traszki 490

Traszki to płazy ogoniaste (Caudata), których nie należy mylić z jaszczurkami zaliczanymi do gadów. Uproszczając - traszki są związane bardziej ze środowiskiem wodnym, natomiast jaszczurki ze środowiskiem lądowym. U jednych skóra jest przystosowana do życia w wodzie u drugich natomiast do życia na lądzie. Jednak traszki akwariowe nie są typowymi zwierzętami wodnymi. Co prawda wylegają się w wodzie i żyją w niej przez pierwsze kilka miesięcy lecz później opuszczają to otoczenie i następnie żyją przez 2-4 lata na lądzie w wilgotnym środowisku. Do wody powracają ponownie na okres rozrodu. Mimo tego traszki można trzymać jednak znacznie dłużej w wodzie (nawet przez kolejne kilka lat) zapewniając tym zwierzętom tylko niewielki skrawek lądu.

W Polsce występują 4 gatunki traszek - traszka górska (Mesotriton alpestris), traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), traszka karpacka (Lissotriton montandoni) oraz traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris). Nie będziemy się o nich tutaj rozpisywać, ponieważ wszystkie są pod ochroną i nie można ich trzymać w akwariach czy terrariach. Natomiast na rynku dostępnych jest kilkanaście gatunków traszek akwariowych nadających się do domowej hodowli. Pochodzą one z zagranicznego odłowu (z Azji Południowo-wschodniej - zwłaszcza Chiny i Japonia) lub z krajowych hodowli. Nas najbardziej interesują tutaj gatunki typowo akwarystyczne (nie terraryjne), których jest kilka. Są to gatunki z rodzaju Cynops i Hypselotriton, które przynależą do grupy tzw. traszek ognistobrzuchych. Gatunki te są różnie ubarwione - przeważnie na czarno, szaro lub brązowo. Niektóre gatunki posiadają dodatkowo plamki, kropki lub pasy. Ich wspólnym mianownikiem jest jaskrawo ubarwiona część brzuszna - na żółto, pomarańczowo lub czerwono. Aktualnie z gatunków akwariowych można wyróżnić:

Hypselotriton orientalis (traszka chińska) jest najpopularniejszą wśród traszek akwariowych. Dorasta do 6-10 cm (samce 6-7 cm, samice 8-10 cm). Zasiedla dorzeczę dolnego odcinka rzeki Jangcy w Chinach. Grzbiet ciała u nich jest brązowy, czarny lub szary.

Cynops orientalis 1

Zdjęcie: H.W., Cynops orientalis.

Hypselotriton cyanurus - dorasta do 7-10 cm (samce 7-8,5 cm, samice 9-10 cm). Kolorystyka jest podobna jak u traszki chińskiej. Jednak w okolicy oczu występuje pomarańczowa plama. Dodatkowo przez środek grzbietu przebiega zauważalne wyżłobienie. W okresie rozrodczym pojawia się u samców błękitny pas na ogonie (nazywany lusterkiem).

Cynops ensicauda (traszka riukiańska) osiąga w optymalnych warunkach do 18 centymetrów (samice), jednak zwykle 12-15 cm. Samice posiadają wydłużony ogon. Gatunek pochodzi z japońskich Wysp Riukiu (Południowa Japonia). Są to traszki ciepłolubne o rozmaitym ubarwieniu. Na grzbiecie w zależności od odmiany mogą występować białe, złote lub jasno zielonkawe cętki lub plamy, których ilość i wielkość jest odmienna u różnych osobników. W czasie rozrodu samce posiadają refleksy na ogonie w kolorze biało-błękitnym.

Cynops pyrrhogaster (traszka japońska) osiąga do 15 cm wielkości i pochodzi ze środkowej Japonii. Tu również samice są nieco większe. Na skórze, która z wierzchu jest brązowawa dają się zauważyć brodawki. Na grzbiecie występuje wyżłobienie a ogon ma spiczaste zakończenie. W okresie rozrodu samce posiadają smugę na ogonie oraz niebieskie plamy na grzbiecie i na głowie. Poszczególne odmiany mogą się nieco różnić od siebie.

