młode osobniki mogą być trzymane w mniejszych akwariach.
Zachowanie: ryby prowadzą głównie przydenny tryb życia, młode osobniki przebywają chętnie w grupie i są bardzo towarzyskie, jednak dorosłe stają się terytorialne i często walczą ze sobą. Gatunek aktywny, przez większą część czasu zdrapuje miękkie glony z twardych powierzchni. Uszkadza rośliny delikatne i o miękkich liściach.
Dieta: wszystkożerne - miękkie glony, glony w płatkach i tabletkach, pokarmy sztuczne, pokarmy roślinne -groszek, cukinia, ogórek. Pokarm mięsny - mrożony i żywy powinien stanowić mniejszą część diety.
Dymorfizm płciowy: trudny do odróżnienia.
Rozmnażanie: ryby jajorodne, które w warunkach akwariowych ryby praktycznie się nie rozmnażają. Odmiany, które są dostępne na rynku jak i większość ryb pochodzi z hodowli na wolnym powietrzu z Azji Południowo-Wschodniej typu oczka wodne przydomowe stawy hodowlane. Ikra jest przyklejana do twardych powierzchni - np. do kamieni.
Uwagi: brak.
Zdjęcie: Nick Xyooj, Sahyadria denisonii.
Nazwa gatunkowa: Sahyadria denisonii.
Nazwa polska: brzana Denisona.
Występowanie geograficzne: Azja Środkowa - Indie (południowa część kraju).
Wygląd: istnieje kilka wariantów barwnych, gdzie ryba może mieć tułów srebrzysty, szary, jasny (białawy) lub beżowy. Grzbiet oliwkowy, szarawy lub jasny. Barwy występują tylko na płetwie grzbietowej i ogonowej. Płetwa grzbietowa posiada czerwone zabarwienie natomiast płetwa ogonowa posiada żółto-czarną plamką w górnej oraz dolnej jej części. Na tułowiu od pyszczka do nasady płetwy ogonowej biegnie czarny pas, który w przedniej części ciała jest zwykle podkreślony u góry czerwonym kolorem. Przy otworze gębowym w kształcie przyssawki znajdują się malutkie wąsiki.
Rozmiar: w naturze zwykle do 15 cm.
Długość życia: mniej niż 8 lat.
Typ środowiska: różnego typu - strumienie, rzeki nizinne i wyżynne, jeziora.
Wystrój zbiornika: gatunek nadaje się do akwariów towarzyskich, roślinnych i biotopowych. Lubi obecność korzeni. Z podłoży rekomendowany jest zaokrąglony żwir. Z roślin najlepiej sadzić mocne gatunki - żabienice, anubiasy, nurzańce. Lubi wyczuwalny ruch wody.
Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6,5-7,5.
Temperatura: tolerowana 17-25°C.
Zalecany minimalny litraż: min. 350 l. dla 8 osobników (akwarium powinno mieć min. długość 150 cm).
Zachowanie: towarzyskie - należy trzymać je w grupie powyżej 8-10 sztuk. Ryby są dynamiczne, szybkie i jednocześnie bardzo ruchliwe. Nie nadają się do łączenia z gatunkami płochliwymi, powolnymi i nieśmiałymi.
Dieta: wszystkożerne - ryby te pobierają chętnie każdy typ pokarmu. Nie ma problemu z ich żywieniem. Dieta powinna być urozmaicona - pokarmy żywe, mrożone, liofilizowane oraz sztuczne. Pokarm roślinny może być uzupełniany w postaci suchej karmy.
Dymorfizm płciowy: trudny do odróżnienia - samce smuklejsze.
Rozmnażanie: bardzo trudne - ryby w środowisku akwariowym się nie rozmnażają. Tarło odbywa się grupowo. Gatunek jest jajorodny. W związku z brakiem możliwości rozrodu w akwariach gatunek został bardzo przetrzebiony w środowisku naturalnym z powodu odłowów do celów akwarystycznych. Obecnie duże farmy hodowlane dokonują rozrodu tych ryb przy użyciu technik hormonalnych.
Uwagi: brak.
Zdjęcia: Erik Marquez, Botia striata.
Nazwa gatunkowa: Botia striata.
Nazwa polska: bocja pręgowana.
Występowanie geograficzne: Azja - Wschodnie Indie, Bangladesz.
Wygląd: kolorystyka zmienna u różnych populacji - ryby mogą mieć tułów złotawy, beżowy, brązowy, szarawy w liczne cienkie pionowe pręgi. Płetwy z reguły posiadają delikatnie zaznaczony rysunek.
Rozmiar: do ok.10 cm.
Długość życia: kilka lat.
Typ środowiska: wody płynące z zarośniętą linią brzegową (rzeki, strumienie, jeziora).
Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6-7,5.
Temperatura: zalecana 21-26°C. Wymagane dobre natlenianie wody oraz jej przejrzystość wraz z dobrą filtracją i cyklicznymi dużymi podmianami.
Zalecany minimalny litraż: 180 l. dla kilku dorosłych osobników.
Zachowanie: są to ryby lubiące różnego rodzaju kryjówki. Gatunek ten wykazuje zachowania stadne dlatego zaleca się trzymanie minimum 4-5 osobników w akwarium. Trzymane w odosobnieniu są bardzo płochliwe, natomiast w grupie bardziej śmiałe. Lubią ryć w podłożu - gdy jest nim drobny żwir lub piasek.
Dieta: wszystkożerne - chętnie zjadają różne drobne bezkręgowce takie jak np. ślimaki czy krewetki. Również żywią się szczątkami roślin, które wyszukują w detrytusie. Otwór gębowy przystosowany jest do pobierania pokarmów z dna.
Dymorfizm płciowy: trudny do rozróżnienia - brak danych.
Rozmnażanie: prawdopodobnie nie rozmnażane w warunkach akwariowych - brak w tym zakresie szczegółowych informacji.
Uwagi: w środowisku naturalnym w wielu miejscach gatunek jest już bliski wyginięcia.