Akwarium morskie wymaga odpowiednio przygotowanej słonej wody, która odwzorowuje naturalne warunki. W tym artykule dowiesz się, jak prawidłowo przygotować solankę, aby uniknąć podstawowych błędów i zapewnić optymalne warunki dla morskich organizmów.
Wybór odpowiedniej soli
W sklepach akwarystycznych dostępne są różne rodzaje soli morskiej. Jedne są droższe a inne tańsze, tak jak i jedne z nich mają lepszą jakość od drugich. Warto zrobić rozeznanie w dostępnych na rynku produktach. Z reguły produkty markowe mają lepszą jakość ale i są odpowiednio droższe, choć nie zawsze bywa to stałą regułą. Warto zasięgnąć opinii innych akwarystów. Podczas zakupu soli rafowej panuje ta sama zasada handlowa co w przypadku innych produktów - czym większe opakowanie kupimy tym tańsza będzie sól w przeliczeniu na cenę kilograma.
Przygotowanie wody
Do przygotowania solanki używaj wyłącznie wody osmotycznej (RODI), która jest wolna od zanieczyszczeń i minerałów mogących zaszkodzić organizmom morskim. Jest to woda z filtra odwróconej osmozy. Woda z kranu nie nadaje się do tego celu ze względu na zwiększoną obecność azotanów, fosforanów i niektórych metali jak np. miedzi czy manganu.
Zobacz także:
Artykuł o kranówce w akwarystyce morskiej (kliknij, aby przejść)
Dlatego też wodę do sporządzenia solanki należy sobie wcześniej zakupić w sklepie akwarystycznym lub przygotować z własnego filtra RODI. Optymalna temperatura wody do rozmieszania z solą to 24-26°C. Zbyt zimna woda może spowolnić proces rozpuszczania soli i wpłynąć na jej właściwości fizyczne.
Potrzebne sprzęty
W zależności od tego ile chcemy przygotować solanki to musimy wyposażyć się w odpowiednie naczynie. Do małej podmiany wystarczy butelka po wodzie mineralnej 5 litrów lub wiadro 10-20 l. Do większych podmian przyda się plastikowa beczka 50-80 l. z pokrywą. Dodatkowo grzałka (opcjonalnie, jeśli temperatura wody jest zbyt niska), pompa cyrkulacyjna (potrzebna do wiadra lub beczki - do butelki 5 l. zbędna), waga kuchenna (z precyzyjnością ważenia do jednego grama), wąż do pompowania wody (z dużego wiadra lub beczki), naczynie do odmierzenia litra wody z podziałką na mililitry (może być kuchenne), przyrząd do mierzenia zasolenia.
Zobacz także:
Artykuł o solomierzach (kliknij, aby przejść)
Proces przygotowania
Upewnij się, że naczynia (wiadra, beczki) do sporządzenia solanki są czyste i nie była stosowana w nich żadna chemia - nawet w postaci czyszczenia płynem do mycia naczyń. Opłucz je pod bieżącą wodą aby usunąć kurz. Dokonaj wyboru co do ilości sporządzanej solanki. Jeżeli ma to być 5 litrów - wówczas odmierz naczyniem litrowym dokładnie wodę i napełnij butelkę. Nigdy nie nalewaj wody na tzw. oko. Jeżeli beczka ma 80 l. i nie ma podziałki wyznaczającej ten poziom to należy odmierzyć 80 równych litrowych porcji wody (co będzie niestety pracochłonne) i dopiero wtedy będzie można sobie zaznaczyć własny poziom na beczce (wtedy czynność odmierzania nie będzie konieczna przy następnym sporządzaniu solanki). Dobrze jest na takiej beczce odznaczyć sobie podziałki np. co 5 litrów co ułatwi nam w przyszłości sporządzanie również mniejszych ilości solanki. Tak samo postępujemy wobec wiader. Następnie odmierzamy pożądaną ilość soli. Zazwyczaj jest to 35,5 g soli na jeden litr wody ale należy sprawdzić te wartości na opakowaniu soli.
