zatoczek rogowy 59

Zdjęcie: Krzysztof Ciecieręga, Zatoczek rogowy - odmiana akwariowa o nakrapianej muszli.

Nazwa gatunkowa: Planorbarius corneus.

Nazwa polska / nazwa handlowa / nazwy odmian barwnych: Zatoczek rogowy.

Występowanie geograficzne: Zatoczek rogowy to bardzo pospolity ślimak, występujący w całej Europie z wyjątkiem Hiszpanii oraz Portugalii. Zamieszkuje również Polskę.

Muszla: nasze polskie ślimaki mają muszle mocno brązową lub nawet czarną. Mierzy ona do 4 cm. Jednak w zależności od regionu Europy, w którym żyją, odmiany lokalne mogą różnić się między sobą kolorystyką. Odmiany żyjące w cieplejszych rejonach Europy, np. w okolicach Morza Czarnego zazwyczaj mają bardziej bogate barwy zarówno muszli jak i stopy, niż te z zimniejszych terenów.

U Zatoczków różowych, czyli u mniejszej formy akwariowej, muszla nie przekracza 1-1,5 cm i zazwyczaj występuje w bardzo bogatej kolorystyce. Spotyka się muszle jasne, żółte, brązowe, a nawet niebieskie i są nie tylko jednolicie ubarwione, ale często nakrapiane. Natomiast najmniejsze Zatoczki akwariowe w zależności od krzyżówki mogą mierzyć 0,2-1 cm. Ich muszle są zwykle przezroczyste, brązowe lub czarne. 

Ciało: dzikiego Zatoczka rogowego zamieszkującego polskie wody ma kolor brązowy lub czarny. U Zatoczka różowego zazwyczaj jest różowe, ale może się zdarzyć również beżowe, żółte lub czerwone. Natomiast u najmniejszych Zatoczków akwariowych jest zwykle czarne lub brązowe. Cechą charakterystyczną są dosyć małe czułka.

Występuje także odmiana albinotyczna o przeźroczystym ciele, w którym widać przepływającą czerwoną krew, ponieważ zawiera ona hemoglobinę.

Długość życia: ciężko określić - prawdopodobnie 1-2 lata w zależności od zajmowanego środowiska.

Typ środowiska: Zatoczek rogowy bytuje w rzekach o słabym prądzie wody, w jeziorach, oczkach wodnych, stawach leśnych i nawet w zbiornikach okresowo wysychających, ponieważ ślimak ten jest w stanie przetrwać nawet 5 miesięcy w wysuszonym zbiorniku. Wówczas zagrzebuje się w mule, błocie lub w zaschniętych roślinach, cofa się maksymalnie do swojej muszli i buduje szczelne tymczasowe wieko odgradzające go od świata zewnętrznego. Ponadto ślimak ten jest także odporny na zamarzanie. Znane są przypadki, kiedy zatoczki te, znajdując się w bryłach lodu, po rozmrożeniu odzyskiwały funkcje życiowe i normalnie egzystowały. Zatoczki różowe oraz bardziej skarłowaciałe Zatoczki akwariowe bytują natomiast w warunkach akwariowych.

Wymagane parametry wody: PH 6,5-8,5. Ślimaki te dobrze radzą sobie w wodzie miękkiej z PH niższym niż 7. Zwierzęta te w naturze były spotykane w wodach o PH 6. W wodzie o niższym PH ślimaki mają mniejsze przyrosty muszli. Są bardziej odporne niż inne gatunki ślimaków na niewłaściwe parametry wody.

Temperatura: 16-28°C. Nadają się do zbiorników, w których trwale występuje wysoka tropikalna temperatura wody, jak i do nieogrzewanych akwariów z polskimi gatunkami lub rybami preferującymi zimniejszą wodę, ponieważ mają duże zdolności adaptacyjne. W jeszcze mniejszych wartościach temperatury stają się jednak mniej aktywne.

Zalecany minimalny litraż: bez znaczenia (może to być nawet 5 litrów).

Zachowanie: dosyć aktywny. Nie wychodzi z akwarium i raczej nie niszczy roślin. 

