Atlas ryb słodkowodnych tropikalnych
Zdjęcie: Kamil Bartnicki, Xiphophorus helleri.
Nazwa gatunkowa: Xiphophorus helleri.
Nazwa polska: Mieczyk Hellera.
Występowanie geograficzne: w naturze zamieszkuje tereny Ameryki Środkowej (Meksyk, Gwatemala, Honduras).
Wygląd: dzikie odmiany są barwy żółto-zielonkawej i opalizują w kolorze pomarańczowym. W toku wieloletniej hodowli w akwariach otrzymano wiele odmian barwnych. Najczęściej dostępne są mieczyki całkowicie czerwone lub pomarańczowe (także z czarnymi ogonami). Poza tym popularne są także czarne, berlińskie, ananasowe a nawet koi.
Rozmiar: zwykle od 8 do 18 cm.
Długość życia: maksymalnie 3-4 lata.
Typ środowiska: gęsto zarośnięte wody stojące lub wolno płynące jak jeziora, kanały, strumienie czy rzeki.
Wymagane parametry wody: zalecane pH 7-8 oraz GH 10-20.
Temperatura: tolerowane 22-28°C.
Zalecany minimalny litraż: 100 l.
Zachowanie: towarzyskie i spokojne w stosunku do innych gatunków. Wykazują jednak pewną agresję w stosunku do blisko spokrewnionych zmienniaków wielobarwnych i plamistych. Samce są agresywne przede wszystkim jednak względem siebie. W zbyt małej grupie zwykle jeden samiec potrafi zdominować kilka pozostałych wyraźnie je gnębiąc. Wówczas jego miecz staje się wyraźnie dłuższy.
Dieta: wszystkożerne - chętnie zjadają różnego typu pokarmy suche, mrożone, żywe oraz roślinne, w tym także glony.
Dymorfizm płciowy: samce są mniejsze oraz smuklejsze, dodatkowo posiadają gonopodium (narząd kopulacyjny). Płetwa ogonowa samców jest wydłużona i ostro zakończona (mieczem). Niektóre odmiany mają podwójny miecz na górnej i dolnej krawędzi tej płetwy, natomiast u samic jest ona zawsze zaokrąglona.
U góry samica, u dołu samiec z mieczem.
Rozmnażanie: łatwe - jest to gatunek żyworodny, który często rozmnaża się w warunkach akwariowych. Potomstwo Mieczyków od razu po urodzeniu jest w pełni rozwinięte i samodzielne. Nie ma problemów z jego odchowaniem o ile zbiornik jest gęsto obsadzony roślinami wśród których może się ukryć narybek.
Uwagi: dość często zdarzają się przypadki w którym dorosłe samice, przekształcają się w samce. Mieczyki są uznawane za ryby dosyć odporne i są polecane początkującym akwarystom.
Zdjęcie: Adrian Te, Xiphophorus helleri, samiec.
Zdjęcie: Tommy Aquario, Xiphophorus helleri, samiec.
Zdjęcie: Tommy Aquario, Xiphophorus helleri, samiec.
Tekst: Karol Skalski
Nazwa gatunkowa: Hyphessobrycon amandae.
Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: Bystrzyk Amandy. Gatunek został nazwany na cześć imienia matki jego odkrywcy (Heiko Blehera) - Amandy.
Kliknij, aby przejść do artykułu o Heiko Bleherze
Występowanie geograficzne: dorzecze rzeki Araguai - Ameryka Południowa.
Wygląd: są to niewielkie ryby barwy pomarańczo-czerwonej. W odpowiednim przytłumionym i rozproszonym świetle i przy dobrym urozmaiconym karmieniu barwa jest neonowa i wyraźnie sprawia wrażenie jakby się "żarzyła".
Rozmiar: do 2,5 cm.
Długość życia: maksymalnie 2-4 lata.
Typ środowiska: stojące, oraz wolno płynące rzeki, strumienie oraz leśne stawy, jeziorka oraz starorzecza.
Wymagane parametry wody: zalecane pH 5-7, GH 1-15.
Temperatura: tolerowana 20-28°C, zalecana 24-27°C.
Zalecany minimalny litraż: 25 l.
Zachowanie: spokojne i towarzyskie - zaleca się trzymanie grupy liczącej minimum 6-8 sztuk ze względu na to, że są to ryby typowo ławicowe. W większej liczbie gatunek ten nie tylko się lepiej czuje ale i prezentuje.
Dieta: wszystkożerne z przewagą pokarmu mięsnego. Można podawać pokarmy suche, mrożone (bardzo drobne) oraz żywe.
Dymorfizm płciowy: samce lepiej ubarwione i smuklejsze.
Rozmnażanie: przed rozrodem należy dobrze podkarmić rybki oraz odświeżyć wodę. Tarło zwykle odbywa się w małej grupie. Ryby najczęściej składają ikrę wśród gęstej roślinności.
Uwagi: Bystrzyki te uważane są za dosyć dobrych aktorów. Podczas ich odławiania potrafią przez dłuższą chwilę udawać martwe, leżąc na dnie i nie okazując znaków życia. Jest to jedna z ich strategii przetrwania - próba oszukania drapieżnika.