W naturze traszki z Chin i Japonii zamieszkują niewielkie zbiorniki wodne, zwykle osłonięte lasem (stawy, bajorka, strumyki o wolnym przepływie, rowy, sadzawki a nawet kałuże i tereny bagniste. Zbiorniki te muszą być położone przy terenach o znacznej wilgotności. Temperatura w tych zbiornikach nie osiąga zbyt dużych wartości. W akwariach do hodowli wyżej wspomnianych gatunków wystarczy zakres 18-22°C. Okresowo traszki te są w stanie znieść również i wyższe temperatury np. w trakcie upałów podczas domowej hodowli (nawet 26-27°C). Jednak wówczas zaleca się wyłączenie oświetlenia. Natomiast niższe temperatury są tolerowane bez większej szkody a wręcz nawet wymagane są do stymulacji pory rozrodczej (14-18°C).

Minimalny zbiornik do hodowli powinien mieć wymiary podstawy odpowiadające powierzchni 60x30 cm. Jest to standardowe akwarium o pojemności 54 lub 63 l. W takim zbiorniku można trzymać harem w układzie 1 samiec i 3 samice. W akwarium o powierzchni dna 80x40 cm można się już pokusić o utrzymywanie niewielkiego stada w ilości 5-6 sztuk. Ważne jest to, aby w zbiorniku znajdował się tylko jeden wybrany gatunek, ponieważ nie można łączyć różnych gatunków tych zwierząt ze sobą. Ponadto akwarium powinno być szczelnie nakryte. Jako dekorację można wykorzystać kamienie i korzenie. Ich wierzchołki powinny tworzyć wysepki o suchym lądzie. Wskazane jest posadzenie bardziej odpornych roślin jak - anubiasy, nurzańce, kryptokoryny, moczarki, hygrophile, mikrozoria, mech zdrojek. Światło może być o natężeniu średnim lub słabym. Filtr powinien delikatnie pracować - wskazane jest zastosowanie deszczownicy, ponieważ ruch wody powinien być słabo wyczuwalny. Na dno najlepiej zastosować gruby zaokrąglony żwir 3-4 mm. Piasek jest odradzany ze względu na możliwość połykania go przez te zwierzęta. W miejscu karmienia dobrze jest zastosować duży płaski kamień i na nim serwować pokarm. W akwariach traszki karmi się pod wodą, pomimo że są w stanie posilić się pokarmem na lądzie. Podajemy tylko pokarmy mięsne - kryl, lasonogi, solowca (przepłukanego), kiełża, larwy komara, ochotkę, dafnie, wodzień, wazonkowca, rureczniki, larwy mącznika i narybek. Najchętniej spożywane są pokarmy żywe, następnie mrożone i na końcu suche granulaty, do których traszki należy przyzwyczajać (niektóre egzemplarze nie będą spożywać suchych pokarmów).

