Heteroconger hassi.

Nazwa gatunkowa: Heteroconger hassi.

Nazwa polska: węgorz ogrodowy. Polska nazwa – "węgorz" wzięła się od tego, że ryba ta z wyglądu bardzo przypomina naszego rodzimego węgorza. Natomiast określenie "ogrodowy" związane jest z tym, że w naturze zgrupowania tych ryb wyglądają jak źdźbła trawy w ogrodzie, które ruszają się na wietrze.

Występowanie geograficzne: Indo-Pacyfik. Gatunek występuje dosyć powszechnie, spotkać go można m.in. w Morzu Czerwonym, wzdłuż wschodniego wybrzeża Afryki (Somalia, Kenia, Tanzania, Madagaskar), na wodach Indii, w Zachodniej i Północnej Australii, Indonezji, Nowej Kaledonii aż po Mikronezję na Pacyfiku.

Wygląd: ciało wężowate, długie, głowa mała, płetwa grzbietowa bardzo długa i niemal nie widoczna (przezroczysta). Ubarwienie jasne (jasno-szare) w liczne drobne ciemne cętki oraz kilka większych dużych czarnych plam.

Rozmiar: w naturze do 40-45 cm.

Długość życia: brak danych.

Typ środowiska: siedliska o podłożu piaszczystym, w tym miejsca piaszczyste z luźnym porostem tzw. trawy morskiej.

Wymagane parametry wody: KH 7-12, pH 8.0-8.4, zasolenie ok. 33-36‰.

Temperatura: zalecana 24-28°C.

Zalecany minimalny litraż: trudno jednoznacznie go wskazać, gdyż ważniejsza jest powierzchnia dna i wysokość akwarium. Optymalnie - minimalna grubość podłoża powinna wynosić 20 cm plus wysokość słupa wody min. ok. 30 cm - co wskazuje na minimalną wysokość zbiornika ok. 50 cm. Ponadto akwarium dla kilku osobników (ryby trzyma się w grupie) powinno mieć minimalną szerokość 50 cm i długość 150 cm - co orientacyjnie wskazuje na litraż ok. 375 l. 

Zachowanie: gatunek ten żyje w grupach, tworzących kolonie na dnie. Są to ryby płochliwe, nie nadające się dla akwarystów, którzy posiadają małe dzieci. Za towarzystwo w zbiorniku morskim nadają się dla nich jedynie małe ślimaki, krewetki, koniki morskie i iglicznie - zatem zbiornik powinien mieć charakter specjalistyczny. Rybki te mają bardzo spokojny temperament i uważnie obserwują otoczenie, nie tolerują ryb pływających tuż nad swoimi jamami. Gdy nie czują się bezpiecznie w zbiorniku mogą wpadać w panikę. Jednak zwykle w razie zagrożenia błyskawicznie chowają się do swoich norek. Są to ryby stadne, które mieszkają w koloniach składających się zazwyczaj z kilkudzięsięciu osobników. W naturze występują całe zgrupowania liczące nawet kilkadziesiąt czy kilkaset kolonii, położonych niedaleko od siebie. Dlatego do akwariów nie powinno się kupować pojedynczej sztuki, a co najmniej 5 osobników (lepiej jeszcze więcej adekwatnie do powierzchni zbiornika). Niektórzy akwaryści donoszą, że można trzymać ryby z rodzaju Gorgasia / Heteroconger także z mandarynem wspaniałym.

