Zdjęcie: Valerio Urbani, Aphaniops hormuzensis - Aphaniops teimorii).
Nazwa gatunkowa: Aphaniops hormuzensis. Aphaniops teimorii jest uznawany za synonim Aphaniops hormuzensis.
Nazwa polska: brak ustalonej nazwy polskiej.
Występowanie geograficzne: południowy Iran – wody przybrzeżne oraz słonawowodne ujścia rzek i rozlewiska w rejonie Cieśniny Ormuz, w tym prowincji Hormozgan. Gatunek endemiczny.
Wygląd: ciało smukłe, ubarwienie srebrzysto-perłowe z połyskiem. Na bokach ciała występują nieregularne ciemne plamki układające się w pionowe prążki oraz drobne niebieskawe połyskujące refleksy. Płetwy przezroczyste z delikatnym cętkowaniem – u samców w okresie tarłowym zyskują intensywniejsze zabarwienie i wtedy pionowe pręgi są dobrze widoczne.
Rozmiar: dorosłe osobniki osiągają do około 4–5 cm długości całkowitej (samce nieco większe od samic).
Długość życia: do około 2–3 lat w optymalnych warunkach akwariowych.
Typ środowiska: płytkie, ciepłe i słonawowodne zbiorniki – małe laguny, kanały, rozlewiska, estuaria oraz okolice źródeł i ujść rzek wpadających do Zatoki Perskiej. Dno często piaszczysto-muliste, ubogie w roślinność, ale z obecnością glonów nitkowatych i nagromadzeń detrytusu.
Wymagane parametry wody: pH 7,5–8,5, woda średnio twarda do bardzo twardej (GH 15–30), lekko zasolona – można dodawać sól niejodowaną w proporcji ok. 1–3 g/l. Toleruje wahania parametrów wody, lecz najlepiej czuje się w warunkach zbliżonych do naturalnych.
Temperatura: 24–30°C; gatunek dobrze znosi wysokie temperatury, jest wytrzymały na sezonowe wahania termiczne.
Zalecany minimalny litraż: 40 l dla jednego haremu(1 samiec + 2–3 samice) w zbiorniku jednogatunkowym lub biotopowym. W większych akwariach (od 80 l) możliwe trzymanie dwóch haremów.
Zachowanie: ryba spokojna, choć samce bywają terytorialne i mogą się przeganiać – szczególnie w czasie tarła. Można je trzymać z innymi drobnymi rybami tolerującymi zasolenie wody, ale najlepiej prezentują się w zbiornikach jednogatunkowych lub zbliżonych biotopowo. Ryby dość aktywne, pływają w środkowej i przydennej partii wody.
Dieta: wszystkożerna – w naturze zjada drobne bezkręgowce, larwy owadów, glony i detrytus. W akwarium chętnie przyjmuje pokarm żywy i mrożony (rozwielitka, solowiec, larwy komarów), jak również dobrej jakości pokarm suchy i roślinny. Zaleca się urozmaiconą dietę.
Dymorfizm płciowy: samce większe, o jaskrawiej ubarwionych płetwach i mocniejszym połysku. U samic ciało bardziej zaokrąglone, kolory mniej intensywne. Samce w okresie godowym prezentują barwy kontrastowe i bardziej rozwinięte płetwy.
Rozmnażanie: ryby rozradzają się sezonowo – tarło zachodzi w wodzie o podwyższonej temperaturze. Samiec wabi samicę na swoje terytorium, gdzie dochodzi do składania ikry – najczęściej wśród substratu (np. mech, korzeń, gąbka filtracyjna). Ikra jest składana pojedynczo lub w małych grupkach. Inkubacja trwa 7–10 dni, zależnie od temperatury. Rodzice nie opiekują się potomstwem i mogą zjadać ikrę – wskazane jest odseparowanie dorosłych po tarle. Młode są bardzo drobne, karmienie rozpoczyna się od pierwotniaków, następnie mikro-nicieni i artemii.
Uwagi: Aphanius dispar jest najpowszechniej występującym taksonem rodzaju Aphanius i od dawna był traktowany jako grupa gatunkowa, a nie jako pojedynczy gatunek. Nnajnowsze badania naukowe wskazały, że A. dispar obejmował wczeniśniej również inne bliźniacze gatunki, które rózniły się nieco ubarwieniem. Obecnie przyjmuje się, że A. dispar występuje jedynie w dorzeczach Morza Czerwonego, natomiast wszystkie inne populacje, które dotąd były oznaczane jako A. dispar, w rzeczywistości reprezentują odrębne gatunki. Zdefiniowano cztery główne gałęzie ewolucyjne (klady) według obszarów geograficznych, w których występują dane gatunki rodzaju Aphanius. Najstarszy to „klad Morza Czerwonego”, obejmujący A. dispar. Drugi klad to „Klad Morza Martwego”, który jest reprezentowany przez A. richardsoni i jest grupą siostrzaną wobec trzeciego kladu - „kladu Hormuzgan” (południowy Iran, zawierający A. hormuzensis sp. oraz A. ginaonis (Holly, 1929)). Czwarty klad to „klad Zatoki Perskiej i Zatoki Omańskiej” obejmujący A. stoliczkanus.