Położone w sercu szkockich Highlands, Jezioro Loch Ness od dziesięcioleci rozbudza wyobraźnię ludzi na całym świecie. To nie tylko drugie pod względem objętości jezioro w Wielkiej Brytanii, ale przede wszystkim miejsce owiane mgłą tajemnic i legend...
Najsłynniejsza z nich dotyczy oczywiście rzekomego mieszkańca jego głębin — potwora Nessie. Czy rzeczywiście w ciemnych, chłodnych wodach Loch Ness kryje się nieodkryta dotąd forma życia, czy może wszystko to efekt masowej wyobraźni i siły ludzkich opowieści?
Dlaczego właśnie to jezioro stało się centrum jednej z najsłynniejszych zagadek XX wieku? Co wiemy dziś o jego pochodzeniu, przyrodzie i geologii, a co wciąż pozostaje niewyjaśnione? Zapraszamy do dalszej części artykułu, w której przyjrzymy się zarówno faktom, jak i mitom otaczającym to fascynujące miejsce.
Najpierw jednak kilka liczb - powierzchnia tego akwenu wynosi 56,4 km2 ,średnia głębokość to 132 m. a największa głębia wynosi 227 m. Temperatura wody wynosi ok. 6°C w zimie i ok. 8-10°C w lecie (w zimie jezioro nie zamarza). Gdy temperatura powietrza jest niższa niż temperatura wody wówczas nad zbiornikiem unoszą się duże ilości pary co buduje nad akwenem niepowtarzalny, tajemniczy klimat, który sprzyja słynnej miejscowej legendzie. Wielu ludzi uważa, że ujrzało potwora, który swoim wyglądem przypomina dinozaura - plezjozaura. Większość z nich twierdzi, że widziało łeb potwora, który czasem ledwo wynurza się ponad lustro wody. W rzeczywistości legenda o tym mieszkańcu tak wpływa na wyobraźnie, że ludzie widząc konar drzewa pływający po powierzchni gdzieś w oddali wierzą w to, że jest to właśnie potwór z Loch Ness. Jeden z mieszkańców, który żyje z lokalnej turystyki wpadł nawet na pomysł, aby wyrzeźbioną z drewna głowę potwora przytwierdzić do linki, która była zaczepiona o ciężką konstrukcję osadzoną na dnie jeziora. Dzięki temu popuszczając linę na lądzie niczego nieświadomi turyści "przypadkowo" mieli bliskie spotkanie z potworem podczas rejsu na jego łodzi.
Jezioro Loch Ness jest także bardzo interesujące także z innych względów - jest to jezioro polodowcowe, które położone jest wzdłuż linii tektonicznej - bardzo wyraźnie zaznaczonej (linia ta widoczna jest także z kosmosu). Zbiornik ten znajduje się wśród malowniczo położonych gór i wyżyn, głównie z kamienistymi wybrzeżami. Słowo "Loch" oznacza w języku staroszkockim jezioro lub zbiornik wodny. Akwen ten kształtem przypomina szeroką rzekę - ma 37 km długości i średnio 1,5 km szerokości (w najszerszym miejscu ok. 2,7 km). Woda w jeziorze ma bardzo ciemną barwę i niską przejrzystość. Jest to spowodowane wypłukiwaniem torfu przez deszcze z okolicznych wzgórz, gdzie znajdują się torfowiska.
Akwen jest połączony z innymi jeziorami Kanałem Kaledońskim (107 km długości) - są to Loch Dochfour, Loch Oich, Loch Lochy. Zbiorniki te leżą wzdłuż uskoku tektonicznego, które łączy wspomniany kanał (wschodnie wybrzeże Szkocji z zachodnim). Wybudowany został w 1803 roku poprzez połączenia między poszczególnymi jeziorami. Z uwagi, że jeziora te są położone na różnych wysokościach konieczne było wybudowanie na Kanale Kaledońskim systemu 29 śluz.
Obecnie Loch Ness jest zbiornikiem o znaczeniu turystycznym. Sławę temu miejscu przyniosły wspomniane wymyślone i często powielane doniesienia (a także preparowane fotografie) o rzekomym zamieszkiwaniu potwora wodnego w jeziorze. Legenda ta pozwoliła jednak na masowy przypływ turystów. Stąd małe nadbrzeżne miejscowości żyją z takiej działalności oferując noclegi czy rejsy łodziami. Rozwinęła się także branża gastronomiczna w postaci pubów, restauracji i kawiarni. Największe miasto to Inverness, które jest położone kilka kilometrów od Jeziora ale ma z nim styczność poprzez Kanał Kaledoński. Dodatkowo przepiękne górzysto-wyżynne krajobrazy (lokalnie nazywane z ang. Scottish Highlands) to jedno z najbardziej charakterystycznych i historycznie ważnych miejsc w Wielkiej Brytanii - często kojarzone z klanami szkockimi, tartanami, dudami i walką o niezależność. Region ten przez wieki był raczej słabo zaludniony, a jego mieszkańcy (Highlanders) wyróżniali się odrębną kulturą i językiem - szkocką odmianą języka gaelickiego. Dlatego miejsce to warto odwiedzić (gdy, jest taka możliwość) nie tylko ze względu na specyfikę wodną akwenu i jego położenie ale również ze względu na jego historię, kulturę i legendy.
Tekst: Tommy Aquario