Skarłowacenie

Symulacja graficzna porównująca osobnika o prawidłowym rozmiarze (u góry) ze skarłowaciałym (u dołu).

Skarłowacenie to częsta przypadłość występująca u ryb trzymanych w zbyt małych zbiornikach. Istnieją co prawda pewne przypadki karłowacenia spowodowanego innymi czynnikami, jak choroby pasożytnicze, bakteryjne czy wirusowe - jednak te patogeny w kontekście wzrostu ryb są raczej rzadkością w akwariach.

Skarłowaciałość jak już wspomniano dotyka najczęściej ryb żyjących w zbyt małych zbiornikach. Widać to szczególnie na przykładzie gatunków ryb morskich, które  w naturze egzystują w bardzo dużych litrażach i w akwariach są skłonne do karłowacenia. Para błazenków Amphiprion ocellaris trzymana w małej 30 litrowej kostce nigdy nie osiągnie swoich typowych rozmiarów. O ile w naturze ich docelowy rozmiar to około 11 cm a w dużych akwariach ok. 9-10 cm, o tyle w takim nanoakwarium rybki mogą nie przekroczyć 6 cm. W trakcie rozwoju ryb w takim małym litrażu natura włącza pewien mechanizm, który powoduje zahamowanie wzrostu poprzez zaprzestanie wydzielania się hormonów wzrostu. Karmienie jak i parametry wody mogą być przy tym całkowicie optymalne a i tak nie będą mieć wpływu na dalszy wzrost. W efekcie taka rybka zatrzymuje całkowicie swój wzrost i staje się bardziej krępa oraz nabrzmiała. Oczywiście wielu akwarystów trzyma błazenki w nanoakwariach i nie jest to zupełnie niekorzystne dopóki rybki te są małych rozmiarów (np. 4-5 cm wielkości). Wraz ze wzrostem ryb należy jednak przenieść je do większego zbiornika. Nie należy przy tym zbyt długo zwlekać bo ryba, która ulegnie procesowi skarłowacenia nigdy już niestety nie podrośnie, nawet gdy będzie przeniesiona do kilkanaście razy większego litrażu. Proces karłowacenia w tym wypadku jest nieodwracalny. Ciekawostką jest tu jednak fakt, że skarłowaciałe ryby potrafią żyć równie długo jak ryby, które osiągnęły swoje docelowe rozmiary.

Amphiprion ocellaris 39

Popularny błazenek (Amphiprion ocellaris) - najczęściej karłowaciejąca rybka w nanoakwariach morskich.

Aby nie doprowadzać do trzymania ryb w zbyt małych zbiornikach warto kierować się prostą zasadą, która mówi o tym, że dla ryb nieterytorialnych, agresywnych i niezbyt dynamicznych w poruszaniu można przyjąć prosty przelicznik według którego minimalną długość akwarium dla danego gatunku określa się poprzez pomnożenie docelowego rozmiaru dorosłej ryby przez 10. W przypadku błazenków dorastających do 11 cm według wyliczenia 11cm x 10 otrzymujemy minimalną długość akwarium o wartości 110 cm. Oczywiście akwarium powinno być w tym przypadku "foremne" lub standardowe. Nie zalicamy do takich tzw. szkieł jamników czy akwariów o obniżonej wysokości. To daje nam pewność, że rybka w takim zbiorniku nam nie skarłowacieje. Być może nie osiągnie docelowego rozmiaru ale znacznie sie do niego zbliży.:

Karłowacenie również w mniejszym stopniu dotyczy gatunków ryb słodkowodnych. Widać to bardzo wyraźnie na przykładzie ryb pielęgnicowatych: skalarów, dyskowców, pielęgnic amerykańskich a nawet popularnych mieczyków. Stosunkowo na skarłowacenie najbardziej odporne są tzw. mikrorybki, które osiągają bardzo małe rozmiary jak bystrzyki Amandy, danio perłowe czy nawet gupiki Endlera itp. Nie mając miejsca w mieszkaniu na średni lub duży zbiornik warto zainteresować się najmniejszymi gatunkami, dla których 30 l. będzie litrażem właściwym.

Zobacz także:

Film o litrażach akwariowych (kliknij, aby przejść)

Tekst: "Pazur" Kowalski

Zgoda na pliki cookie i przetwarzanie danych

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.