Dieta: głównie detrytus, niezjedzony pokarm akwariowy, gnijące rośliny oraz glony. Odżywiają się głównie gnijącą materią organiczną. W naturze więc zawsze towarzyszą one roślinom wodnym. W zbiornikach naturalnych Zatoczki rogowe odpowiadają za znaczną produkcję detrytusu i jego transformację. Jeżeli nie ma zbyt wiele pożywienia na dnie, ślimak ten potrafi uszkadzać bardzo delikatne rośliny. Ale nie zjada ich wprost, tylko uszkadza liście i nerwy, tak aby te obumarły i opadły na dno. Następnie ślimak wyczekuje aż u liści tych zacznie się proces rozpadu i dopiero wtedy posila się on taką martwą materią. Postępuje tak tylko w razie braku pokarmu. W akwariach nie ma z tym problemu, ponieważ ślimak żywi się glonami oraz opadłymi resztakami pokarmu przeznaczonych dla ryb akwariowych. Można ślimaki te dokarmiać tabletkami rzucanymi na dno, ale wówczas zaczną sie one szybko mnożyć. Ślimak skonsumuje zarówno tabletki mięsne, roślinne jak i te zawierające spirulinę. Młode ślimaki bardziej preferują glony.

Rozmnażanie: bardzo łatwe - są obojnakami. Ślimaki te przy dobrym dostępie pokarmu mnożą się w niewiarygodnie wielkie plagi. Rozmnażają się poprzez zapłodnienie krzyżowe, ale także poprzez samozapłodnienie. Mając nawet jednego ślimaka możliwe jest, że będzie on skałdał jaja pod wodą zazwyczaj na spodniej stronie szerokich liści roślin. W przypadku samozapłodnienia z jaj rodzi się znacznie mniejsza liczba ślimaków – jest to zaledwie kilka procent.

Uwagi: wszelkie krzyżówki i odmiany Zatoczków rogowych określa się w akwarystyce mianem Zatoczka różowego (Planorbaria spp.) lub Zatoczka akwariowego, które przybrały formy bardziej barwne i odporne ale jednocześnie mocno skarłowaciałe. W akwariach zdarza się też gatunek Planorbella duryi, który z kolei bardzo przypomina Zatoczki różowe z tym, że nie ma on tak krępej muszli i nie ma takiej różnorodnej kolorystyki (zazwyczaj są ubarwione jednolicie na beżowo lub brązowo). Pochodzą z USA i zostały zawleczone także do Europy. W zbiornikach akwariowych można czasem spotkać inny gatunek zatoczków - Planorbis planorbis (Zatoczek pospolity), który w naturze dosrasta do 1,5 cm, ale w akwariach również silnie karłowacieje. Ciało jest koloru brązowego lub czarnego, muszla wygląda jak moneta (jest płaska i okrągła) w kolorze beżowym lub przeźroczystym ( w akwariach ma rozmiar zwykle 0,3-1 cm) Gatunek ten również dostaje się przypadkowo do akwariów i jest określany potocznie zaoczkiem akwariowym.

Należy mieć na uwadze, że wszystkie wymienione powyżej gatunki, krzyżówki i odmiany Zatoczków to zazwyczaj niechciane ślimaki w akwariach, które często są przynoszone nieświadomie do zbiornika poprzez rośliny. W przypadku najmniejszych zatoczków jajeczka są na tyle małe, że nie można się ich pozbyć przebierając czy sprawdzając roślinność. Raz zawleczone do akwarium są bardzo ciężkie do usunięcia. W akwariach Zatoczki są czasami hodowane na pokarm dla ryb żywiących się mięczakami (Bocje, Kolcobrzuchy, gatunki morskie).

zatoczek dziki

Zdjęcie: Krzysztof Ciecieręga, Zatoczek rogowy - egzemplarz dziki z odłowu w Polsce.

zatoczek rogowy 56

Zdjęcie: Katarzyna Sienkiewicz

zatoczek 27

Zdjęcie: Bartosz Bródka, Zatoczek (odmiana akwariowa).

Zatoczek 12

Zdjęcie: Bartosz Bródka, Zatoczek (odmiana akwariowa).

Zatoczek rogowy 567

Zdjęcie: Tommy Aquario, Zatoczek - odmiana akwariowa.

zatoczek 19

Zdjęcie: Tommy Aquario, mocno skarłowaciały Zatoczek akwariowy.

Zatoczki pakiety jajowe

Zdjęcie: Krzysztof Ciecieręga, Zatoczek rogowy - pakiety jajowe.

Zgoda na pliki cookie i przetwarzanie danych

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.