Kliknij, aby zobaczyć film o Bystrzyku Amandy
Tekst: Karol Skalski, redakcja i zdjęcia: Tommy Aquario.
Nazwa gatunkowa: Pterophyllum altum.
Rodzina: cichlidae (pielęgnicowate).
Nazwa polska: Altum wysoki, znany głównie jako Żaglowiec wysoki.
Występowanie geograficzne: dorzecze rzeki Orinoko na terenie Amazonii (Ameryka Południowa).
Wygląd: ciało barwy srebrzystej z trzema charakterystycznymi pionowymi ciemnymi pasami, u dorosłych ryb widoczne są na płetwach drobne czerwone i niebieskie kropki. Dodatkowo występuje charakterystyczne wcięcie między pyszczkiem a czołem.
Rozmiar: do 18 cm długości oraz do 40 cm wysokości. Istnieją również odosobnione populacje o mniejszych rozmiarach.
Długość życia: maksymalnie 10-15 lat.
Typ środowiska: wody spokojne o małym nurcie wody, z małą roślinnością wody.
Wymagane parametry wody: pH 4,8-6,2.
Temperatura: tolerowane 27-31°C.
Zalecany minimalny litraż: 500 l., akwarium powinno być dosyć wysokie - minimum 60 cm.
Zachowanie: agresywne - często nękają, przeganiają i atakują, podgryzają ryby mniejsze od siebie, dlatego powinno się trzymać ryby te w akwarium jedno gatunkowym. Zalecane jest trzymanie grupy minimum 5-6 osobników, gdyż ryby te w odróżnieniu od Skalarów nie czują się dobrze w pojedynczych parach. Małe ryby kąsaczowate trzymane z Altumami z czasem zostaną potraktowane jako pokarm.
Dieta: mięsożerne - w naturze ryby te zazwyczaj żywią się różnego typu pokarmem żywym, w akwarium z chęcią będą jadły pokarm żywy lub mrożony. Ryby te są bardzo wybredne w odniesieniu do przyjmowania pokarmów suchych.
Dymorfizm płciowy: samce posiadają krótką, ostro zakończoną brodawkę płciową, natomiast samice mają ją długą i tępo zakończoną.
Rozmnażanie: trudne - samica za pomocą pokładełka przykleja ikrę do dużych szerokich miejsc np. liścia, kamienia lub szyby. Następnie płynący za nią samiec ją zapładnia. Rodzice wachlują i bronią ikry, wylęg rozpoczyna się po około 3 dniach. Aby ikra dobrze i w pełni się rozwinęła potrzebuje bardzo dobrych warunków wody.
Uwagi: gatunek bardzo trudny i delikatny w hodowli - zalecany tylko dla bardzo doświadczonych akwarystów. Przed decyzją o kupnie Altumów zaleca się zdobycie doświadczenia akwarystycznego w hodowli Dyskowców, które mają nieco podobną specyfikę.
Zobacz także film o tej rybie (kliknij, aby przejść)
Tekst: Karol Skalski, zdjęcia: Tommy Aquario.
Brzanki sumatrzańskie w zbiorniku roślinnym.
Nazwa gatunkowa: Puntigrus tetrazona.
Nazwa polska: Brzanka sumatrzańska.
Rodzina: Cyprynidae (karpiowate).
Występowanie geograficzne: pierwotnie tereny Borneo oraz Sumatry (Indonezja i Malezja w Azji). Obecnie notowana także na innych kontynentach w strefach tropikalnych jako gatunek inwazyjny (wypuszczane przez akwarystów do środowiska naturalnego).
Wygląd: dzikie osobniki mają ciało koloru żółtawego z ciemnymi pasami przechodzącymi w poprzek tułowia. Kolorystyka jest blada, pasy są mniej wyraźne niż u osobników hodowlanych. Istnieją również odmiany hodowlane o innej kolorystyce - brzanka mszysta (ciemno zielona z czarnym tułowiem), albino, złota czy platynowa.
Rozmiar: do 5-6 cm.
Długość życia: maksymalnie 5-7 lat.
Typ środowiska: gęsto zarośnięte ciepłe wody z wyczuwalnym nurtem - rzeki i strumienie.
Wymagane parametry wody: pH 6-8.
Temperatura: tolerowana 22-26°C, zalecana 24-26°C.
Zalecany minimalny litraż: 112 l., zbiornik o minimalnej długości 80 cm.
Zachowanie: agresywne - trzymane w zbyt małych akwariach oraz małych grupach często podgryzają ogony innym rybom, dlatego zalecane jest trzymanie ich w dużym akwarium oraz w większej grupie liczącej minimum 8-10 sztuk, gdyż wtedy zanika ich agresja wobec innych mieszkańców akwarium i ryby te tworzą stado, w którym ustalają hierarchię. Wówczas każdy osobnik ma świadomość gdzie jest jego miejsce i na co może sobie pozwolić. W zbyt dużych grupach ryby nie wykształcają drabiny hierarchicznej i wtedy nie zachowują się stadnie, lecz ławicowo. Brzanki sumatrzańskie są ciekawskie, wesołe, ruchliwe ale i zaczepne oraz bezwzględne dla ryb spokojniejszych. Przyzwyczajają się dosyć szybko i łatwo do swojego hodowcy. Są rybami eksponowanymi, stale widocznymi w zbiorniku przy przedniej szybie. Wieczorem zapadają w rodzaj snu, dryfując w miejscu i kierując pyszczek w dół.