Sól wsypujemy zawsze do wody (nigdy odwrotnie, bo spowoduje to zmętnienie wody). Do wody sól należy dodawać stopniowo i powoli, unikając tworzenia się grudek, tak aby wsypywała się jak piasek (można wsypywać całą na raz ale ostrożnie, nie spiesząc się - wolnym strumieniem). Następnie do wiadra czy beczki wkładamy cyrkulator lub małą pompę, która z czasem (np. w godzinę lub trzy) rozmiesza dokładnie całą sól. W przypadku używania butelki 5 litrowej wystarczy siła własnych mięśni. Zakręcamy butelkę i energicznie wstrząsamy lekko wodą na boki, co uruchomi proces mieszania. Po kilkudziesięciu zakołysaniach sól będzie rozpuszczona. Należy pamiętać że przygotowaną solankę, jeżeli chcemy wykorzystać później, np. na drugi lub trzeci dzień - należy ją trzymać w zupełnym zamknięciu aby woda nam nie odparowywała. W tym celu butelka powinna być zakręcona zakrętką, wiadro musi mieć szczelną pokrywę tak samo jak beczka. Po całkowitym rozmieszaniu należy wykonać jeszcze pomiar zasolenia. Jeżeli będzie odstępstwo na poziomie 0,5 promila to nie należy się tym zbytnio przejmować. Większe odchyły koryguje się dolewając czystej wody RODI w celu zmniejszenia zasolenia lub dosypując soli i ponownie mieszając w celu zwiększenia zasolenia. Po sporządzeniu solanki niektórzy doświadczeni akwaryści zalecają odstawić ją na minimum 12 godzin w celu ustabilizowania parametrów przed użyciem.
Uwagi końcowe
Przygotowanie solanki do akwarium morskiego to kluczowy proces, który wpływa na zdrowie ryb i koralowców. Stosując się do powyższych kroków, zapewnisz swoim morskim podopiecznym odpowiednie i stabilne podstawowe parametry słonej wody w akwarium. Regularne kontrolowanie parametrów wody i odpowiednia pielęgnacja to klucz do sukcesu w akwarystyce morskiej. Jednocześnie należy być przygotowanym na sytuacje nieoczekiwane, kiedy użycie solanki będzie potrzebne na już (np. toksyny w wodzie po zmieleniu koralowca czy ukwiału przez pompę). Dlatego warto mieć w domu odpowiednio duży zapas soli rafowej oraz dużą beczkę, w której przechowywana będzie gotowa woda RODI na tzw. sytuacje losowe. Z tej wody na bieżąco można przygotowywać wodę do podmian ale beczka ta nigdy nie powinna stać na pusto. Warto również zadbać o odpowiednie przechowywanie soli. Jeżeli zakupiony został duży foliowy worek soli to należy sól z niego przesypać do szczelnego pojemnika z pokrywą aby sól nie łapała wilgoci. Natomiast aby nie ulegała sedymentacji - sól w takim pojemniku należy przemieszać co około 2 tygodnie aby zachowała swoją sypkość. Na koniec uwaga do początkujących akwarystów - do sporządzania solanki nie wolno stosować soli kuchennej ani soli morskiej np. z marketu spożywczego. Są to zupełnie inne sole o całkiem innym składzie. Nawet po sporządzeniu z nich solanki o zasoleniu 35,5 najpewniej i tak wszystkie ryby padną na takiej wodzie (w przypadku soli kamiennej będzie to 100% padniętych zwierząt a morskiej spożywczej 90-100%). Analogicznie do sporządzania solanki nie wolno używać wody kranowej. Więcej o tym w linkach poniżej.
Zobacz także:
Artykuł o podstawowych parametrach wody słonej (kliknij, aby przejść)
Artykuł o metalach ciężkich w słonej wodzie akwariowej (kliknij, aby przejść)
Artykuł o toksynach w akwarium morskim (kliknij, aby przejść)