Anomalochromis thomasi. 

Nazwa gatunkowa: Anomalochromis thomasi.

Nazwa polska: barwniak Thomasa.

Występowanie geograficzne: Afryka - rzeki w Nigerii i Kamerunie.

Wygląd: istnieje kilka wariantów ubarwienia, które różnią się nieco rozkładem wzorów na tułowiu i intensywnością ubarwienia. Zwyklem młode osobniki posiadają duże kropki na tułowiu, które z biegiem czasu zanikają i przekształcają się w nieregularne ciemne pionowe pasy. Dorosłe ryby opalizują kolorem błękitnym.

Rozmiar: samce do 9 cm, samice do 6 cm.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: wolno płynące rzeki i strumienie w terenach leśnych, mocno zarośnięte, zacienione rzeki w wilgotnych lasach deszczowych.

Wymagane parametry wody: zalecane pH 6,0-7,5, GH 4-15.

Temperatura: zalecana 23-27°C.

Zalecany minimalny litraż: 80 l. w akwarium jednogatunkowym dla jednej pary lub 120 l. w akwarium wielogatunkowym. Dwie pary można trzymać w akwarium o litrażu 240 l.

Zachowanie: zwykle neutralne w stosunku do innych gatunków ryb, jednak w okresie rozrodu ryby są agresywne względem innych gatunków. Głównie zajmują dolne partie wody. Ryby te żyją w parach i zajmują wspólne terytorium. Posiadają swoisty charakter, czasem osobniki dobrane w pary wdają się między sobą w drobne awantury. Ryby należy dobierać spośród grupy np. kilku młodych sztuk o jednakowej wielkości. O ile co najmniej jeden osobnik będzie odmiennej płci to para utworzy się wócwzas sama. Pozostałe niedobrane osobniki należy odłowić, gdyż będą one gnębione przez główną parę w zbiorniku.

Wystrój zbiornika: ryby preferują słaby przepływ wody, stłumione oświetlenie, rośliny pływające na powierzchni, strefy gęsto zarośnięte roślinnością, dekoracje z drewna i ciemno zabarwioną wodę (np. garbnikami), podłoże piaszczyste lub muliste z martwą materią organiczną (np. liście). Chętnie wykorzystują groty do rozrodu (z kamienia, ceramiczne doniczki, łupny orzecha kokosowego itp.).

Dieta: wszystkożerne. W naturze zjadają różnego typu insekty, larwy owadów, małe bezkręgowce wodne ale także glony, sinice, drobne nasiona, detrytus oraz miękkie, drobne rośliny pierzaste. W akwariach można podawać sztuczną wieloskładnikową karmę roślinną (płatki, granulat), glony w postaci spiruliny, oraz mięsne pokarmy mrożone (oczlik, wodzień, rozwielitka).

Dymorfizm płciowy: samce są nieco większe od samic, bardziej krępe, u dorosłych osobników występuje lekko garbate czoło, płetwy są bardziej zaostrzone niż u samic. Samice posiadają więcej koloru, są smuklejsze i delikatniejsze w budowie ale mają posiadają bardziej zaokrąglone podbrzusze.

Rozmnażanie: łatwe - często dochodzi do tarła w akwariach towarzyskich. Para wybiera miejsce lęgowe - np. płaski kamień, dołek w żwirze lub szeroki poziomy liść, rzadziej grotę. Ryby wspólnie czyszczą wybraną powierzchnię. Po tarle rodzice naprzemiennie opiekują się ikrą i atakują wszystkie ryby, które zbyt blisko podpłyną do miejsca lęgowego. Młode po wylęgu przebywają pewien czas przy samicy, która ich strzeże i się nimi opiekuje. Z początku wylęg pozyskuje pokarm ze swoich woreczków żółtkowych. Po ich absorbcji należy wprowadzić drobny pokarm żywy - wylęg solowca lub nicienie mikro.

Uwagi: przy braku pokarmu roślinnego, ryby mogą uszkadzać delikatne rośliny pierzaste.

Zdjęcie: Apistogramma baenschi, samiec.

Nazwa gatunkowa: Apistogramma baenschi.

Nazwa polska: brak.

