Zdjęcie: Lawrence Kent, Cyprinodon variegatus.
Nazwa gatunkowa: Cyprinodon variegatus.
Nazwa polska: brak oficjalnej; potocznie w jęz. ang. „sheepshead minnow”
Występowanie geograficzne: atlantyckie i zatokowe wybrzeże USA od Massachusetts po południową Florydę, zachodnia Florida Keys oraz wybrzeże Zatoki Meksykańskiej dalej na zachód aż do południowego Teksasu; liczny także w estuariach rzek w głąb lądu.
Wygląd: samce w szacie godowej przybierają oliwkowozielone do stalowoniebieskich barwy z nieregularnymi jasnymi plamkami, czarną krawędzią płetwy grzbietowej i pomarańczowo-żółtą płetwą ogonową; samice są srebrzysto-szare z rozmytym, ciemniejszym pasem bocznym. Poza okresem godowym u obu płci dominuje srebrzysto-brązowy odcień w rozmaite ciemne plamy, których wzór i natężenie może być rozmaite w zależności od cech genetycznych danej populacji. Dlatego też oddalone od siebie populacje mogą mieć nieco inne ubarwienie i wzory na tułowiu.
Rozmiar: do 7 cm; w akwariach zazwyczaj 4–5 cm.
Długość życia: 2–3 lata.
Typ środowiska: rzeki, jeziora, laguny, kanały, namorzynowe estuaria i słonawe płytkie zatoki; spotykany także w wodzie prawie słodkiej i w tzw. hipersalinie o zasoleniu nawet 60 ‰ – jeden z najbardziej tolerancyjnych gatunków karpieńcowatych względem zasolenia i temperatury.
Wymagane parametry wody: pH 7,2–8,5; woda średnio-twarda lub wysoko-twarda; w akwarium najlepiej słonawa 5–20 ‰, choć ryby aklimatyzują się też w czystej słodkiej lub pełnosłonej - 36 ‰, jednak nie można tych ryb utrzymywać w akwariach morskich, gdyż nie są one w stanie żyć w tak silnym strumieniu wody, jaki panuje w akwariach pełnosłonych. Ich budowa anatomiczna nie jest dostosowana do silnego strumienia wody.
Temperatura: 18–30 °C, optymalnie 22–26 °C; wytrzymuje krótkotrwale zarówno chłód na poziomie 10 °C, jak i wodę o temp.35 °C w trakcie upałów przy niskim natlenieniu.
Zalecany minimalny litraż: 60 l dla pary lub trio 1 ♂ + 2 ♀; dla 8–10 osobników 150 l.
Wystrój zbiornika: piaszczyste lub drobno-żwirowe podłoże, kilka płaskich kamieni i muszli; można zastosować morskie makroglony, Konieczna odkryta przestrzeń silnie naświetlana do swobodnego pływania i lekki ruch wody. Gatunek dobrze skacze – zbiornik musi być przykryty.
Zachowanie: żywiołowe, stadne ryby środkowej strefy; samce w okresie tarła bronią niewielkich skrawków dna i wykonują gwałtowne „wyrzuty” ku powierzchni przed samicami. Agresja umiarkowana, maleje w grupie i przy obfitym karmieniu.
Dieta: drobne skorupiaki bentosowe, larwy komarów, zooplankton; w akwarium przyjmują mrożone rozwielitkę, solowca, drobne lasonogi, szklarkę oraz wysokobiałkowe granulaty i płatki – dieta powinna być różnorodna, z małą domieszką pokarmów roślinnych (spirulina).
Dymorfizm płciowy: samce większe, bardziej kontrastowe, z wydłużonymi promieniami płetw nieparzystych; samice krąglejsze w partii brzusznej, subtelniejsze ubarwienie.
Rozmnażanie: w akwarium łatwe; samiec oczyszcza płaski kamień lub skorupę małża, na który samica składa lepką ikrę partiami (20–80 ziaren dziennie przez kilka dni). Inkubacja 4–6 dni (24 °C); larwy od razu pływają swobodnie i przyjmują mikroplankton, po 3 dniach można karmić wylęgiem solowca.
Uwagi: jest to najpowszechniejszy i najpopularniejszy północnoamerykański cyprinodon. Dzięki skrajnej tolerancji na zasolenie i temperaturę jest doskonałym gatunkiem „treningowym” dla akwarystów słonawowodnych. Dzięki dużej odporności i łatwemu rozmnożeniu bywa wykorzystywany w badaniach toksykologicznych i projektach restytucyjnych innych, zagrożonych pupfishów.