Miejsce dla tych ryb powinno być pozbawione skałek i koralowców. Warstwa podłoża musi być dosyć gruba. Dla kilkunasto centymetrowych rybek wystarczy 10 cm, natomiast u dorosłych osobników powinno to być nawet 16-20 cm, ponieważ rybki te budują dla siebie tunele mieszkalne w piasku, w których stale przebywają wystawiając jedynie głowę wraz z długim odcinkiem szyi. Piasek może być przemieszany ze żwirem w stosunku 8 części piasku do 2 części żwiru lub 9 części piasku do 1 części żwiru. Budowa jam jest bardzo ważną kwestią. Dlatego najlepiej - tuż po wprowadzeniu tych ryb do akwarium pozostawić zbiornik na pewien czas w spokoju, aby ryby mogły sobie wybudować w spokoju jamy mieszkalne. W tym czasie nie należy grzebać w zbiorniku, przestawiać aranżacji czyścić szyb czy sprzętu w akwarium. Ponadto podczas tworzenia tych domków należy falowniki obciągnąć pończochą, ponieważ mogą one bardzo łatwo zmielić te ryby gdy będą one ustalać między sobą terytoria. W wybudowanych norach węgorzyki te spędzają całe swoje życie. Do utwardzania ścianek swoich tuneli wykorzystują śluz, który wytwarzają. Zbudowane korytarze są znacznie dłuższe od ryb, dzięki czemu rybki te potrafią się całkowicie w nich schować. Jednak dla swojego bezpieczeństwa nie wystawiają z jam więcej niż 2/3 długości swojego ciała. Ryby stale kołyszą się na boki co imituje ruch morskiej trawy - przypomina to także nieco rodzaj tańca. Akwarium powinno być szczelnie przykryte, gdyż ryby te mają tendencję do wyskakiwania z wody - zwłaszcza osobniki zdominowane i niepewnie czujące się na swoim terytorium. Dodatkowo ryby te są w stanie uciec ze zbiornika każdym najmniejszym niezabezpieczonym otworem, nawet takim, który znajduje się np. kilka centymetrów nad lustrem wody.

Ponadto należy zadbać o odpowiedni strumień wody poprzez ustawienie falowników, tak aby ruch wody był wyraźnie wyczuwalny ale żeby jednocześnie ryby nie były nim zamęczane.

Dieta: gatunek mięsożerny - żywi się głównie zooplanktonem wodnym wyłapywanym z toni wodnej. W tym celu ryby wystawiają długą szyją ponad swoja norę i ustawiaja się pod prąd wody aby wyłapywać napływający pokarm.  W akwariach można podawać im rozwielitkę, widłonogi, solowca, lasonogi, oczlika i wodzień. Mięsny pokarm suchy raczej nie będzie spożywany ale warto również spróbować go podać.

Dymorfizm płciowy: brak danych.

Rozmnażanie: tarło rozpoczyna się wczesna porą poranną. Przed tarłem samiec i samica, które się sobą wzajemnie zainteresowały wykopują nowe nory, które są zlokalizowane bliżej siebie. Czasem dochodzi do walk samców o samicę, które ze reguły nie są groźne dla tych ryb. W dniu tarła samiec wychodzi ze swojej jamy w kierunku samicy. Obie ryby rozkładają swoje płetwy grzbietowe i samiec pociera swoją głową o ciało samicy. Jeżeli samica nie jest gotowa to wówczas chowa się do swojej nory natomiast gdy zaakceptuje zaloty samca wówczas owija się wokół niego w taki sposób, że obie ryby zbliżają do siebie swoje otwory moczowo-płciowe. Ikra, która jest w ten sposób zapładniana oraz wyrzucana do toni wodnej i przemieszcza się odtąd pelagicznie. Po wylęgu również larwy żyją planktonicznie przez pewien czas. Dopiero po osiągnięciu pewnego progu wielkości młode węgorze osiadają na miękkim podłożu, kopiąc swoje nory i przestawiają się na osiadły tryb życia na dnie.

Uwagi: ryby z rodzaju Heteroconger i Gorgasia są stworzeniami przypominającymi węże morskie. Większość gatunków różni się między sobą rozmiarem i ubarwieniem. Ich budowa zwykle jest do siebie bardzo podobna.

Zobacz także:

Artykuł o podobnym gatunku - Georgasia preclara

Zdjęcia: Tommy Aquario, Heteroconger hassi.