Występowanie geograficzne: w Ameryce Południowej w Peru.

Wygląd: oczy duże, płetwa ogonowa zaokrąglona. Samiec inaczej ubarwiony niż samica.

Rozmiar: do 6,5 cm samce i do 5-5,5 cm samice.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: strumienie czarnych wód i niewielkie rzeki o spokojnym nurcie, z kawałkami drewna na dnie i opadłymi liśćmi. Ryby te wymagają kryjówek i drobnego podłoża. Preferowane oświetlenie słabe - rozproszone. 

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 6-6,8, GH 3-14°.

Temperatura: tolerowana 22-28°C.

Zalecany minimalny litraż: 80 l. dla jednej pary lub 120 l. dla jednego haremu - zwykle jest to układ 1+2 lub 1+3.

Zachowanie: ryby są agresywne zwykle tylko podczas opieki nad ikrą i młodymi, nadają się do akwariów towarzyskich o odpowiedniej aranżacji ale muszą mieć także zapewnioną przestrzeń.

Dieta: mięsożerne - w akwarium głównym ich posiłkiem powinien być pokarm mrożony i żywy, pokarmy suche są pobierane raczej niechętnie ale można stopniowo przyzwyczaić ryby do tego typu pożywienia.

Dymorfizm płciowy: dorosłe samce są większe od samic (patrz "Rozmiar"), występuje również różnica w ubarwieniu - samce są beżowe lub kremowe, na tułowiu znajdują się rozmyte pionowe ciemne pasy, nieco żółtego koloru można znaleźć u nich na pyszczku, głowie i płetwach, płetwa ogonowa jest obrzeżona kolorem pomarańczowym. Ponadto dorosłe samce mają wydłużone promienie płetwy grzbietowej co tworzy grzebień. Samice są żółte i posiadają ciemne pionowe pasy, są mniej kolorowe (zwłaszcza na płetwach) i mają krótsze płetwy (zwłaszcza grzbietową).

Rozmnażanie: samica składa ikrę w ilości około kilkudziesięciu sztuk w ukryciu (pod korzeniem, w jaskini, w łupinie kokosa). Ikrą zajmuje się samiczka i jest w tym czasie bardzo agresywna, natomiast samiec patroluje teren wokół miejsca lęgowego. Młode lęgną się po dwóch, trzech dniach a po następnych kilku zaczynają żerować. W tym czasie należy podawać im wylęg solowca.

Uwagi: brak.

Zdjęcie: Papcio Chmiel, Pelvicachromis taeniatus, para (u góry samica, z dołu samiec).

Nazwa gatunkowa: Pelvicachromis taeniatus.

Nazwa polska: barwniak szmaragdowy.

Występowanie geograficzne: Afryka - rzeki w Nigerii i Kamerunie.

Wygląd: istnieje co najmniej kilkanaście odmian barwnych, obie płcie są nieco inaczej ubarwione. Ryby z wyglądu są bardzo podobne do barwniaków czerwonobrzuchych, jednak podgardle jest u nich w kolorze szmaragdowym (w mniejszym lub większym stopniu) a na ciele dominuje barwa fioletowa (u barwniaka czerwonobrzuchego - wiśniowa).

Rozmiar: samce do 9 cm, samice do 6 cm.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: wolno płynące, mocno zarośnięte, zacienione rzeki w wilgotnych lasach deszczowych.

Wymagane parametry wody: zalecane pH 6,5-7,1.

Temperatura: zalecana 23-28°C.

Zalecany minimalny litraż: 120-160 l. w akwarium jednogatunkowym dla jednej pary, 240 l. w akwarium wielogatunkowym.

Zachowanie: zwykle neutralne w stosunku do innych gatunków ryb, jednak w okresie rozrodu ryby są bardzo agresywne - mogą wówczas uśmiercić ryby o podobnej wielkości. Głównie zajmują dolne partie wody. Ryby te żyją w parach i zajmują wspólne terytorium.

Wystrój zbiornika: ryby preferują słaby przepływ wody, stłumione oświetlenie, rośliny pływające na powierzchni, strefy gęsto zarośnięte roślinnością, dekoracje z drewna i ciemno zabarwioną wodę (np. garbnikami), podłoże piaszczyste lub muliste z martwą materią organiczną (np. liście). Chętnie wykorzystują groty do rozrodu (z kamienia, ceramiczne doniczki, łupny orzecha kokosowego itp.).

