Limulus polyphemus 3

Skrzypłocz to tzw. żywa skamielina, czyli organizm, który przez wiele milionów lat przetrwał do obecnych czasów w niemal nie zmienionej formie. Zwierzęta te można zaliczyć do morskich dziwolągów. Ich wygląd w pierwszej chwili przynosi na myśl przypuszczenie, że zwierz ten jest krabem, który chroni się pancerzem, przypominającym skorupę żółwia.

Charakterystyczną cechą jest także nieco kolczasty ogon – stąd w Polsce funkcjonuje także ich inna nazwa – mieczogony. Ponadto z tyłu pancerza dają się zauważyć kolce, które przypominają zęby. Skrzypłocz składa się z dwóch głównych części – głowotułowia (część przednia) i odwłoka (część tylna), które pokrywa okrągły pancerz. Po za tym posiadają one dziewięcioro oczów i znakomicie widzą w ciemności. Oczy tych zwierząt to prawdziwy majstersztyk natury, ponieważ mają one wielosoczewkową budowę. Natomiast wszystkich odnóży jest 13 par. Zakończone są one szczypcami.

Pierwszego opisu naukowego tego gatunku dokonał Karol Linneusz w roku 1758. Badacz był bardzo zdziwiony tym zwierzęciem i nie mógł go przypasować do żadnej innej współcześnie żyjącej istoty. Dziś wiemy już, że gatunek ten jest dużo starszy niż dinozaury, ponieważ jego korzenie ewolucyjne sięgają ponad 400 milionów lat wstecz. Skrzypłocz Limulus polyphemus dorasta do około 60 cm długości i osiąga około 4,5 kg masy. Zwierzę to zalicza się do staroraków i nie ma z krabami nic wspólnego. Jego krew jest niebieska i posiada silne właściwości antybakteryjne. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Japonii są specjalne miejsca, w których trzyma się te skrzypłocze w celu pobierania ich krwi na potrzeby przemysłu chemicznego czy farmaceutycznego. Osobniki te są na tyle cenne, że krew ich pobiera się podobnie jak u ludzi, tak aby nie uczynić im żadnej krzywdy i umożliwić pełną regenerację w celu kolejnych pobrań.

Limulus polyphemus 2

Limulus polyphemus, dwa egzemplarze w wrocławskim zoo

Skrzypłocze żyją w Północnym Atlantyku oraz Północnym Pacyfiku, głównie u wybrzeży USA i Kanady. Wiosną zbierają się w duże grupy i migrują wspólnie do płytkich wód przybrzeżnych gdzie odbywają grupowy rozród, skłądając tam jaja. Są to organizmy mięsożerne – żywią się różnymi pierścienicami, wieloszczetami oraz mięczakami bez muszlowymi. W środowisku naturalnym niestety stale zmniejsza się ich liczebność, powodem jest działalność człowieka. Rodzaj Limulus (skrzypłocz) jest reprezentowany tylko przez jeden gatunek. Natomiast opisanych jest obecnie 6 gatunków – 5 z nich to skamieniałości, które już wymarły. W 2014 roku również polscy badacze odkryli wymarły gatunek skrzypłocza, który został opisany jako szósty. Są to Adrian Kin i Błażej Błażejowski z instytutu paleobiologii Polskiej Akademii Nauk. Gatunek otrzymał nazwę Limulus darwini i został odkryty na terenie Polski.

Kliknij, aby zobaczyć ten artykuł w formie filmu

Tekst i zdjęcia: Tommy Aquario.

Zgoda na pliki cookie i przetwarzanie danych

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.