Rozróżnienie płci jest raczej łatwe. Samce traszek akwariowych są zwykle mniejsze i szczuplejsze od masywniejszych samic, które mają dodatkowo dłuższe ogony. Samce w okresie godowym posiadają grubszą i większą kloakę. W tym czasie często nabierają również lustrzanych efektów barwowych na ogonie (lusterko). Sygnałem do rozrodu jest tzw. zasymulowanie okresu wiosennego, polegającego na stopniowym obniżeniu temperatury do około 14-16°C. Można to osiągnąć poprzez odłowienie traszek do osobnego zbiornika, który będzie umiejscowiony w zimniejszym pomieszczeniu - np. w piwnicy. Zwierzęta można przetrzymać w takiej temperaturze przez okres ok. 6 tygodni. W naturze traszki rozmnażają się właśnie wiosną, gdy temperatura stopniowo zaczyna się podnosić. Gdy podbijemy ją w okolice 17-18°C wówczas traszki przystąpią do okresu godowego. Samce prezentują wtedy tańce godowe poprzez ruchy ogonem przed samicami. Zainteresowana aktem samica podejmuje zaproszenie samca. Zapłodnienie odbywa się poprzez złożenie przez samca spermatoforu (pakietu z plemnikami), który samica zaciąga swoją kloaką. Po około 10 dniach samica składa jaja (skrzek), który jest umieszczany wśród roślin. Czasami przy pierwszym rozrodzie samicy może nie dojść do całkowitego zapłodnienia jajeczek. Wówczas większość skrzeku bieleje i obumiera. Jest to normalna sytuacja spowodowana nie dostatecznym doświadczeniem w rozrodzie. Po złożeniu skrzeku należy odłowić dorosłe osobniki lub przenieść skrzek do innego zbiornika, ponieważ traszki na pewno go zjedzą. Po kolejnych trzech tygodniach wylęgają się larwy, które w odróżnieniu od skrzeku nie są wyjadane przez dorosłe osobniki. Kanibalizm natomiast występuje u samych larw, ponieważ od samego początku rosną one nie równo. Na początku mają ok. 7 mm długości. Przyczepiają się do roślin. Często leżą bokiem na dnie, wyglądając na nieżywe. Jest to zapewne jeden z czynników ich kamuflażu. Na tym etapie zwierzęta nie mają jeszcze rozwiniętego narządu wzroku. Uciekają dopiero wówczas gdy zareagują na dotyk. Początkowo młodych nie należy karmić. Korzystają one z zasobów woreczka żółciowego. Sztuczne karmienie wprowadzamy gdy pojawi się przednia para kończyn. Początkowo skarmiać najlepiej żywym wylęgiem solowca. Wraz ze wzrostem młodych należy wprowadzać większy pokarm żywy. Po upływie kolejnych 3 miesięcy przy wielkości 2,5-4 cm nadchodzi metamorfoza. Jest to moment newralgiczny u tych zwierząt. Traszki wówczas wychodzą na ląd i nie przyjmują pokarmu nawet przez dwa tygodnie. Zanika u nich płetwa grzbietowa oraz skrzela. W tym czasie traszki mogą się utopić nawet w bardzo płytkiej wodzie, stąd starają się jej unikać. Po wyjściu na suchy ląd należy umieścić je w terrarium lub specjalnym suchym pojemniku plastikowym z pokrywą o pojemności minimum 20 l. wyścielonego np. korą, kamieniami, kawałkami drewna, a nawet papierowymi ręcznikami, które należy co pewien czas delikatnie zraszać. W środku powinna być dosyć duża wilgotność. W takim środowisku traszki chińskie powinny przebywać minimum 2 lata, natomiast pozostałe wymienione gatunki 12-18 miesięcy. Po tym czasie należy ponownie umieścić je w wodzie. W trakcie lądowego trybu życia należy skarmiać je żywą ochotką, larwami owadów, wazonkowcem, doniczkowcem, skoczogonkami, muszkami owocowymi, rybikami itp. Traszki polują na żywy pokarm za pomocą lepkiego języka.

Zwierzęta te można trzymać w akwariach również z rybami o odpowiedniej wielkości, nadającymi się do akwariów nie ogrzewanych. Są to np. brzanki różowe, kardynałki, danio pręgowane, danio malabarskie. Przy hodowli traszek należy bezwzględnie stosować cykliczne podmiany wody. Traszki można przyzwyczaić do karmienia z ręki, jednak nie można ich przyzwyczaić do dotyku czy głaskania. Jakiekolwiek próby tego typu zawsze zakończą się ucieczką i stresem tych zwierząt. Ogólnie są one uważane raczej za zwierzęta łagodne. Samce raczej nie walczą ze sobą a do gryzienia między nim dochodzi niezwykle rzadko. Zwierzę ta te mogą stanowić ciekawa alternatywę dla akwarystów. 

Tekst: Ryszard Stękała.
Zgoda na pliki cookie i przetwarzanie danych

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.