Dieta: wszystkożerne. W naturze zjadają różnego typu insekty, larwy owadów, małe bezkręgowce wodne ale także glony, sinice, drobne nasiona, detrytus oraz miękkie, drobne rośliny pierzaste. W akwariach można podawać sztuczną wieloskładnikową karmę roślinną (płatki, granulat), glony w postaci spiruliny, oraz mięsne pokarmy mrożone (oczlik, wodzień).

Dymorfizm płciowy: samce są większe od samic, mają dłuższą i ostrzejszą płetwę grzbietową oraz szpadelkowaty kształt płetwy ogonowej. Samice w okresie tarła mają zabarwione na fioletowo podbrzusze.

Rozmnażanie: łatwe - często dochodzi do tarła w akwariach towarzyskich. Samica wówczas wybiera kryjówkę, z której wystaje jej jedynie głowa (np. grota, lub ceramiczna doniczka). W przypadku braku takich miejsc ryby kopią dołek na dnie w ustronnym miejscu, który będzie stanowił ich gniazdo. Po tarle samiec patroluje teren wokół niego i atakuje wszystkie ryby, które zbyt blisko podpłyną do tego miejsca. Młode po wylęgu przebywają pewien czas przy samicy, która ich strzeże i się nimi opiekuje.

Uwagi: przy braku pokarmu roślinnego, ryby mogą uszkadzać delikatne rośliny pierzaste.

Apistogramma nijsseni, z lewej samiec, z prawej samica.

Nazwa gatunkowa: Apistogramma nijsseni.

Nazwa polska: pielęgniczka Nijssena.

Występowanie geograficzne: w dorzeczu rzeki Amazonka w Ameryce Południowej.

Wygląd: tułów podłużny, płetwy krótkie, płetwa ogonowa zaokrąglona i obrzeżona kolorem pomarańćzowym lub bladym czerwonym. Samiec inaczej ubarwiony niż samica patrz "Dymorfizm płciowy".

Rozmiar: do 8-9 cm samce i do 6,5 cm samice. W naturze nieco mniejsze.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: strumienie czarnych wód o spokojnym nurcie, z kawałkami drewna na dnie i opadłymi liśćmi. Ryby te wymagają kryjówek i drobnego podłoża. Preferowane oświetlenie słabe - rozproszone. 

Wymagane parametry wody: tolerowane pH 5,5-6,6, GH 2-8°.

Temperatura: tolerowana 23-26°C.

Zalecany minimalny litraż: 120 l. (dla jednego haremu - zwykle jest to układ 1+2 lub 1+3).

Zachowanie: ryby są agresywne zwykle tylko podczas opieki nad ikrą i młodymi, nadają się do akwariów towarzyskich o odpowiedniej aranżacji ale muszą mieć także zapewnioną przestrzeń.

Dieta: mięsożerne - w akwarium głównym ich posiłkiem powinien być pokarm mrożony i żywy, pokarmy suche są pobierane raczej niechętnie ale można stopniowo przyzwyczaić ryby do tego typu pożywienia.

Dymorfizm płciowy: dorosłe samce są większe od samic (patrz "Rozmiar"), występuje również różnica w ubarwieniu - samce są beżowo-żółte i tułów opalizuje u nich błękitnie. Samice są żółte i posiadają 3-4 ciemne duże plamy (na skrzelach, u nasady płetwy ogonowej, na środku tułowia i w okolicy pierwszego promienia płetwy grzbietowej).

Rozmnażanie: samica składa ikrę w ilości około kilkudziesięciu sztuk w ukryciu (pod korzeniem, w jaskini, w łupinie kokosa). Ikrą zajmuje się samiczka i jest w tym czasie bardzo agresywna, natomiast samiec patroluje teren wokół miejsca lęgowego. Młode lęgną się po dwóch, trzech dniach a po następnych kilku zaczynają żerować. W tym czasie należy podawać im wylęg solowca.

Uwagi: brak.