Dieta: wszystkożerne - ich dietę powinien stanowić pokarm mrożony, żywy, roślinny oraz suchy.
Dymorfizm płciowy: samce są jaskrawiej ubarwione i smuklejsze od samic.
Rozmnażanie: wystarczy zapewnić rybom odpowiednie warunki - obficie je karmić, trzymać górne zalecane wartości temperaturowe a ryby najpewniej wytrą się w zbiorniku. Brzanki te rozrzucają ikrę w różnych miejscach. Wylęg rozpoczyna się po około 2 dniach.
Uwagi: Brzanki sumatrzańskie odmian hodowlanych z czerwonymi płetwami są uważane przez niektóre środowiska za rodzaj hybrydy.
Tekst: Karol Skalski, zdjęcia: Tommy Aquario.
Nazwa gatunkowa: Mikrogeophagus ramirezi.
Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: Pielęgniczka Ramireza.
Występowanie geograficzne: dorzecze rzeki Orinoko na terenach Wenezueli i Kolumbii (Ameryka Południowa).
Wygląd: kolorystka tułowia jest zależna od odmiany. Pielęgniczki te posiadają czarną pręgę przechodząca od czoła, przez oko aż do pyszczka. Pierwszy promień płetwy grzbietowej zazwyczaj zaczyna się kolorem czarnym. Ryby w standardowej kolorystyce posiadają charakterystyczną czarną plamkę na boku tułowia. Występuje również wiele odmian hodowlanych w tym np. niebieska (Electric Blue / Neon Blue), weloniasta, złotopłetwa, złota (Gold Ram) itd.
Rozmiar: do 7 cm.
Długość życia: maksymalnie 4 lata.
Typ środowiska: gęsto zarośnięte, spokojne, przejrzyste i kwaśne wody, o małym nurcie - tzw. "clear water".
Wymagane parametry wody: tolerowane pH 5-7, zalecane pH 5,8-6,5.
Temperatura: tolerowana 26-30°C, zalecana 26-27°C.
Zalecany minimalny litraż: 54 l. (dla jednej pary)
Zachowanie: spokojne i towarzyskie, jednak podczas okresu rozmnażania będą bronić swojego terenu wokół gniazda.
Dieta: mięsożerne - w akwarium głównym ich posiłkiem powinien być pokarm mrożony i żywy (podawanie samego pokarmu suchego zwykle doprowadza do osłabienia odporności ryb i słabej kondycji).
Dymorfizm płciowy: dorosłe samce zazwyczaj są odrobione większe i posiadają wydłużony pierwszy promień płetwy grzbietowej.
Rozmnażanie: łatwe, samica składa ikrę na płaskim kamieniu, szerokim liściu lub szybie zbiornika, po czym samiec ją zapładnia. Często niedoświadczeni młodzi rodzice tracą kilka pierwszych lęgów, albo sami zjadają ikrę (jest to zupełnie normalne). Do właściwego odchowu ryby potrzebują spokoju w zbiorniku. Oboje rodzice opiekują się ikrą i narybkiem, wachlują (aby dostarczać tlen) i bronią jej. Po około 5 dniach po wykluciu narybek swobodnie może już pływać w bliskim towarzystwie rodziców. W przypadku oddalenia się któregoś z maluchów, jedno z rodziców natychmiast chwyta je i przenosi w pysku do grupy. Po około 2-3 tygodniach rodzice przestają opiekować się potomstwem. Dorosłe ryby mogą wycierać się co około miesiąc.
Uwagi: gatunek ten jest bardzo wrażliwy na złe parametry wody. Szybko zaczyna chorować w wodzie średnio-twardej i zasadowej. Pielęgniczkę Ramireza należy trzymać w dobranych parach, które wyłaniają się z grupki młodych osobników. Jedna para wymaga około 50-60 litrów, dla dwóch należy zapewnić zbiornik o pojemności około 100-120 litrów.
Zdjęcie: Steve Desmet, Mikrogeophagus ramirezi, odmiana "neon blue".
Zdjęcie: Damian Matysek, Mikrogeophagus ramirezi, odmiana "Neon Blue".
Zdjęcie: James-r Dvna, Mikrogeophagus ramirezi, odmiana o weloniastych płetwach.
Zdjęcie: Dawid Tutak, Mikrogeophagus ramirezi, odmiana złotopłetwa.
Zdjęcie: Corey Buff, Mikrogeophagus ramirezi.
Zdjęcie: R.B., Mikrogeophagus ramirezi.
Mikrogeophagus ramirezi, odmiana o niemal całkowicie żółtym kolorze - tzw. "Gold Ram".
Mikrogeophagus ramirezi, odmiana cielista o żółtych płetwach.
Tekst: Karol Skalski.