katastrofa zatrucie odry 1

RELACJA

Informacja z dnia 13.08.2022

Pod koniec lipca 2022 roku doszło do prawdopodobnego skażenia wody w Odrze w jej środkowym i dolnym odcinku. Problem dotyczy odcinka od miasta Oława w województwie dolnośląskim aż do samego ujścia. Trudno obecnie ustalić dokładną datę początku katastrofy. Wiadomo, że już od kilkunastu dni były pojedyncze sygnały o obecności śniętych ryb w rzece.

W sprawę mocno zaangażował się rząd polski, powołując do usuwania martwych ryb z rzeki m.in. wojska obrony terytorialnej. Rozstawiono specjalne zapory pontonowe służące do wyłapywania martwych ryb. Jednocześnie zostały wydelegowane służby do przeprowadzenia śledztwa.

katastrofa zatrucie odry 5

Bariera pontonowa

Rozpoczęto także czynności związane z dokładnym badaniem wody w wielu odcinkach rzeki. W Warszawie powołano sztab kryzysowy, który ma zająć się usuwaniem skutków katastrofy. Na miejsce udał się m.in. premier Mateusz Morawiecki. Jednocześnie władze wyznaczyły wysoką nagrodę pieniężną w wysokości jednego miliona złotych za informacje, które przyczynią się do znalezienia sprawcy lub sprawców. Wstępne badania nie wykazały obecności rtęci w wodzie. Jednak prawdopodobnie jest to jednak skażenie chemiczne. Trwają czynności polegające na sprawdzaniu zakładów, fabryk, oczyszczalni ścieków i innych obiektów, które są zlokalizowane przy rzece i mogły ewentualnie dokonać zrzutu ścieków lub innych substancji, mogących doprowadzić do skażenia wody. Władze administracyjne wydały całkowity zakaz wchodzenia do Odry, uprawiania sportów wodnych i pojenia zwierząt. W sprawę zaangażowała się również strona niemiecka, która także wydzieliła siły do likwidacji skutków zatrucia rzeki. Ilość martwych ryb liczona jest już w setkach ton. Zbierane są również wielkie ryby - kilkudziesięcio-centymetrowe szczupaki czy ponad metrowe sumy, które na zanieczyszczenia wody są znacznie bardziej odporne niż mniejsze gatunki ryb. Jest to jedna z największych katastrof ekologicznych w Polsce. Ocenia się, że naprawa negatywnych skutków oraz ponowne zarybienia, mające na celu odtworzenie stanu pogłowia ryb przed katastrofą może potrwać nawet do 30 lat a przecież raczej nie będzie planowanego - systemowego odtwarzania obecności innych zwierząt wodnych, jak płazów, mięczaków, skorupiaków, zooplantonu, owadów wodnych itp. Zatem przyszłość rzeki pod kątem życia biologicznego rysuje się w czarnych barwach.

katastrofa zatrucie odry 3

Żródło zdjęć: PAP R, zasób publiczny.

Aktualizacja z dnia 14.08.2022

Wyniki badań wstępnych wody z Odry wykluczyły skażenie rtęcią i innymi metalami ciężkimi, jednak nadal trwają badania toksykologiczne. Wykryto jednak wysokie zasolenie, które jest charakterystyczne zawsze podczas wielkich suszy. Woda paruje tylko w postaci czystego H2O, natomiast związki mineralne wtedy zostają w rzece i bardziej się koncentrują co powoduje wzrost zasolenia wody. W połączeniu z wysokimi temperaturami w ciągu ostatnich kilku dni (temperatura przekraczała w dzień 34°C) i w związku z tym znacznym spadkiem obecności tlenu w wodzie mogło to stworzyć niebezpieczne warunki dla życia zwierząt wodnych. Tezę tą potwierdzą jednak dopiero badania martwych ryb.

 

Aktualizacja z dnia 17.08.2022

Wielokrotne badania próbek wody z różnych odcinków rzeki całkowicie wykluczyły skażenie rtęcią oraz mezytylenem. Tezę o zatruciu tymi substancjami próbowała nagłośnić opozycja w celu zbicia kapitału politycznego. Jednak nie potwierdziły niej ani badania polskie ani niemieckie.

 

Aktualizacja z dnia 18.08.2022

Badania polskiej strony jak i niemieckiej wskazały obecność w próbkach wody z Odry tzw. złotych alg - inwazyjnego gatunku Prymnesium parvum. Gatunek tych glonów nie występował wcześniej na terenie Polski. Są to glony toksyczne, które są zdolne wytwarzać truciznę, która może zabijać organizmy wodne - jak ryby, małże, ślimaki, raki itp. Złote algi są w stanie produkować toksynę tylko podczas wytworzenia się specyficznych warunków jak np. w środowisku wodnym o wysokim zasoleniu, wysokiej temperaturze wody, odpowiednim natężeniu światła (co ma miejsce w płytkiej wodzie np. podczas suszy). Jednocześnie eksperci uważają, że wysokie zasolenie Odry jest spotęgowane dodatkowo zrzutem przemysłowym i komunalnym (także wstępnie oczyszczonej wody z oczyszczalni). Takie zrzuty byłby nie groźne przy większych ilościach płynącej wody w Odrze.

 

Aktualizacja z dnia 22.08.2022

Zdjęcia wykonane przez satelity potwierdziły wizualnie masowy zakwit złotych alg w rzece Odrze (w środkowym i dolnym odcinku). Zatem całkowicie została obalona teza opozycji z PO o skażeniu wód metalami ciężkimi. Jednocześnie w Odrze zaistniało zjawisko polegające na olbrzymim deficycie tlenowym. Złote algi skonsumowały większość tlenu w wodzie. Rząd odgórnie zorganizował punktowo miejsca mechanicznego natleniania wody przez straż pożarną za pomocą pomp. Jednocześnie trwające kontrole spustów ściekowych, znacznie nasilone w ostatnich dniach wykazały, że od 2021 roku w polskich rzekach skontrolowano ponad 17 tysięcy takich punktów, z czego 1,4 tysiąca nie posiadało aktualnych pozwoleń.


Prawdopodobnie katastrofa ekologiczna na Odrze będzie mieć paradoksalnie pozytywny wpływ na zarządzanie, kontrolę, wykrywalność i system karania tzw. trucicieli, zrzucających ścieki przemysłowe i komunalne do polskich rzek, ponieważ władze zapowiedziały wzmożony system kontroli wód polskich oraz zmiany prawne.

Zgoda na pliki cookie i przetwarzanie danych

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.